مسعود سخایی‌پور، LJI Reporter – ونکوور
سرانجام روز ۱۶ آوریل دولت لیبرال لایحهٔ بودجهٔ سال ۲۰۲۴ را به مجلس عوام ارائه کرد. یکی از جنجال‌برانگیزترین موارد در این لایحه، اعلام بودجهٔ درنظرگرفته‌شده برای مزایای معلولیت بود که از مدت‌ها پیش توجه بسیاری را به خود جلب کرده بود.
قانون مزایای معلولیت کانادا، مزایای دولتی جدیدی را برای افراد دارای معلولیت برای «کاهش فقر و حمایت از امنیت مالی افراد دارای معلولیت در سن کار» ایجاد می‌کند. این انتظار از قانونگذاران وجود داشت که در مزایای تعیین‌شده خط فقر رسمی کانادا، هزینه‌های اضافی مرتبط با زندگی با معلولیت، چالش‌هایی که افراد دارای معلولیت در کسب درآمد از کار روبه‌رو هستند، به‌همراه رویکرد تقاطعی و تعهدات حقوق بشر بین‌المللی کانادا را در نظر بگیرد.
این مزایا که برای نخستین‌بار در کانادا به‌صورت فدرال در نظر گرفته می‌شود، مورد حمایت حزب دموکرات نوین بود. این حزب پس از انتخابات فدرال در سال ۲۰۲۱ که به تشکیل دولت اقلیت انجامید، پذیرفت در قبال گنجاندن برخی از سیاست‌های این حزب در لوایح دولتی، از دولت لیبرال حمایت کند و با این کار امکان باقی‌ماندن لیبرال‌ها در قدرت را فراهم آورد. ازجمله خواسته‌های این حزب پوشش بیمهٔ دندان‌پزشکی و همچنین ایجاد مزایای معلولیت بود.
دولت لیبرال در لایحهٔ ارائه‌شده به مجلس بودجهٔ ۶٫۱ میلیارد دلاری را برای شش سال به‌منظور پرداخت این مزایا اعلام کرد.
بر این اساس ۱٫۴ میلیارد دلار برای سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ در نظر گرفته شده که مبلغ حداکثر ۲۰۰ دلار در ماه برای افراد واجد شرایط خواهد بود.
اعلام این بودجه موجی از اعتراض را در بین سازمان‌های حمایت از افراد دارای معلولیت و همچنین حزب دموکرات نوین و حزب سبز برانگیخت.
«شبکهٔ ملی معلولیت» (The National Disability Network) که نهادی متشکل از چندین سازمان غیرانتفاعیِ حامی افراد دارای معلولیت در کاناداست، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «جامعهٔ افراد دارای معلولیت از بودجه‌بندی ۲۰۲۴ ناامید و دلسرد شده است.»
در بیانیهٔ این سازمان آمده است*:
امروز، شبکهٔ ملی معلولیت نسبت به سرمایه‌گذاری ناچیز ۶ دلار در روز برای افراد دارای معلولیت در بودجهٔ ۲۰۲۴ ابراز ناامیدی می‌کند. در لایحهٔ روز سه‌شنبه اعلام شد که بودجه برای مزایای معلولیت کانادا به‌میزان حداکثر سالانه ۲۴۰۰ دلار یا ۲۰۰ دلار در ماه خواهد بود.
شبکهٔ ملی معلولیت برای سرمایه‌گذاری مناسب در بودجه‌بندی مزایای معلولیت کانادا بر اساس توصیه‌های پیشنهادی دفتر بودجهٔ پارلمانی تلاش کرده بود. واکنش جامعهٔ افراد دارای معلولیت به این سرمایه‌گذاری ابتدایی این بود که تأثیر کمی برای خارج‌کردن افراد دارای معلولیت از فقر دارد. این سرمایه‌گذاری خط فقر رسمی و هزینه‌های منحصر‌به‌فرد زندگی به‌عنوان یک فرد دارای معلولیت را در نظر نمی‌گیرد. این کافی نیست.
این بیانیه دربارهٔ لایحهٔ بودجه می‌افزاید این جزئیات بدون مشورت با جامعهٔ معلولان اعلام شد و با اصل «هیچ‌چیز دربارهٔ ما، بدون ما» همخوانی ندارد.
به‌هرحال شبکهٔ ملی معلولیت با دولت فدرال موافق است که هیچ دولت استانی‌ای نباید هیچ مقداری از مزایای معلولیت کانادا را کسر کند و از دولت‌های فدرال، استانی، و قلمرویی می‌خواهد که به‌صورت همکاری مشترک با جامعهٔ افراد دارای معلولیت در این زمینه کار کنند.
علاوه بر این، شبکهٔ ملی معلولیت نگران است که مسیر حائزِشرایط‌شدن برای دریافت مزایای معلولیت کانادا صرفاً از طریق اعتبار مالیاتی معلولیت (DTC) باشد.
بیانیه در این مورد می‌نویسد: «ما از دولت می‌خواهیم که راه‌های واجدِشرایط‌شدن از طریق فرایند DTC را اصلاح و همچنین بازبینی و اصلاح کامل برنامهٔ اعتبار مالیاتی معلولیت را انجام دهد… شبکهٔ ملی معلولیت قویاً از دولت فدرال می‌خواهد که میزان سالانه و ماهیانهٔ مبلغ و راه‌های واجدِشرایط‌بودن را افزایش دهد. علاوه بر این، ما از دولت فدرال می‌خواهیم که این تغییر را تا بیانیهٔ اقتصادی پاییز ۲۰۲۴، در اسرع وقت، اجرا کند.»
درحالی‌که بودجهٔ ۲۰۲۴ گامی به‌سمت تأمین مالی مزایای معلولیت کانادا برداشته است، میزان ماهیانه کافی نیست و در هدف خارج‌کردن افراد دارای معلولیت از فقر موفق نخواهد بود. زمان برای تغییر نگرش دولت فدرال فرا رسیده و فراهم‌کردن استقلال مالی برای جامعهٔ معلولان حیاتی است.
بونیتا زاریلو، نمایندهٔ منطقهٔ پورت مودی، کوکئیتلام، بلکارا و منتقد پذیراشدن معلولیت از حزب دموکرات نوین، در جریان ارائهٔ لایحهٔ بودجه در پارلمان با انتقاد از این لایحه، جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، را خطاب قرار داد و گفت: «۲۰۰ دلار در ماه چیزی است که دولت لیبرال فکر می‌کند کانادایی‌های دارای معلولیت می‌ارزند. لیبرال‌ها گفتند که مزایای معلولیت کانادایی که مدت‌ها به تأخیر افتاده است، به فقر برای افراد دارای معلولیت پایان می‌دهد، اما آنچه آن‌ها ارائه کرده‌اند حتی برای یک ماه مواد غذایی کافی نیست، با این‌حال لیبرال‌ها موفق شدند ۶۰ میلیارد دلار به شرکت‌های ثروتمند کمک کنند، درست مانند محافظه‌کارانِ پیش از آن‌ها. این غیرقابل‌قبول است.
آیا نخست‌وزیر از اختیارات خود استفاده می‌کند و فوراً مزایای ناتوانی کانادا را افزایش می‌دهد؟»
جاستین ترودو در پاسخ گفت: «مزایای معلولیت کانادا نقطهٔ عطفی در تعهد قوی و تزلزل‌ناپذیر ما برای ایجاد کانادایی همه‌شمول‌تر و عادلانه‌تر است. همیشه کارهای بیشتری برای انجام‌دادن وجود دارد، اما ۶٫۱ میلیارد دلار طی سال‌های آینده تغییراتی ملموس در زندگی برخی از آسیب‌پذیرترین افراد کانادا ایجاد خواهد کرد. صدها دلار در ماه، بدون مالیات، به هزینه‌های زندگی کمک می‌کند.
ما اذعان می‌کنیم که کارهای بیشتری برای انجام‌دادن وجود دارد. ما با استان‌ها و قلمروها کار خواهیم کرد تا اول از همه مطمئن شویم که این پول از افراد دارای معلولیت پس گرفته نمی‌شود و ثانیاً، حتی می‌توانیم کارهایی بیشتر از این در مشارکت با استان‌ها و قلمروها برای کانادایی‌های دارای معلولیت انجام دهیم.»
الیزابت می، رهبر حزب سبز کانادا، هم در ادامهٔ بحث از جاستین ترودو انتقاد کرد و گفت: «طبق سؤالی که پرسیده شد، ما نیز از دیدن ۲۰۰ دلار در ماه که انگار می‌تواند افراد دارای معلولیت را از فقر خارج کند، شوکه شدیم. در کجای دنیا ۲۰۰ دلار در ماه کافی است؟»
جاستین ترودو در پاسخ گفت: «این دولت سال‌هاست تشخیص داده که کانادایی‌هایی که دارای معلولیت‌اند با چالش‌ها و مشکلاتی شدید در اقتصاد و در جوامع ما مواجه‌اند. به‌همین دلیل است که ما در سال‌های گذشته به‌طور منظم با ابتکاراتی برای کاهش موانع در کانادا و ایجاد مزایای معلولیت در کانادا اقدام کرده‌ایم. ما اکنون با هزینهٔ بیش از ۶ میلیارد دلار در سال‌های آتی پیش می‌رویم تا صدها دلار در ماه، بدون مالیات، در جیب افراد دارای معلولیت بگذاریم.
واقعیت این است که همیشه کارهای بیشتری برای انجام‌دادن وجود دارد، اما این کمک خواهد کرد.»
به‌دنبال پایان‌‌یافتن بحث‌ها در پارلمان، بونیتا زاریلو در بیانیه‌ای اعلام کرد:
«۱۶ آوریل روز انتشار بودجهٔ دولت لیبرال بود؛ بودجه‌ای که وعدهٔ عدالت را برای همهٔ کانادایی‌ها می‌داد. با این‌حال، علی‌رغم وعده‌ها در مورد مزایای معلولیت کانادا، دولت هنوز راه درازی برای حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت دارد. در حال حاضر، بیش از یک میلیون کاناداییِ دارای معلولیت در فقر زندگی می‌کنند و ۲۰۰ دلار در ماه که در بودجه ذکر شده، تغییری در آن ایجاد نخواهد کرد. حزب دموکرات نوین از نزدیک با اعضای جامعهٔ افراد دارای معلولیت برای پیشبرد مزایای معلولیت کانادا که مدت‌ها وعده داده شده بود، با هدف پرداخت درآمد مناسب در اسرع وقت، همکاری کرده است. این مطابق با توصیه‌های شوراهای مشورتی خود لیبرال‌هاست. متأسفانه، دولت لیبرال این توصیه‌ها را نادیده گرفته و تنها تا سقف ۲۰۰ دلار در ماه به افراد دارای معلولیت پیشنهاد می‌دهد. و متقاضی باید دارای گواهی اعتبار مالیاتی معلولیت (DTC) باشد. این مانعی مضر برای دسترسی است که باعث می‌شود بیش از نیمی از کانادایی‌های دارای معلولیت که در فقر زندگی می‌کنند، از دسترسی به مقدار بسیار کم پولی که ارائه می‌شود، جلوگیری کند. من و همکارانم در ان‌دی‌پی عمیقاً ناامید شده‌ایم که لیبرال‌ها تصمیم گرفته‌اند به‌این شکل برای بیش از یک میلیون کانادایی دارای معلولیتِ در فقر قانونگذاری کنند، در حالی‌که هنوز میلیاردها دلار برای حمایت از شرکت‌ها و مدیران عامل ثروتمند اهدا می‌کنند. ۲۰۰ دلار اضافی برای زندگی کافی نیست و محافظه‌کاران هم نشان داده‌اند که اگر راهشان را می‌رفتند، این مزایا را حتی بیشتر کاهش می‌دادند.
حزب دموکرات نوین می‌داند که افراد دارای معلولیت نباید نیاز داشته باشند به مبارزه برای حقوق اساسی بشری خود ادامه دهند و باید از درآمد کافی برای زندگی باعزت برخوردار باشند. این همان چیزی است که حزب دموکرات نوین برای آن مبارزه خواهد کرد، زیرا دولت تضمین عدالت برای افراد دارای معلولیت را مسئولیت خود می‌داند. اینجا صحبت از انصاف است و ان‌دی‌پی لیبرال‌ها را مجبور خواهد کرد که کار درست را انجام دهند. آن‌ها باید به‌اندازهٔ کافی از افراد دارای معلولیت حمایت کنند، همان‌طور که قول داده بودند.
کانادایی‌ها مستحق عدالت‌اند و ان‌دی‌پی برای افزایش قابل‌توجهی در مزایای معلولیت کانادا تلاش خواهد کرد تا اطمینان یابد افراد دارای معلولیت درآمد کافی برای زندگی با عزت دارند.
حزب دموکرات نوین همیشه روی حمایت از مردم تمرکز داشته است و مزایای مهمی را برای کانادایی‌ها در این بودجه تضمین کرده است: پوشش هزینه‌های دندان‌پزشکی، پوشش هزینه‌های دارو، کنترل بارداری رایگان و تأمین هزینه‌های دارویی دیابت برای میلیون‌ها کانادایی، برنامهٔ غذایی ملی مدارس، حفاظت از مستأجران، سرمایه‌گذاری برای دسترسی بیشتر به خدمات غیرانتفاعی و باکیفیتِ مراقبت از کودکان، بودجه برای ابتکار هشدار لباس قرمز برای زنان و دختران بومی گمشده، و موارد دیگر.
کانادا می‌تواند رهبری جهانی در زمینهٔ برابری باشد، و باید باشد، زیرا همهٔ کانادایی‌ها شایستهٔ داشتن فرصت‌های منصفانه‌اند. اما تحت حکومت‌های پیاپی لیبرال و محافظه‌کار، بسیاری از کانادایی‌ها به‌طور مداوم جا می‌مانند. ان‌دی‌پی در حال مبارزه برای تغییر این رویکرد است.»
روز دوشنبه ۲۲ آوریل، جاگمیت سینگ، رهبر حزب دموکرات نوین، اعلام کرد که حزبش هنوز برای دادن رأی موافق به لایحهٔ بودجه تصمیمی نگرفته است. او از نگرانی‌های حزبش به‌ویژه برای تخصیص بودجهٔ ناکافی برای مزایای ملی معلولیت گفت و افزود: «ما باید پیش از تصمیم‌گیری، پاسخ نخست‌وزیر و لیبرال‌ها را به نگرانی‌هایمان بشنویم.»
کریستیا فریلند، وزیر دارایی کانادا، روز دوشنبهٔ گذشته گفت که با منتقد وزارت دارایی از حزب دموکرات نوین بر سر پذیرش بودجه از سوی این حزب گفت‌وگو کرده است. او گفت که در مسیر طراحی این لایحه با حزب نیودموکرات گفت‌وگوهای خوبی داشته‌اند و ابراز امیدواری کرد که نمایندگان تک‌تک احزاب از سرمایه‌گذاری‌های ضروری این بودجه حمایت کنند.
این در حالی است که حزب محافظه‌کار، حزب بلاک کبکوآ و حزب سبز صراحتاً اعلام کرده‌اند که به این بودجه رأی منفی خواهد داد.
باید دید آیا حزب دموکرات نوین موفق خواهد شد تغییرات مورد نظرش را در بودجهٔ تخصیص‌داده‌شده برای مزایای معلولیت به دولت لیبرال بقبولاند یا اگر در این کار موفق نشود، آیا این موضوع برایش آن‌قدر حیاتی خواهد بود که با حمایت‌نکردن از لایحهٔ بودجه موجب سقوط دولت لیبرال و برگزاری انتخابات زودرس شود یا نه. البته حزب دموکرات نوین قاعدتاً از نتایج کنونی نظرسنجی‌ها آگاه است و می‌داند که برگزاری انتخابات زودرس یعنی به‌قدرت‌رسیدن دولت اکثریت محافظه‌کار که شاید همهٔ مواردی را که حزب ان‌دی‌پی از سال ۲۰۲۲ تاکنون با اهرم فشار بر دولت اقلیت لیبرال به تصویب رسانده، مانند بیمهٔ دندان‌پزشکی یا همین مزایای معلولیت هرچند با بودجهٔ کمتر، یک‌شبه بر باد دهد.
*با سپاس از دکتر فرشید سادات‌شریفی ترجمهٔ «بیانیهٔ مشترک پاسخ شبکهٔ ملی معلولیت به بودجهٔ ۲۰۲۴» و دراختیارگذاشتن آن برای استفاده در این گزارش.