علیرضا فدایی – ونکوور
عکس‌ها از امین منفرد
لیگ برتر فوتبال (soccer) آمریکای شمالی یا MLS اگر چه از نظر کیفی قابل‌مقایسه با لیگ‌های اروپا و آمریکای جنوبی نیست، ولی در طول سالیان پیشرفت زیادی کرده و سرمایهٔ زیادی برای آن صرف شده است. از پیوستن دیوید بکهام چند سال پیش تا حضور لیونل مسی، مشخص است اشتیاق به این ورزش در حال افزایش است که گردانندگان باشگاه‌ها دست به چنین هزینه‌هایی می‌زنند.
لیگ حال حاضر به‌نحوی میراث‌دار لیگ قدیمی NASL است که شاهد حضور فوق‌ستارگان تاریخ فوتبال مانند پله، بِکِن‌باوئر و کرویف بود. متأسفانه در آن زمان فوتبال حرفه‌ای تب و اشتیاق جدیدی بود که با بازنشستگی آن فوق‌ستارگان کم‌کم فروکش کرد. اما جرقه‌های علاقه در یک نسل از همان زمان شروع شد. برگزاری موفق جام جهانی ۱۹۹۴ آمریکا سنگ بنای لیگ باشگاهی حرفه‌ای شد که البته در سال‌های ابتدایی با چالش‌های زیاد ازجمله مالی روبه‌رو بود.
پس از گذشت سال‌ها اما این لیگ جایگاه خود را پیدا کرده است و تردیدی نیست که مهاجران سهم چشمگیری در افزایش محبوبیت آن داشته‌اند. مهاجرانی که اغلب از کشورهای فوتبال‌دوست می‌آیند و فوتبال را ورزشی نسبتاً ارزان و قابل‌دسترس می‌یابند.
نمایندگان کانادا در لیگ آمریکای شمالی از تورنتو، مونترآل و ونکوور هستند. در این بین تیم وایت‌کپسِ ونکوور (Vancouver Whitecaps FC) پنجاهمین سالگرد تأسیس خود را جشن می‌گیرد و به‌همین مناسبت فعالیت‌های گسترده‌ای را برای معرفی بهتر خود به جامعهٔ مهاجران آغاز کرده است. این تیم که از سال ۲۰۱۱ به جمع تیم‌های لیگ برتر پیوسته است و به‌نوعی نمایندهٔ غرب کاناداست، با تیم‌های باشگاه پرتلند و سیاتل رقابت منطقه‌ای دارد.
جالب است بدانید که برای سالیان متمادی آقای باب لناردوزی، از چهره‌های مطرح فوتبال کانادا و عضو تیم حاضر، در جام جهانی ۱۹۸۶ رئیس باشگاه بود که چند سال پیش گفت‌وگویی با ایشان داشتم و در مجلهٔ رسانهٔ همیاری منتشر شد که می‌توانید آن را در اینجا بخوانید.
در ادامهٔ برنامه‌ریزی کلان معرفی باشگاه وایت‌کپس به هواداران مهاجر، آقای سامان شریعتی، کارشناس بازاریابی دیجیتال باشگاه، در اقدامی جالب از چند تن از چهره‌های فعال فارسی‌زبان در زمینه‌های مختلف دعوت کردند تا برای دیدن بازی در مقابل تیم تیمبرز (Timbers) از شهر پرتلند و همچنین تبادل نظر برای یافتن راه‌های همکاری متقابل بین باشگاه و جامعهٔ ایرانی-کانادایی گفت‌وگو کنند.
از قدیمی‌های شهر، فعالان حوزهٔ سیاست، مربیان و بازیکنان قدیمی و صاحبان مشاغل در این جمع به تبادل نظر پرداختند. تعدادی از دوستان افغان هم در جلسه حضور داشتند و از علاقهٔ هم‌وطنان خود به این ورزش گفتند. تردیدی نیست که جامعهٔ بزرگ و روبهرشد ایرانی-کانادایی دارای استعدادهای بسیاری است که می‌توانند روزی به‌عنوان بازیکن به این باشگاه بپیوندند. همچنین فوتبال به‌نوعی در گوشت و خون ایرانیان است و نیازی به تبلیغ خود ورزش در این جامعه نیست. ایده‌های بزرگ و زیبایی مطرح شد و امیدوارم جامعهٔ ایرانی بتواند با تنها نمایندهٔ استان بریتیش کلمبیا در بزرگ‌ترین لیگ فوتبال آمریکای شمالی رابطهٔ خوبی برقرار کند. مانند هر رابطه‌ای که باید دوطرفه باشد، تردیدی نیست که باشگاه حرفه‌ای به‌عنوان کسب‌وکار باید بازاریابی کند تا سهم بیشتری از بیننده، طرفدار و خریدار بلیت در جوامع مختلف داشته باشد. در آن صورت امکان سرمایه‌گذاری آن‌ها در آن جوامع هم افزایش می‌یابد.
تیم وایت‌کپس در آن بازی در نهایت سه بر دو برنده شد و هوادارن خود را خوشحال کرد. بازی‌های این تیم در ورزشگاه بزرگ بی‌سی پِلِیس (BC Place) برگزار می‌شود. ورزشگاهی بسیار تمیز و مرتب، با سقف متحرک که امکان تماشای راحت‌تر در هوای سرد و بارانی را هم فراهم می‌سازد.
کلاً ورزش فوتبال در آمریکای شمالی جو و محیط متفاوتی نسبت به اروپا دارد. این محیط بسیار ایده‌آل برای خانواده‌هاست که می‌خواهند با فرزندان خود روز خوبی را بگذرانند. همچنین با اینکه قیمت بلیت مثل هر رویداد دیگری بستگی به موقعیت صندلی‌ها دارد، ولی در مقایسه با هاکی قیمت بلیت‌ها بسیار مناسب است.
تاریخچهٔ پنجاه‌ساله در مقایسه با باشگاه‌های اروپایی که اغلب بیش از صد سال قدمت دارند، شاید به نظر نیاید. بسیاری از باشگاه‌های ایرانی هم قدمت بالاتر از پنجاه سال دارند، اما اهمیت این سابقه وقتی چشمگیر می‌شود که به خاطر بیاوریم فوتبال یا ساکر در آمریکای شمالی از روز اول با ورزش‌های سنّتی آمریکای شمالی رقابت بسیار سختی داشته است. بسکتبال، بیسبال، فوتبال آمریکایی و هاکی هنوز هم حریفان قدَری برای ساکر هستند. البته در گفت‌وگویی که با مسئولان هیئت ساکر بریتیش کلمبیا داشتم و در شمارهٔ ۱۵۸ رسانهٔ همیاری منتشر شد (این گزارش را در اینجا بخوانید)، طبق آمار رسمی ارائه‌شده بیشترین تعداد بازیکن ورزش‌های مختلف مربوط به ساکر است. دستیابی به این جایگاه سال‌ها زمان برده است ولی با جمعیت روبهرشد مهاجران احتمالاً این وضعیت باقی خواهد ماند.
در این بین باشگاه وایت‌کپس در لیگ‌های مختلف حضور داشته که یکی از آن‌ها ورشکست شده است اما هنوز به حیات خود ادامه داده است. از آنجا که سیستم لیگ برتر آمریکای شمالی MLS برخلاف اغلب لیگ‌های حرفه‌ای دارای دسته‌های مختلف نیست و تیم‌های ته جدول به دستهٔ دوم سقوط نمی‌کنند، بنابراین این باشگاه در همین لیگ خواهد ماند. برخلاف کشورهای اروپایی مانند انگلستان که چند تیم از یک شهر، به‌عنوان مثال لندن، در لیگ برتر بازی می‌کنند و همین رقابت را بین آن‌ها داغ می‌کند، در اغلب لیگ‌های حرفه‌ای ورزشی آمریکای شمالی به‌جز موارد انگشت‌شمار چنین چیزی وجود ندارد.
البته در مورد فوتبال یا همان ساکر در آمریکای شمالی در حال حاضر چنین اشتیاقی وجود ندارد. بنابراین تنها انتخاب علاقه‌مندان محلی به فوتبال در ونکوور در بالاترین سطح همین تیم وایت‌کپس خواهد بود.
بسیار خوشحال خواهیم شد در آینده تعداد زیادی از بازیکنان و مربیان بااستعداد ایرانی‌تبار را در این تیم ببینیم. پس از حضور تیم مردان کانادا در جام جهانی ۲۰۲۲، موفقیت‌های تیم زنان و البته برگزاری جام جهانی ۲۰۲۶ در کانادا به‌عنوان یکی از میزبانان، قطعاً علاقه‌مندی به این ورزش بیشتر خواهد شد. می‌دانیم که شهر ونکوور و ورزشگاه بی‌سی پِلِیس میزبان چند بازی در جام جهانی خواهد بود و باید دید پس از بزرگ‌ترین رویداد فوتبال جهان، حال و هوای شهر چه تغییری خواهد کرد.