سیما غفارزاده – ونکوور
بالاخره پس از ماهها بحث و گفتوگو، در تاریخ ۲۲ ژوئن ۲۰۲۳، لایحهٔ سی-۱۸ (Bill C-18) که در آوریل ۲۰۲۲ از سوی وزیر میراث فرهنگی کانادا، پابلو رودریگز، مطرح شده بود، با امضای فرماندار کل کانادا، بهعنوان قانون به دولت ابلاغ شد. بعد از این ابلاغ، وزارت میراث فرهنگی کانادا پیشنویس مقررات مربوط به نحوهٔ اعمال، راهنماها و معافیتهای مربوط به این قانون را آماده و در روزنامهٔ رسمی کانادا (Canada Gazette) منتشر خواهد کرد. طبق این قانون، شرکتهای فناوری مانند گوگل و متا (فیسبوک و اینستاگرام) مجبور خواهند بود به خبرگزاریها کانادایی برای محتوای خبریای که در پلتفرمهای آنها نمایش داده میشود، مبالغی را پرداخت کنند. دلیلی که حزب لیبرال برای تصویب قانون یادشده آورده این است که این قانون به رسانههای خبری کانادا، که در دههٔ گذشته با کاهش چشمگیرِ درآمدهای تبلیغاتی مواجه شدهاند، کمک میکند.
لایحهٔ سی-۱۸ پیش از این بهشدت مورد انتقاد غولهای فناوری قرار گرفته بود. گوگل در تاریخ ۲۹ ژوئن اعلام کرد که موتور جستجویش لینکهای خبری را بهمحض اجراییشدن این قانون حذف خواهد کرد. متا نیز گفت که محتوای خبری خود را از فیسبوک و اینستاگرام در کانادا حذف خواهد کرد. در واکنش به این خبر، پابلو رودریگز، وزیر میراث فرهنگی کانادا، اعلام کرد که دولت فدرال تبلیغات خود را در فیسبوک و اینستاگرام متوقف خواهد کرد. شایان ذکر است که دولت فدرال طی سال گذشته ۱۱٫۴ میلیون دلار برای تبلیغات در فیسبوک و اینستاگرام هزینه کرده است.
برخی منتقدانِ این لایحه بر این باورند که هدف دولت محقق نخواهد شد. مایکل گایست، رئیس تحقیقات کانادا در حقوق اینترنت در دانشگاه اتاوا، گفته است که «با اجباریکردن پرداخت برای لینکهای خبری، این لایحه تهدیدی واقعی برای جریان آزاد اطلاعات آنلاین فراهم میکند.» او همچنین گفته است که این امر به رقابت رسانههای مستقل آسیب میزند و میتواند به واکنشهای تلافیجویانه در زمینهٔ تجارت با ایالات متحده منجر شود. در این زمینه، انجمنهای تجاری آمریکا، ازجمله اتاق بازرگانی ایالات متحده و شورای تجارت خارجی ملی، نامهای مشترک به جو بایدن، رئیسجمهور ایالات متحده، ارسال و نگرانیهایی را که لایحهٔ سی-۱۸ برای شرکتهای آمریکایی ایجاد خواهد کرد، مطرح کردهاند.
درست است که ارزش سهام غولهای فناوریای چون گوگل و متا افزایش یافته، اما گفته میشود که این افزایشی کاذب بهدلیل هیجانات مربوط به هوش مصنوعی است. متخصصان، عملکرد اخیر سهام این دو شرکت را پوششی زودگذر برای مشکلات فزایندهٔ آنها میدانند، در حالیکه سایر دولتها در حال برنامهریزی برای تصویب قوانینی مشابه لایحه سی-۱۸ کانادا هستند. هر دو شرکت میدانند که تسلیمشدن به خواستههای کانادا خطر ایجاد سیل را به همراه دارد.
پیرو تصمیم دولت فدرال، بریتیش کلمبیا هم تبلیغات در فیسبوک را متوقف کرد. نخست وزیر استان بیسی، دیوید ایبی، گفت تصمیم متا برای مسدودکردن اخبار در کانادا «کاملاً غیرقابلقبول» است و بههمین دلیل استان هم تمام تبلیغات، بهجز بولتنهای مربوط به ایمنی و سلامت، را از پلتفرمهای فیسبوک و اینستاگرام خارج میکند. دولت بریتیش کلمبیا سال گذشته ۱٬۳۵۲٬۰۰۰ دلار برای تبلیغات در متا هزینه کرد و در سال جاری هم تاکنون ۱۳۸٬۰۰۰ دلار هزینه کرده است.
حزب محافظهکار کانادا، بهرهبری پیِر پوئلیور، طی بیانیهای در واکنش به تصویب این قانون میگوید لیبرالها همچنان به کارشان ادامه خواهند داد تا زمانیکه تنها رسانهٔ دردسترس برای شما بازوی تبلیغاتی آنها در سیبیسی باشد. آنها معتقدند لیبرالها تلاش میکنند قانونی را تصویب کنند که پول به رسانههای موردعلاقهٔ خودشان تزریق شود. رهبر حزب محافظهکار کانادا ضمن ردِ دستور کار ائتلاف لیبرال-اندیپی، وعده میدهد که در صورت دردستگرفتن قدرت، انسداد اخبار را پایان داده و مردم کانادا را در اولویت قرار خواهد داد.
شایان ذکر است که لایحهٔ سی-۱۸ کانادا از قوانین مشابهی در استرالیا که مارس ۲۰۲۱ در آنجا تصویب شده بود، الهام گرفته شده است. اما قانون News Media Bargaining Code به دولت استرالیا قدرت داد تا متا و گوگل را وادار به مذاکره در مورد قراردادهای تأمین محتوا با رسانههای خبری کند. بر اساس گزارشی از وزارت خزانهداری این کشور، غولهای فناوری با ۳۰ شرکت قرارداد امضا کردهاند. این قراردادها بیش از ۲۰۰ میلیون دلارِ استرالیا برای رسانههای خبری استرالیا کمک مالی فراهم کرده است.
حال باید دید نتیجهٔ نبرد بین دولت کانادا و این دو غول فناوری که بهنظر میرسد هر دو هم محکم در مواضع خود ایستادهاند و دنیا در حال تماشایشان است، چه خواهد شد.