کاشف نامدار بریتانیاییِ آمریکای شمالی
ویرایش و بازنویسی: مسعود سخایی‌پور، LJI Reporter – ونکوور
کاپیتان جورج ونکوور (۲۲ ژوئن ۱۷۵۷ – ۱۰ مهٔ ۱۷۹۸) یکی از بزرگ‌ترین افسران نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا بود که شهرت وی بیشتر به‌دلیل انجام سفرهای اکتشافی در بین سال‌های ۱۷۹۱ تا ۱۷۹۵ است، سفرهایی که طیِ آن منطقهٔ کرانهٔ شمال غربی اقیانوس آرام را کشف کرد؛ بخش‌هایی که امروز با نامهای آلاسکا، بریتیش کلمبیا، واشنگتن و اورگُن شناخته می‌شوند. او همچنین جزایر هاوایی را کشف کرد.
جورج ونکوور در تابستان ۱۷۵۷ در شهر کینگز لین بریتانیا متولد شد. وقتی نوجوانی سیزده‌‌ساله بود، وارد نیروی دریایی شد تا در آینده به‌عنوان افسر دون‌پایه خدمت کند. او در دومین سفرِ کاپیتان جیمز کوک در جست‌وجوی «سرزمین ناشناختهٔ جنوبی» در کشتی «اچ‌ام‌اس رزولوشن»، از سال ۱۷۷۲ تا ۱۷۷۵ وی را همراهی کرد. ونکوور در سومین سفر کاپیتان کوک در کشتی دیسکاوری برای کشف جزایر هاوایی بین سال‌های ۱۷۷۶ تا ۱۷۷۸ نیز او را همراهی کرد. پس از بازگشت به بریتانیا در سال ۱۷۷۹، به درجهٔ ستوانی ترفیع یافت و بر عرشهٔ کشتی اسلوپ مارتین مأمور گشت‌زنی در خطوط ساحلی شد.
او طی مناقشه بین امپراتوری‌های بریتانیا و اسپانیا بر سر تملک جزایر شمال غربی اقیانوس آرام در جزیرهٔ ونکوور کنونی، بر عرشهٔ کشتی‌های رزمی، لیاقت خود را به اثبات رساند و موفق شد با تملک این جزیره در سال ۱۷۹۰ و هموارکردن مسیر برای امضای اولین کنوانسیون بین بریتانیا و اسپانیا، مناقشه را پایان دهد.
ونکوور در آوریل سال ۱۷۹۱ فرماندهی دو کشتی را بر عهده گرفت و با هدف کشف مناطق مختلف اقیانوس آرام، انگلستان را ترک کرد. او در اولین سال اکتشافش به کیپ‌تاون، استرالیا، نیوزیلند، تاهیتی و چین رفت و نمونه‌های گیاهی این مناطق را جمع‌آوری کرد. سپس از طریق ساحلی که امروزه اورگُن و واشنگتن نامیده می‌شود، به‌سمت قسمت‌های شمالی آمریکا رفت. در آوریل ۱۷۹۲ درست پیش از عزیمت کاپیتان رابرت گریِ آمریکایی به‌سمت رودخانهٔ کلمبیا، در سواحل اورگُن با او روبه‌رو شد.
در ۲۹ آوریل ۱۷۹۲ در حالی‌که دستور داشت تمام ورودی‌ها و خروجی‌های آبی سواحل غربی را بازرسی کند، وارد تنگهٔ خوآن دِ فوکا، بین جزیرهٔ ونکوور و ایالت واشنگتن، شد. او بیشترِ این بازرسی‌ها را به‌وسیلهٔ یک قایق کوچک انجام داد که با پارو و بادبان حرکت می‌کرد، به این دلیل که در اغلب این مکان‌ها عمق آب مشخص نبود و حرکت کشتی‌های بادبانی غیرممکن یا بسیار خطرناک بود. ونکوور بسیاری از مکان‌هایی را که کشف کرد، به‌افتخار دوستان و همکارانش نام‌گذاری نمود.
در سال ۱۷۹۲ ونکوور دومین اروپایی‌ای بود که وارد آبراه ورودی بورارد شد و آن را به‌افتخار دوستش سِر هری بورارد نام‌گذاری کرد. در سی و پنجمین روز تولدش در ۲۲ ژوئن ۱۷۹۲ به پوینت گِری، جایی که اکنون دانشگاه بریتیش کلمبیا در آن قرار دارد، بازگشت. در این مکان به‌صورت تصادفی با یک گروه اکتشاف اسپانیایی به‌رهبری آلکالا گالیانو و کایتنانو والدز روبه‌رو شد. با مشاهدهٔ این مسئله که اسپانیایی‌های به‌دلیل اکتشافات قبلی خود نقشهٔ جامعی از تنگهٔ جورجیا دارند، به‌گفتهٔ خودش «بسیار اندوهگین» شد. به‌مدت سه هفته با اسپانیایی‌ها در تنگهٔ جورجیا و جزایر دیسکاوری به‌صورت مشترک به اکتشاف پرداخت و پس از آن از آن‌ها جدا شد.
پس از اتمام فصل گشت‌زنی در نوامبر ۱۷۹۲ به جزیرهٔ نوتکا، جزیرهٔ ونکوور فعلی، رفت. در آنجا مسئولیت داشت تمام ساختمان‌ها و زمین‌هایی را که به‌دست اسپانیایی‌ها از تملک تاج‌وتخت اسپانیا خارج می‌شوند، دریافت نماید. فرماندهٔ اسپانیایی، بودِگا ای کوادرا، فردی بسیار خوش‌مشرب و صمیمی بود و تمام نقشه‌هایی را که آماده کرده بود، با نقشه‌های ونکوور معاوضه کرد، اما در نهایت توافقی حاصل نشد و دو فرمانده تصمیم گرفتند در انتظار دستورات بمانند. در این فاصله تصمیم بر آن شد که جزیرهٔ نوتکا را از آن پس جزیرهٔ کوادرا و ونکوور بنامند. پس از گذشت سال‌ها و با کاهش نفوذ اسپانیایی‌ها در منطقه، نام جزیره کوتاه شد و به جزیرهٔ ونکوور تغییر پیدا کرد.
ونکوور پس از آن به‌سمت جنوب و در سواحل اسپانیایی آلتا، کالیفرنیا حرکت کرد. او زمستان را صرف اکتشاف در جزایر ساندویچ کرد که امروزه با نام هاوایی شناخته می‌شوند.
او سال بعد، یعنی ۱۷۹۳، به بریتیش کلمبیا بازگشت و یک سال را صرف اکتشاف دقیق و آماده‌سازی نقشه‌ای جامع از آن منطقه کرد. در سال ۱۷۹۴ به ورودی آبراه کوک در شمالی‌ترین نقطه رفت و از آنجا در راستای خط ساحلی به‌سمت جنوب حرکت کرد و نقشه‌ای دقیق از تمام خط ساحلی آماده کرد و پس از آن در سال ۱۷۹۵ با عبور از دماغهٔ هورن در حالی‌که تمام آمریکای جنوبی را دور زده بود، به بریتانیا بازگشت.
ونکوور که مجذوب چشم‌انداز زیبای ریچموندهیل شده بود، خود را در پیترشام لندن بازنشسته کرد. او پس از بازگشت به انگلستان با دشواری‌های زیادی مواجه شد. افراد بانفوذی که از او کدورت بر دل داشتند، آشکارا و نهان او را مورد آزار و اذیت قرار می‌دادند. مهم‌ترین آنان توماس پیت، دومین بارون کیملفورد، بود که به‌دلیل تخلفات متعدد توسط ونکوور تنبیه و نهایتاً با رسوایی به خانه فرستاده شده بود. او و متحدانش ازجمله پسرعمویش «ویلیام پیت جوان‌تر» که نخست‌وزیر بود، در مطبوعات به ونکوور تاختند. نهایتاً توماس پیت در ۲۹ اوت ۱۷۹۶ نامهای مملو از توهین به کاپیتان سابقش فرستاد و او را به دوئل دعوت کرد. ونکوور پاسخ شدیداللحنی به او داد و پیشنهاد کرد مراتب از سوی مراجع نظامی رسیدگی شود، ولی پیت به‌جای این کار در یکی از خیابان‌های لندن به او حمله‌ور شد.
هرچند نتیجهٔ دعوای حقوقی بین آنان، طرفین را به سازش فراخوانده بود، برادر غیرنظامی ونکوور، چارلز، به پیت حمله‌ور شد و تا زمانی که رهگذران او را متوقف نکرده بودند، پیت را زیر رگبار مشت خود گرفت. این درگیری‌ها به مطبوعات کشیده شد، جایی که دارودستهٔ متمول کیملفورد قدرت بیشتری داشتند و بحث‌وجدل‌ها تا زمان مرگ ونکوورِ رنجور از بیماری‌های ناشی از دوران خدمت دریایی‌اش، ادامه یافت.
ونکوور در ۱۰ مهٔ ۱۷۹۸، در اوج شهرت به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین کاشفان و دریانوردان بریتانیا، در سن ۴۰ سالگی و کمتر از سه سال پس از اتمام سفرهای اکتشافی‌اش به‌شکل اسرارآمیزی در لندن درگذشت و میراث بزرگی در دریانوردی، نحوهٔ رفتار با بومیان و کشف مکان‌های ناشناخته از خود به جا گذاشت.
ناوبری دریایی
ونکوور اولین کسی بود که وجودِ گذرگاه شمال غربی در عرض‌های جغرافیایی را ثابت کرد، جایی که پیش از آن تصور می‌شد وجود نداشته است. نقشه‌ای که او از ساحل شمال غربی آمریکای شمالی آماده کرد به‌قدری دقیق بود که تا چندین نسل به‌عنوان اصلی‌ترین مرجع مورد استفاده قرار می‌گرفت.
رفتار با بومیان
ونکوور به‌طور کلی رابطهٔ بسیار دوستانه‌ای با بومیان منطقه برقرار می‌کرد. البته به‌دلیل انجام اکتشافات و بازکردن مسیر استعمار به دنیای جدید، ونکوور در درگیری‌های بعدی میان بومیان و مهاجران که در نهایت منجر به مرگ بسیاری شد، نقشی انکارنشدنی داشت. با این وجود، مستندات تاریخی نشان می‌دهند که ونکوور با رهبران هاوایی و شمال غرب کالیفرنیا رابطهٔ دوستانه و بسیار خوبی داشته است، تا جایی که پادشاه کامِهامِهای اول در سال ۱۷۹۴ هاوایی را به ونکوور واگذار کرد. رابین فیشر یادآوری می‌کند که «رابطهٔ ونکوور با مردم بومی بسیار صلح‌آمیز بوده است؛ در حقیقت اگر او فردی جنگ‌طلب بود، نمی‌توانست تا به این اندازه با دقت بررسی‌های خود را به انجام برساند.»
نام‌گذاری‌ها
دستاوردهای بسیارِ ونکوور برای امپراتوری بریتانیا باعث شد محل‌های مختلفی را به‌افتخار او نام‌گذاری کنند. در کشور استرالیا یک شبه‌جزیره، یک دماغه و یک اسکله در غرب این کشور «ونکوور» نام‌گذاری شده‌اند.
در کانادا کوهستان ونکوور، مرزهای شمالی این کشور با آلاسکا را مشخص می‌کند؛ شهر ونکوور در بریتیش کلمبیا، یکی از مهم‌ترین شهرهای غربی آمریکای شمالی و بزرگ‌ترین شهر استان است که موزهٔ دریانوردی ونکوور نیز در آن قرار دارد. خلیج ونکوور در بریتیش کلمبیا در دهانهٔ جرویس در رودخانهٔ پاول واقع شده است که در زمان گشت‌زنی کاپیتان جورج ریچاردز در آن ناحیه در سال ۱۸۶۰ به‌افتخار کاپیتان جورج ونکوور نام‌گذاری شد. جزیرهٔ بزرگ و بسیار مهم در غرب بریتیش کلمبیا و در ساحل جنوب غربی آمریکای شمالی نیز ونکوور نام دارد؛ جزیرهٔ ونکوور بزرگ‌ترین جزیرهٔ آمریکای شمالی در اقیانوس آرام نیز محسوب می‌شود.
در نیوزیلند چهارمین کوه مرتفع ونکوور نام دارد و شاخه‌ای از آبراه بریکسی در جنوب این جزیره نیز به همین نام است.
در ایالات متحده شهری کوچک در جنوب غرب ایالت واشنگتن در سوی دیگرِ رودخانهٔ کلمبیا در نزدیکی شهر پورتلند در ایالت اورگُن، ونکوور نام دارد. همچنین شرکت تجاری فورت، به‌عنوان یکی از بخش‌های شرکت خلیج هادسون، که در ۱۸۲۵ در اورگُن تأسیس شد، به‌افتخار او، فورت ونکوور نام‌گذاری شد.
تندیس جورج ونکوور در بالای ساختمان مجلس قانونگذاری بریتیش کلمبیا در ویکتوریا
مجسمه‌های ونکوور در مقابل شهرداری شهر ونکوور، در کینگز لین و نیز در بالای گنبد ساختمان مجلس قانونگذاری بریتیش کلمبیا در ویکتوریا قرار گرفته است.
منبع: ویکی‌پدیا