صولت طوسی – ونکوور
احتمالاً در دهه‌های گذشته، با آمدن فناوریهای جدید در کشاورزی، کشاورزهای سنتی به مشکلات جدی‌ای برخورده‌اند؛ مغازه‌هایی هم که رادیو می‌فروختند و با آمدن تلویزیون کسب‌وکارشان را تغییر نداده‌اند، شکست‌های بزرگی را تجربه کرده‌اند. داستان‌های واقعی زیادی هم دربارهٔ همراه‌نشدن با موج فناوری و شکست‌خوردن وجود دارد.
یکی از معروف‌ترین قصه‌ها، دربارهٔ شرکت بلاکباستر (Blockbuster) و ضرر چند ده میلیارد دلاری آن است. در این مقاله، این داستان و درس‌هایش را مرور می‌کنیم و راهکاری برای بلاک‌باسترنشدن را در گوشتان خواهیم گفت.
راستی، تیم متخصص بازاریابی دیجیتال ساید، این مقاله را با هدف کمک به ایرانیان در سراسر دنیا، برای افزایش تجربه و دانش شما در زمینهٔ بازاریابی دیجیتال و افزایش فروش در فضای آنلاین تهیه کرده است.
بلاکباستر چه بود و چه کرد؟
ویدئوکلوپ‌ها تقریباً دیگر جایی در زندگی افراد در سال ٢۰٢٣ ندارند؛ اما تا کمتر از ۲۰ سال پیش این مغازه‌های اجارهٔ فیلم و بازی، جایگاه خاصی در سرگرمی مردم داشتند. در دورهٔ اوج این کسب‌وکار، شرکتی بسیار بزرگ با بیش از ۹۰۰۰ شعبه وجود داشت که بازار اجارهٔ فیلم و بازی را در آمریکا به‌طور کامل تسخیر کرده بود. مراجعهٔ خانواده‌ها به فروشگاه‌های محلی این شرکت و انتخاب فیلم یا بازی برای اجارهٔ سه‌روزه، بخشی از برنامهٔ آخر هفته‌ها محسوب می‌شد. این فروشگاه جادویی، بلاکباستر بود. فناوری آمد، بلاکباستر عرق سرد ریخت.
همه‌چیز خوب پیش می‌رفت تا اینکه کم‌کم، اینترنت رشد کرد و نتفلیکس به بازار آمد؛ سرویس‌دهی در نتفلیکس با بلاکباستر تفاوت‌های بسیاری داشت. نتفلیکس به‌جای داشتن فروشگاه فیزیکی که افراد به‌صورت حضوری به آنجا بروند و از میان نوارهای ویدئویی، فیلم موردعلاقه‌شان را انتخاب کنند و پول اجارهٔ آن را بدهند، یک وب‌سایت راه‌اندازی کرده بود. افراد می‌توانستند از طریق این وب‌سایت فیلم مورد نظرشان را انتخاب کنند و با پرداخت پول اجاره به‌صورت آنلاین، چند روز بعد آن را در صندوق پست خود تحویل بگیرند. نیازی به پرداخت جریمهٔ دیرکرد هم وجود نداشت و مشتریان می‌توانستند تا زمانی که دوست دارند فیلم را پیش خودشان نگه دارند.
بلاکباستر به تغییر «نه» گفت
بلاکباستر بارها فرصت داشت تا به فضای آنلاین بیاید و حتی گوی رقابت را از دست نتفلیکس بقاپد. اما هر بار مدیران این مجموعه، اعتقاد و اعتماد زیادی به فضای آنلاین نداشتند و حتی آن را مسخره می‌کردند.
بلاکباستر در نهایت به بازار آنلاین آمد، اما رقبایش ازجمله نتفلیکس، اپل، آمازون و والمارت آن‌قدر قوی شده بودند که کار برای بلاکباستر خیلی سخت شده بود؛ بلاکباستر به تغییر «نه» گفت و شکست خورد.
برخی کسب‌و‌کارها ممکن است به‌دلیل ترس از تغییرات و عدم توانایی در فهم و بهره‌برداری از فناوریهای جدید، عقب بمانند و نتوانند با نیازهای بازار و مشتریان خود همگام شوند.
چطور باید اطمینان یافت کسب‌وکار شما به این سرنوشت دچار نمی‌شود؟
تکنیک‌ها و راهکارهایی که کسب‌و‌کارها می‌توانند اتخاذ کنند تا با تغییرات همراه شوند:
۱- درک و آگاهی از فناوری
کسب‌و‌کارها باید با فناوریهای جدید و روزافزون آشنا شوند. برای این منظور، باید به‌روز باشند و برنامه‌ریزی برای آموزش و آشنایی با فناوریهای مورد نیاز داشته باشند. همچنین، می‌توانند از خدمات مشاوره و آموزشی متخصصان در این زمینه بهره ببرند.
۲- توجه به بازاریابی دیجیتال
بازاریابی دیجیتال ابزاری قدرتمند است که به کسب‌و‌کارها کمک می‌کند تا به مشتریان خود در فضای آنلاین دسترسی پیدا کنند و ارتباط بهتری برقرار کنند. این شامل استفاده از روش‌هایی مانند تبلیغات آنلاین و بهینه‌سازی موتورهای جستجو است.
۳- استفاده از روش‌های جدید تبلیغاتی
با رشد فناوری و رویکردهای تبلیغاتی جدید، بیشتر کسب‌و‌کارها باید روش‌های تبلیغاتی جدیدی را اتخاذ کنند تا با رقبا رقابت کنند. برای مثال، استفاده از تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات پرداخت به‌ازای کلیک و تبلیغات تلویزیونی و رادیویی. این روش‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا بازار هدف خود را به‌صورت مؤثرتری هدفمند کنید.
۴- استفاده از تحلیل کلان‌داده‌ها
با توجه به اینکه در دنیای امروز بسیاری از کسب‌و‌کارها در حال استفاده از تحلیل کلان‌داده‌ها (Big data) هستند، کسب‌و‌کارهایی که از این فناوری استفاده نمی‌کنند، به‌شدت در مقابل رقبای خود عقب خواهند ماند. با استفاده از تحلیل داده‌ها، می‌توانید بهترین استراتژی‌ها را برای تبلیغات خود ارائه دهید و بازار هدف خود را بهتر بشناسید.
۵- بهبود تجربهٔ مشتری
با پیشرفت فناوری، مشتریان امروزی انتظار دارند که تجربه‌شان با کسبوکاری که با آن در ارتباط‌اند، بهبود داده شود. برای رفع نیازهای مشتریان، باید بهبود خدمات مشتریان، فرایند خریدوفروش و تجربهٔ کاربری را بهبود بخشید. این به شما کمک خواهد کرد تا مشتریان را در کنار خود نگه دارید و بازار هدف خود را به‌صورت پایداری ارتقا دهید.
۶- توجه به هوش مصنوعی و یادگیری ماشین
هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشینی (Machine learning) به‌عنوان یکی از پیشرفت‌های بزرگ در دنیای فناوری و بازاریابی دیجیتال مطرح شده‌اند. استفاده از این فناوری‌‌ها می‌تواند به کسب‌و‌کارها در بهبود تصمیم‌گیری‌های استراتژیک، تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و ارائه تجربهٔ فردی به مشتریان کمک کند. بنابراین، به‌منظور جلوگیری از عقب‌ماندن، بهتر است کسب‌و‌کارها با توجه به امکانات و فرصت‌هایی که هوش مصنوعی و یادگیری ماشین فراهم می‌کنند، از آن‌ها استفاده نمایند.
در آخر
شما امروز، کسب‌وکار موفقی را می‌شناسید که در دنیای دیجیتال حضور نداشته باشد؟ امروز، کسبوکاری که در دنیای دیجیتال فعالیت نمی‌کند (یعنی سیستم به‌روزِ ارتباط با مشتریان ندارد، وب‌سایتی طراحی نکرده و در شبکه‌های اجتماعی نیست)، انگار اصلاً وجود ندارد.
پس اگر کسبوکاری را اداره می‌کنید که هنوز فعالیت بازاریابی دیجیتالش را شروع نکرده، در معرض خطر جدی است. اما نگران نباشید، کافی است به صفحهٔ بعد نگاهی بیندازید و این مسیر را با تیم ساید شروع کنید.