گفت‌وگو با امیر اسلامی، آتوسا نزاکتی، پگاه شرکت و بنفشه فرهمند، اعضای گروه موسیقی هَزارآوا
مسعود سخایی‌پور، LJI Reporter – ونکوور
به‌تازگی باخبر شدیم گروه موسیقی «هَزارآوا» که چند سال پیش به‌همت امیر اسلامی، موسیقی‌دان و آهنگ‌ساز ساکن ونکوور، در این شهر پا گرفته است، دو مدال نقره از مسابقات جوایز موسیقی ملل (Global Music Awards) برای عناوین بهترین خوانندهٔ زن و بهترین گروه سه‌نفره در سال ۲۰۲۲، کسب کرده است. به‌همین مناسبت با اعضای این گروه گفت‌وگویی داشته‌ایم که توجه شما را به مطالعهٔ آن جلب می‌کنیم.
با سلام و سپاس از اینکه دعوت ما را برای این گفت‌وگو پذیرفتید، لطفاً در ابتدا کمی از خودتان و پیشینهٔ هنری‌تان برایمان بگویید. همچنین بفرمایید چه شد که به کانادا مهاجرت کردید و چند سال است در این کشور ساکن‌اید.
امیر اسلامی: من متولد ۱۳۴۹ اصفهان هستم. از پانزده‌سالگی ساز نی را شروع کردم. اولین کنسرتم در هجده‌سالگی (سال ۱۳۶۷) در موزهٔ هنرهای معاصر تهران و برای بزرگداشت نیما یوشیج بود. به دانشکدهٔ موسیقی دانشگاه هنر تهران رفتم و لیسانس موسیقی ایرانی (ساز نی) و فوق لیسانس آهنگ‌سازی گرفتم. در همان دانشگاه استخدامِ هیئت علمی شدم و ۱۴ سال تدریس کردم. سه سال رئیس دپارتمان موسیقی ایرانی و دو سال معاون دانشکدهٔ موسیقی بودم. سال ۲۰۱۵ همه‌چیز را پشت سر رها کردم و به ونکوور مهاجرت کردم!
پگاه شرکت: من متولد ۱۳۶۰ هستم. ردیف آوازی عبدالله دوامی را نزد خانم مریم منصوری و سپس ردیف آوازی محمود کریمی را نزد محبوبه گلزاری یاد گرفتم و همچنان مشغول مشق آواز در خدمت استاد عزیزم، آقای پرویز نزاکتی، هستم. نواختن ساز تار را در ایران با نیما نادری شروع کردم و پس از مهاجرت به کانادا در سال ۲۰۱۳ تمرین تکنیک‌های نوازندگی را با پوریا پورناظری و ردیف‌نوازی را با مریم سروش‌نسب ادامه دادم. پس از شکل‌گیری گروه هَزارآوا، تکنیک‌های هم‌آوایی را نزد استاد امیر اسلامی شروع کردم.
آتوسا نزاکتی: با سپاس فراوان از دعوت شما برای این گفت‌وگو، متولد سال ۱۳۴۱ هستم در تهران. صداسازى و ردیف آوازی موسیقی اصیل ایران را نزد پدرم، پرویز نزاکتى، فرا گرفتم. ردیفى که از پدر آموختم برگرفته از ردیف میرزا عبدالله و به‌روایت اساتید بزرگ آواز ایران (دوامى، کریمى، بنان و نورعلی برومند) است که پدر افتخار شاگردی‌شان را داشته است. از محضر استاد سعید فرج‌پورى در زمینهٔ سلفژ و همخوانی با ساز، تجربیات فراوانى کسب کردم و همچنین یک دوره تئورى موسیقى و سلفژ و نیز تکنیک‌های هم‌آوایی را نزد استاد امیر اسلامى آموختم. اولین کنسرتم در ونکوور زیر نظر پدر و استاد سعید فرج‌پوری به‌مناسبت شب یلدا در دسامبر ۲۰۱۱ به‌همراهی گروه ارزندهٔ «وشان» برگزار شد.
در سال ۲۰۰۹ بعد از بیست سال سکونت در کشور اتریش به ونکوور کانادا نقل مکان کردم و هرگز از این مهاجرت دوم پشیمان نشدم. وطن دومم کانادا و شهر زیبایمان ونکوور را بسیار دوست دارم.
بنفشه فرهمند: متولد تهران و دانش‌آموختهٔ هنرهای تجسمی و طراحی پارچه و لباس از دانشگاه هنر. صداسازی را خدمت خانم زهره عشقی فرا گرفتم و پس از آن در محضر سالار عقیلی و محبوبه گلزاری ردیف‌های آوازی موسیقی کلاسیک ایران را آموختم و تکنیک‌های هم‌آوایی را نزد امیر اسلامی فرا گرفتم.
اولین اجرای من در سن ٢٢ سالگی به‌عنوان خوانندهٔ همخوان در فرهنگ‌سرای ارسباران بود و در سال ١٣٩٣ به نوان خوانندهٔ کُر در آلبوم «سِر هزارساله» استاد سالار عقیلی حضور داشتم. در سال ٢٠١۴ به ونکوور مهاجرت کردم و خیلی تصادفی با «گروه دیبا» آشنا شدم، بعد از تمرین‌ها و جلساتی که با هم داشتیم، اولین اجرا را در ونکوور در سال ٢٠١۶ برگزار کردیم که در همان سال گروه «هَزارآوا» با همت استاد امیر اسلامی پایه‌گذاری شد. همچنین افتخار همکاری با چندین گروه دیگر موسیقی و تئاتر را در ونکوور داشته‌ام. و بسیار خوشحال‌ام از اینکه در کنار آتوسا و پگاه عزیز عاشقانه و از دل می‌خوانم.
لطفاً دربارهٔ گروه «هَزارآوا» برایمان بگویید؛ از چه سالی این گروه فعالیت خود را آغاز کرده است، چه سبکی کار می‌کند، تا کنون چه آلبوم‌هایی منتشر کرده است، و وجه تسمیهٔ آن چیست.
امیر اسلامی: سال ۲۰۱۶ و پس از یک‌سال که از مهاجرت گذشته بود، به‌دنبال فعالیت‌های جدی موسیقی در ونکوور بودم. سه اقدام را دنبال کردم. تأسیس نشر موسیقی رومی که بتوانم آلبوم‌های خودم و همسرم را منتشر کنم. پایه‌گذاری گروه کُر ایرانیان ونکوور به کمک تعدادی از اهالی موسیقی در ونکوور که بتوانیم با خوانندگان ایرانی آثار آهنگ‌سازان ایرانی را برای گروه کُر اجرا کنیم. و نهایتاً تشکیل گروه هَزارآوا که بتوانم ایده‌های آهنگ‌سازی‌ام در موسیقی ایرانی پیش ببرم. جست‌وجو کردم و بهیاد سه خوانندهٔ خانم در ونکوور افتادم که اصلاً همدیگر را نمی‌شناختند و من با آشنایی به علاقه و عشق آنان به آواز و موسیقی کلاسیک ایران، ایده‌ام را با آن‌ها مطرح کردم که هر سه بسیار استقبال کردند. خیلی زود صمیمی و همدل شدیم و گروه با حس خوبی شروع به کار کرد. اولین آلبوم گروه با عنوان «راز آواز هَزار» در سال ۲۰۱۹ منتشر شد. این آلبوم مجموعاً شامل سیزده قطعه است؛ شش قطعهٔ باکلام که هر دو قطعهٔ آن با محوریتِ یکی از خوانندگان طراحی شده است، سه قطعهٔ باکلام آهنگ‌سازی‌شده برای هر سه خواننده و چهار قطعهٔ بدونِ‌کلام.
پگاه شرکت: دربارهٔ نام گروه هَزارآوا که پرسیدید، هَزارآوا یعنی آوای هَزار و از مشخصه‌های بلبلِ هَزار یا عندلیب این است که اگر آزاد و رها باشد، آوازهای نابی خلق می‌کند که هیچ‌کدام تکراری نیستند! بنابراین ما، سه خوانندهٔ زن، به یاد و عشق تمام بلبلان خوش‌الحانی که متأسفانه در ایران نتوانستند آوازشان را رها کنند، نام گروه را هَزارآوا گذاشتیم.
ضمن عرض تبریک دوباره برای کسب دو مدال نقره از مسابقات جوایز موسیقی ملل (Global Music Awards) برای عناوین بهترین خوانندهٔ زن و بهترین گروه سه‌نفره در سال ۲۰۲۲، لطفاً کمی از این مسابقهٔ بین‌المللی برایمان بگویید. همچنین لطفاً بفرمایید با توجه به محدودیت‌های کووید، این مسابقه چگونه برگزار شد.
پگاه شرکت: جوایز موسیقی ملل (Global Music Awards) مسابقه‌ای است که از هنرمندان بااستعداد در سراسر جهان تقدیر می‌کند. این پلتفرم، ویترینی برای جواهرات موسیقی و صداهای منحصربه‌فرد است. انتخاب‌شدن توسط داوران حرفه‌ای این مسابقه، مهر اعتبار و افتخار بزرگی برای هنرمندان بااستعداد و نوظهور است. بنابراین بردن این جایزه واقعاً مایهٔ بسی خوشحالی و افتخار است و هنگامی که آلبوم ما از بین صدها شرکت‌کننده از سرتاسر دنیا، که طبق گفتهٔ خودِ گلوبال موزیک همگی از سطح کیفیت بسیار بالایی برخوردار بوده‌اند، انتخاب می‌شود، این نکته حائز اهمیت است که زبانِ موسیقی فرای مرزها و زبان‌های محاوره‌ای است.
این مسابقه، به‌صورت آنلاین برگزار شد و ما با آلبوم اخیرمان یعنی «راز آواز هَزار» در آن شرکت کردیم.
علاقه‌مندان چگونه می‌توانند به آهنگ‌های اجراشده توسط گروه «هَزارآوا»، دسترسی پیدا کنند؟
آتوسا نزاکتی: آلبوم «رازِ آوازِ هَزار» در کلیهٔ پلتفرم‌های معتبر موسیقی جهان قابل شنیدن و دانلود‌کردن است. برای سهولت شنیدن موسیقی گروهمان و همچنین اطلاع‌یافتن در مورد فعالیت‌هایمان، ما در linktree اکانتی تشکیل داده‌ایم که با مراجعه به آن، وبسایت هَزارآوا، کلیهٔ لینک‌های دانلود موسیقی‌مان و همچنین آدرس صفحه‌های مجازی گروه به‌راحتی قابل‌دسترس است.
لطفاً دربارهٔ کنسرت‌هایی که تا کنون اجرا کرده‌اید بگویید و اینکه طی دو سال گذشته، چطور همه‌گیری کووید برگزاری کنسرت‌ها و در کل حرفهٔ شما را تحت تأثیر خود قرار داده است؟
آتوسا نزاکتی: اولین اجرای صحنه‌ای گروه هَزارآوا در مارس ۲۰۱۷ و در جشن روز زن با همکاری بنیاد کانادا و ایران بوده است.
در دسامبر ۲۰۱۷، در سالن دانشگاه کپیلانو نورث ونکوور، گروه هَزارآوا با همراهی گروه کُر ایرانیان ونکوور دو قطعهٔ «شاه من» ساختهٔ مرتضی نی‌داوود و تنظیم امیر اسلامی و قطعهٔ «دلدار» را بر اساس شعر مولانا و با آهنگ‌سازی امیر اسلامی، اجرا کردند.
در نوامبر ۲۰۱۸، در جشنی که توسط انجمن فرهنگی حافظ در کوکئیتلام برگزار شده بود، گروه هَزارآوا قطعهٔ «ایران» را که از قطعات آلبوم دردستِ‌انتشار خود بود، اجرا کرد.
همچنین به‌مناسبت شب یلدا در دسامبر ۲۰۱۸، ارکستر اینترکالچرال ونکوور کنسرتی را تدارک دیده بود که گروه هَزارآوا یکی دیگر از قطعات آلبوم دردستِ‌انتشار خود را اجرا کرد.
دومین کنسرت مشترک گروه هَزارآوا و گروه کُر ایرانیان ونکوور در دسامبر ۲۰۱۹ در سالن دانشگاه کپیلانو نورث ونکوور برگزار شد. در این کنسرت گروه هَزارآوا قطعهٔ «شاه من» با آهنگ‌سازی مرتضی نی‌داوود و با تنظیم مجدد امیر اسلامی (برای ارکستر و گروه کُر) و همچنین قطعهٔ «نوروز» را با آهنگ‌سازی امیر اسلامی و بر اساس شعری از سعدی، با تنظیمی جدید (برای ارکستر و گروه کُر) به‌اجرا درآورد.
«من خنیاگر هستم» عنوان نمایشنامه‌ای در سه اپیزود با نویسندگی و کارگردانی طوفان مهردادیان است که در جشن روز جهانی زن در مارس ۲۰۲۰ در ونکوور به‌روی صحنه رفت. گروه هَزارآوا علاوه بر اجرای موسیقی در این نمایش، به‌عنوان سه بازیگر اصلی آن نیز ایفای نقش کردند.
با شروع دوران همه‌گیری کرونا در سراسر جهان، فعالیت‌های گروه هَزارآوا نیز متوقف شد. در همین راستا و برای همدلی با مردم سراسر دنیا، تک‌آهنگ «افق روشن» با آهنگ‌سازی امیر اسلامی و بر اساس شعری از احمد شاملو در دسامبر ۲۰۲۰ منتشر شد. رفته‌رفته با برداشته‌شدن محدودیت‌های فاصله‌گذاری اجتماعی، جلسات تمرین هفتگی ما سه خواننده تا حد امکان دوباره از سر گرفته شد. ولی مانند دیگر هنرمندان روند کار اجرایی ما نیز همچنان غیرفعال است ولی امیدواریم در آیندهٔ نزدیک اولین کنسرت مستقل گروه را بر روی صحنه ببریم.
مایل‌ایم از این فرصت استفاده کرده و از شما، آقای اسلامی گرامی، خواهش کنیم کمی هم دربارهٔ گروه کُر ایرانیان ونکوور که پیش از گروه هَزارآوا تأسیس کرده‌اید، برایمان بگویید. چند سال است این گروه فعال است، چه اهدافی را دنبال می‌کند و افراد علاقه‌مند چگونه می‌توانند به این گروه بپیوندند.
امیر اسلامی: همان‌طور که در ابتدای گفت‌وگو گفتم، گروه کُر ایرانیان ونکوور در سال ۲۰۱۶ راه‌اندازی شد. تمرکز این گروه بر روی جذب خوانندگان ایرانی و اجرای آثار آهنگ‌سازان ایرانی است. تا قبل از همه‌گیری، ما حدود ۴۰ خواننده داشتیم. هرساله کنسرت‌های موفقی اجرا کردیم. گروه هَزارآوا در اکثر کنسرت‌های گروه کُر ایرانیان ونکوور به‌عنوان مهمان همکاری داشته و بخش مهمی از اجرای کُر را بر عهده داشته‌اند. قطعاتی که من خودم برای این گروه و گروه کُر ساخته و تنظیم کرده‌ام، خیلی مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت. با شروع همه‌گیری، به‌طور طبیعی تعداد اعضا کم شد و گروه به‌صورت آنلاین کلاس‌ها و تمرینات خود را دنبال کرد و تا الان حدود ۱۰ ویدیوکلیپ که حاصل تمرین قطعات به‌صورت آنلاین بوده، منتشر کرده است. ما تقریباً هر ماه تبلیغات داریم و اعضا جدیدی می‌گیرم. علاقه‌مندان می‌توانند از طریق آدرس وبسایت، فیس‌بوک، اینستاگرام و یوتیوب گروه کُر که در ادامه آمده، کارهای گروه را دنبال کنند و با ارسال پیام به ما به‌عضویت گروه درآیند. لازم به ذکر است که ما در انتهای بهار ۲۰۲۲ در تدارک یک کنسرت باشکوه با حضور رهبر ارکستر جدید جناب آقای دکتر هوشیار خیام از اُتاوا هستیم. همین‌جا لازم است صمیمانه تشکر و قدردانی خودم را از خانم سیما غفارزاده، رسانهٔ همیاری و گروه فیس‌بوک همیاری ایرانیان ونکوور اعلام کنم که صادقانه و با حمایت بی‌دریغ ما را از همان ابتدای فعالیت حمایت کرده و همیشه مهربانانه در کنار ما بوده‌اند.
https://www.instagram.com/vanchoir/
https://www.facebook.com/pg/Vancouveriranianchoir/events/
https://bit.ly/Vanchoir-YouTube
در مجموع فعالیت هنری، خصوصاً در زمینهٔ موسیقی ایرانی، را در جایی که مخاطبان فارسی‌زبان محدودی دارد، چگونه می‌بینید؟ استقبال فارسی‌زبانان ونکوور و در کل فارسی‌زبانان کانادا از موسیقی اصیل ایرانی را چطور ارزیابی می‌کنید؟ استقبال غیرفارسی‌زبانان چطور؟
امیر اسلامی: من به‌شخصه خیلی خوشحال‌ام که در ونکوور زندگی می‌کنم. از همان روز اول و خروج از هواپیما در فرودگاه و ورود به شهر ونکوور، این حس در قلب من جاری بوده و به خودم گفته‌ام این شهر من است! و واقعاً هم تا الان جز خوبی، محبت، حمایت و عشق از ایرانیان ونکوور چیز دیگری ندیده‌ام، و همهٔ کنسرت‌های من با استقبال زیادی از طرف ایرانیان روبرو شده است. البته باید متذکر شد که به‌دلیل تخصصی‌بودن نوع موسیقی‌ای که ما اجرا می‌کنیم، همیشه شنوندگان خاص داریم و همهٔ مردم قرار نیست در کنسرت‌های ما باشند. اجرای موسیقی کلاسیک ایرانی، گروه کُر و گروه‌های با مضمون موسیقی جدی قطعاً قرار نیست مثل موسیقی پاپ طرفداران زیادی داشته باشند. اما با همین دید ما همیشه سالن‌هایی را انتخاب کرده‌ایم که حداکثر ظرفیت ۵۰۰ نفر داشته و همیشه هم تقریباً به‌طور کامل ما را حمایت کرده‌اند. همین‌جا لازم است کمال تشکر خودم را از ایرانی‌های عزیز در ونکوور اعلام کنم که همیشه با ما همراه بوده‌اند. به‌نظرم ونکوور جای خوبی برای ارائهٔ موسیقی ایرانی است؛ جایی که مردم خیلی باعلاقه آن را دنبال می‌کنند.
آیا آلبوم جدیدی در دست دارید؟ یا در نظر دارید در آیندهٔ نزدیک، در صورتی که محدودیت‌های کووید اجازه دهد، کنسرتی برگزار کنید؟
بنفشه فرهمند: در حال حاضر مشغول کارکردن روی پروژه‌ای بسیار زیبا هستیم و با تمرینات هفتگی شخصی و گروهی، خودمان را برای این پروژه که به‌همراه هنرمندان ارزنده احسان مطوری و علی منتظری است، آماده می‌کنیم. برنامه‌هایی هم برای اجرای کنسرت در نظر داریم که البته به‌دلیل پیچیدگی قطعات، کار راحتی نخواهد بود و قطعاً با داشتن اسپانسر برگزاری کنسرت امکان‌پذیرتر خواهد شد، اما همان‌طور که خودتان اشاره کردید، به‌دلیل محدودیت‌ها فعلاً دست نگه داشته‌ایم، چون به‌همین دلیل متأسفانه چندین بار مجبور شده‌ایم تاریخ اجرا را تغییر بدهیم. ولی اگر «هَزارآوایی» هستید و ما را دنبال می‌کنید، منتظر خبرهای خوب باشید.
ضمن سپاس دوباره از وقتی که در اختیار ما گذاشتید، لطفاً اگر صحبت دیگری دارید، بفرمایید.
امیر اسلامی: من همیشه به همهٔ کسانی که آموزش موسیقی می‌دهم، این جمله را متذکر می‌شوم که هدف این است که شما موسیقی‌دان حرفه‌ای شوید، ولی اگر به‌هر دلیلی در این مسیر به‌طور حرفه‌ای حرکت نکردید، هیچ نگران نباشید، چون کسی که مباحث موسیقی و علم موسیقی را دنبال می‌کند، حداقل دیگر شنوندهٔ سابق موسیقی نیست و موسیقی را به‌نحو دیگری می‌شنود. موسیقی زبانی پیچیده چون فلسفه است و باید در موردش مطالعه کرد و پایه‌های اولیهٔ آن را آموخت تا این پیچیدگی آسان‌تر شود.