گفت‌وگو با خانوادهٔ ورزشکار کشاورز، مربیان با سابقهٔ تکواندو و بانیان باشگاه Leaders در نورث ونکوور
علیرضا فدایی – ونکوور
تکواندو ایران سال‌هاست که در میادین بین‌المللی افتخارآفرینی می‌کند و ورود این ورزش به المپیک بی‌شک به محبوبیت این رشتهٔ رزمی در سراسر دنیا افزوده است. تعدادی از مربیان ایرانی به کانادا مهاجرت کرده‌اند و با جدیت و موفقیت مشغول تدریس و اشاعهٔ این رشتهٔ پرطرفدارند.
در این شماره با خانوادهٔ ورزشکار کشاورز آشنا می‌شویم که بانیان باشگاه Leaders در نورث ونکوور هستند.
لطفاً خودتان را معرفی بفرمایید و از سوابق ورزشی خود بگویید (هر کدام از عزیزان به‌نوبت و به بزرگ‌ترین دستاوردها اشاره بفرمایید).
پرفسور لقمان کشاورز هستم، فارغ‌التحصیل رشتهٔ مدیریت ورزشی از دانشگاه تهران. مؤلف ۲۰ کتاب در حوزهٔ ورزش و علوم ورزشی، مدیریت ورزشی و تکواندو هستم، و بیش از ۱۵۰ مقالهٔ علمی و پژوهشی در مجلات معتبر ایرانی و سایر کشورها به‌چاپ رسانده‌ام. از سال ۱۳۵۹ در رشتهٔ تکواندو فعالیت دارم. دارای کمربند مشکی و دان ۸، و مربی بین‌المللی از مرکز جهانی تکواندو (کوکی وان) هستم. از سال ۱۳۷۰ سابقهٔ آموزش تکواندو از مبتدی تا پیشرفته، قهرمانی و تیم ملی دانشجویان را دارم. دارندهٔ دو مدال طلا، یک نقره و سه برنز از مسابقات جهانی و بین‌المللی هستم و حدود ۱۲ سال سابقهٔ ورزش قهرمانی در ایران و هفت سال سابقهٔ عضویت در تیم ملی تکواندو ایران دارم.
محمد مهدی کشاورز هستم، داری لیسانس علوم ورزشی و از شش‌سالگی نزد پدرم دکتر لقمان کشاورز به یادگیری تکواندو پرداختم. دارای کمربند مشکی دان ۴ از مرکز جهانی تکواندو (کوکی وان) هستم و دارای دو مدال طلا و یک نقره از مسابقات بین‌المللی و عنوان سوم دانشجویان ایران. در لیگ‌های استانی و کشوری ایران فعالیت داشته‌ام.
نیما کشاورز هستم. ۱۹ سال سن دارم. از شش‌سالگی تکواندو را نزد پدرم دکتر لقمان کشاورز شروع کردم. در حال حاضر دارای کمربند مشکی دان ۴ از کوکی وان مرکز جهانی تکواندو هستم. از ۱۵ سالگی در آموزش تکواندو به پدرم کمک می‌کردم. از سال ۲۰۱۹ نیز در ونکوور حضور داریم و به‌همراه پدرم و برادرم، مشغول آموزش تکواندو هستیم. در مسابقات مختلف ایران و بین‌المللی حضور داشته‌ام و ماحصل آن سه مدال طلا، یک نقره و یک برنز از مسابقات بین‌المللی مختلف است.
از تفاوت‌های باشگاه‌داری در ایران و کانادا بفرمایید.
لقمان کشاورز: در ایران باشگاه‌های تکواندو به‌عنوان شغلی جانبی و منبع درآمد کمکی برای مربیان تکواندو محسوب می‌شود. در حالی‌که در کانادا صنعت باشگاه‌داری معنای واقعی خود را دارد و به‌عنوان شغلی اصلی برای مربیان تکواندو به‌شمار می‌رود.
به‌نظر شما دلایل موفقیت ایران در تکواندو در سطح بین‌المللی چیست؟
محمد مهدی کشاورز: موفقیت تکواندو در ایران دلایل مختلفی دارد که مهم‌ترین آن این است که تکواندو به‌عنوان ورزشی آموزشگاهی به‌شمار می‌رود و به‌همین دلیل افراد زیادی به ورزش تکواندو علاقه‌مندند و در آن فعالیت دارند. یکی دیگر از دلایل آن کسب مدال‌های طلا در مسابقات مختلف در ادوار گذشته بوده است و به‌همین دلیل ورزش تکواندو محبوبیت زیادی در ایران دارد. اما متأسفانه در ده سال گذشته و از المپیک لندن به‌بعد تکواندو ایران موفقیت چشمگیری نداشته است که علت اصلی آن سوء‌مدیریت و ثبات مدیریتی بیش‌ازحد در تکواندو ایران بوده است. رئیس فدراسیون تکواندو ایران بیش از ۲۵ سال ریاست این فدراسیون را بر عهده داشته و با سوء‌مدیریت موجب مهاجرت بسیاری از قهرمانان، مربیان و پیشکسوتان این رشته به خارج از کشور شده است. همین دلایل موجب شده است تکواندو ایران اقتدار گدشتهٔ خود را از دست بدهد. همان‌طوری که اطلاع دارید، در المپیک توکیو ۲۰۲۱ نیز تکواندو ایران با سه ورزشکار حضور داشت، ولی نتوانست موفقیتی به‌دست آورد.
سطح کیفی تکواندو ایران و کانادا را چگونه مقایسه می‌کنید؟
نیما کشاورز: قبل از اینکه بخواهم به این سؤال پاسخ دهم، لازم می‌دانم به سه واژهٔ رایج در ورزش اشاره کنم که عبارت‌اند از ورزش، تربیت بدنی و بازی. بازی یعنی لذت‌بردن از فعالیت بدنی، تربیت بدنی یعنی تقویت و توسعهٔ ابعاد جسمی، روحی، اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی از طریق فعالیت بدنی. ورزش یعنی یادگیری مهارت‌های لازم در یک رشتهٔ ورزشی خاص که در انتها منجر به مسابقه و رقابت شود. در کانادا تعداد زیادی از باشگاه‌های ورزشی به ابعاد بازی و تربیت بدنی آن می‌پردازند. در حالی‌که در ایران اکثر باشگاه‌های ورزشی به بُعد ورزش تکواندو توجه دارند و بیشتر به‌دنبال مسابقه و بُعد قهرمانی تکواندو هستند. همین مسئله موجب شده است سطح فنی تکواندو در ایران از کشور کانادا بهتر باشد و تکواندو ایران موفقیت‌های بیشتری در سطوح مختلف به‌دست آورد.
در کنار تکواندو المپیکی، تکواندو ITF در کانادا رواج بسیار دارد. از تفاوت‌های این دو سبک برای ما بفرمایید.
لقمان کشاورز: در کلیات تفاوتی بین تکواندو المپیکی و ITF وجود ندارد. اما در جزئیات و تشکیلات و سازماندهی تفاوت‌های عمده‌ای بین آن‌ها وجود دارد. تکواندو المپیکی یا WT دارای تشکیلات منسجم بوده و عضو IOC است و مسابقات آن در بازی‌های المپیک، مسابقات قاره‌ای، یونیورسیادها (universiade)، مسابقات نظامیان جهان، پارالمپیک، مسابقات دانش‌آموزی جهان، مسابقات پلیس‌های جهان، مسابقات جهانی ناشنوایان و سایر مسابقات بین‌المللی به‌طور منظم در سطح جهان برگزار می‌شود و وحدت فرماندهی‌ای که توسط WT ایجاد شده، موجب شده است تکواندو المپیکی مقبولیت بیشتری در دنیا داشته باشد. اما تشکیلات ITF نتوانسته است این انسجام را به‌وجود آورد و در کشورهای مختلف مانند اسپانیا، اتریش و کانادا دارای سه تشکیلات متفاوت است که این تضاد و تعدد تشکیلاتی موجب عدم رشد و مقبولیت بیشتر در جهان شده است.
به‌نظر شما تکواندو با توجه به محبوبیت و المپیکی‌بودن قدری بیشتر از سایر رشته‌ها از کاسبی در ورزش لطمه ندیده است؟
محمد مهدی کشاورز: ورزشی که در المپیک قرار داشته باشد، فرصت‌های زیادی برای توفیق به‌دست می‌آورد. از جمله توجه صنایع مختلف به آن، حضور و علاقه‌مندی افراد بیشتر برای فعالیت در آن، رونق صنعت باشگاه‌داری، حق پخش تلویزیونی، تبلیغات و سایر فرصت‌ها. تکواندو از این فرصت‌ها به‌نحو مطلوبی استفاده کرده است. اما به‌نظر می‌رسد انحصار در بهره‌مندی از مزایای آن و سوء‌مدیریت‌ها موجب شده است در برخی کشورها از جمله ایران این کاسبی صرفاً در انحصار مدیران فدراسیون و افراد وابسته به ایشان و افراد محدود باشد.
در مورد لیگ‌های داخلی ایران و سطح رقابت و اهمیت آن بفرمایید و اینکه آیا مشابه چنین مسابقاتی در کانادا هم وجود دارد؟
نیما کشاورز: لیگ اگر به‌معنای واقعی آن باشد و در طول سال برگزار شود، قطعاً موجب رونق، توسعه و افزایش سطح کیفی آن خواهد شد. در دههٔ هفتاد لیگ‌های تکواندو ایران مفهوم واقعی داشت و موجب شد در دههٔ هشتاد تکواندو ایران در سطوح بین‌المللی، مسابقات جهانی و المپیک موفقیت داشته باشد. اما در دههٔ نود شکل واقعی لیگ در ایران تغییر کرد و بیشتر از لیگ به‌عنوان ابزاری برای درآمدزایی مدیران تکواندو ایران و هیئت‌های استانی استفاده شد. این نوع تفکر موجب شد، بسیار از شرکت‌های بزرگ مانند سایپا، ذوب آهن، سپاهان، پرسپولیس و هما قید تیم‌داری در تکواندو را بزنند و فعالیتی در این رشته نداشته باشند. از سویی دیگر برخی تیم‌ها با جذب مربیان تیم ملی رقابت سالم را از سایر تیم‌ها گرفتند. به بیان دیگر مربیان تیم‌های ملی به‌دنبال جذب بازیکنان برای تیم‌های خود شدند و عضویت بازیکنان در تیم ملی را منوط به حضور در برخی تیم‌ها کردند. همچنین برگزاری لیگ‌های مختلف از رده‌های سنی شکوفه‌ها (کمتر از ۷ سال)، خردسالان، نونهالان، نوجوانان و جوانان و بزرگسالان با دیدگاه درآمدزایی برای فدراسیون و هیئت‌های استانی که در برخی موارد یک لیگ در مدت یک ماه شروع و خاتمه پیدا می‌کند، موجب شده است تکواندو ایران از مسیر پیشرفت باز بماند و به‌مرور به سطح کشورهای درجه سه و حتی چهار تنزل پیدا کند. در حالی‌که در هیچ کشوری حتی کشور کرهٔ جنوبی لیگ تکواندو برگزار نمی‌شود، اما موفقیت‌های زیادی توسط تکواندوکاران آن کشورها در سطوح مختلف به‌دست می‌آید. در کشور کانادا نیز لیگ تکواندو برگزار نمی‌شود.
در مورد فعالیت‌های ورزشی کنونی در کانادا و برنامه‌های آینده‌تان بفرمایید.
لقمان کشاورز: به‌همراه دو پسرم (مهدی و نیما) از سال ۲۰۱۹ در کشور کانادا و شهر ونکوور در رشتهٔ تکواندو فعالیت داریم. تا اوایل سال ۲۰۲۱ در یکی از باشگاه‌های ونکوور مشغول آموزش تکواندو بودیم. از ماه سپتامبر ۲۰۲۱ باشگاه Leaders Taekwondo را در نورث ونکوور خیابان یکم غربی لانزدیل تأسیس کرده‌ایم و مشغول آموزش تکواندو در رده‌های سنی مختلف و از چهار سال به بالا هستیم. برنامهٔ ما این است که تلفیقی از تکواندو ایران و کانادا را به‌کار گیریم و در دو بُعد همگانی و قهرمانی با استفاده از آخرین یافته‌های علوم ورزشی، قهرمانانی را برای حضور در مسابقات مختلف تربیت کنیم. همچنین در صددیم شعبات دیگری در آینده در استان بی‌سی ایجاد کنیم.