گفت‌وگو با الهه سجادی، فعال جوانِ ایرانی-کانادایی حقوق بشر و عضو جدید هیئت مدیرهٔ عفو بین‌الملل کانادا
رسانهٔ همیاری – ونکوور
به‌تازگی و از طریق آقای فرهاد صوفی، فعال اجتماعی و حقوق بشر و عضو قدیمی عفو بین‌الملل کانادا، باخبر شدیم که در تازه‌ترین مجمع عمومی این سازمان، خانم الهه سجادی، فعال جوانِ ایرانی-کانادایی حقوق بشر ساکن تورنتو، به‌عنوان یکی از اعضای هیئت مدیرهٔ این سازمان برگزیده شده است. به‌همین مناسبت گفت‌وگویی با ایشان داشتیم تا از پیشینه و فعالیت‌هایشان و نیز دربارهٔ خود سازمان عفو بین‌الملل و شعبهٔ کانادای این سازمان برای خوانندگان بگویند که توجه شما را به این گفت‌وگو جلب می‌کنیم.
با سلام و تبریک به شما به‌مناسبت انتخابتان به‌عنوان یکی از اعضای هیئت‌مدیرهٔ عفو بین‌الملل کانادا، لطفاً برای آن‌دسته از خوانندگانی که شما را نمی‌شناسند، خودتان را معرفی کنید و از تحصیلات و سوابقتان بگویید و اینکه چه زمانی به کانادا آمدید؟
خیلی ممنون‌ام! انتخاب‌شدن از میان چنین نامزدهای فوق‌العاده‌ای، مایهٔ افتخار من است.
نام من الهه سجادی است، ۲۲ ساله هستم و در حال حاضر در تورنتو زندگی می‌کنم، که سرزمین سنتی بومیان میسیساگا، آنیشانابگ، چیپووا، هودونشونی و وندت است. من این امتیاز ویژه را دارم که بتوانم در اینجا زندگی کنم و تصدیق کنم که در زمین‌های ربوده‌شده از بومیان کانادا ساکن‌ام.
من در شش‌سالگی از اصفهان به تورنتو مهاجرت کردم. از آن زمان تا کنون مدرک کارشناسی با دو گرایش «حقوق بشر و چندگونگی انسان» و «جرم‌شناسی» را از دانشگاه ویلفرید لوریه دریافت کرده‌ام. در حال حاضر، در سازمان دیده‌بان حقوق بشر کار می‌کنم، جایی که از حمایت‌های جهانی حقوق بشر و جمع‌آوری کمک‌های مالی که در دپارتمان توسعه و روابط همگانی در حال انجام است، پشتیبانی به‌عمل می‌آورم.
من از سپتامبر امسال در دانشکدهٔ حقوق لینکلن الکساندر شرکت خواهم کرد و قصد دارم از مدرک حقوق خود برای حمایت بیشتر از مبارزات حقوق بشری در سطح بینالمللی استفاده کنم.
از چه زمانی با عفو بین‌الملل کار می‌کنید، چرا به این سازمان پیوستید و در چه پروژه‌هایی از این سازمان مشارکت داشته‌اید؟
من کار داوطلبانه با عفو بین‌الملل را در سال ۲۰۱۴ وقتی در کلاس ۱۰ بودم، شروع کردم. به‌عنوان مهاجری از ایران، من با شنیدن صحبت‌های پدر و مادرم دربارهٔ نقض حقوق بشری که شاهد آن بوده‌اند، بزرگ شدم. من با شنیدن دربارهٔ تأثیر عفو بین‌الملل با هر طوماری که مادرم امضا می کرد و هر مقالهٔ خبری‌ای که پدرم به آن اشاره می کرد، بزرگ شدم.
از آنجا که به بلوغ ذهنی کافی رسیده بودم که معنی حقوق بشر را دریابم و بتوانم به سهم خودم تأثیرگذار باشم، تمایل شدیدی داشتم تا من هم تأثیرگذار باشم. بنابراین، شروع به جستجوی فرصت‌هایی برای مشارکت در کار حقوق بشر کردم، اما هیچ فرصت مناسبی برای گروه سنی من موجود نبود.
در سال ۲۰۱۴، پستی از شورای رهبری جوانان پیدا کردم؛ فراخوانی برای عضویت و حمایت از حقوق بشر به طریقی فراتر از جمع‌آوری کمک مالی. در آنجا سفر من با عفو بین‌الملل به‌عنوان یکی از اعضای اصلی برنامه‌ای که اکنون «برنامهٔ ملی سازماندهنده» نامیده می‌شود، آغاز شد.
از آن زمان، من تعداد بی‌شماری دادخواست امضا کرده‌ام، نامه نوشته‌ام، اعتراض کرده‌ام و رویدادهای کنشگری ترتیب داده‌ام. من گفت‌وگوها دربارهٔ استراتژی گذشته و آیندهٔ عفو بین‌الملل را تسهیل کرده‌ام و در زمان انتشار کمپین‌ها با بسیاری از گروه‌های عفو بین‌الملل کار کرده‌ام تا بلافاصله اقدامات لازم انجام شود. این‌ها اقداماتی است شامل سازماندهی داوطلبان به‌منظور دادخواست سریع در بازار کنزینگتون برای بیش از ۴۲ دانش‌آموز گمشده در ایوتناپا، مکزیک، سازماندهی رویداد «شهرهایی برای زندگی» به‌منظور پایان‌دادن به مجازات اعدام در سراسر جهان، حمایت از رویداد «نوشتن برای حقوق» (Write for Rights) در جایی که فعالان در نقاط مختلف جهان برای نوشتن نامه به‌منظور آزادی زندانیان عقیدتی مانند سعید ملک‌پور، نرگس محمدی یا نسيمة السادة، جمع می‌شوند.
من در «پارلمنت هیل» ایستادم و از دولت کانادا خواسته‌ام که پروتکل اختیاری کنوانسیون ضدشکنجه را تصویب کند. همچنین در مدارس به جوانان قدرت کنشگری مردمی را آموزش داده‌ام. من شاهد این مسئله بوده‌ام که به‌دلیل بسیج اعضای ما، زندانیان عقیدتی آزاد شده‌اند و سیاست‌ها تغییر یافته‌اند.
به‌عنوان داوطلبی جوان، به‌دنبال فرصت‌های بیشتری برای اطمینان از دسترسی عادلانه به برنامه‌های داوطلبانه‌مان بوده‌ام و در نتیجه، یکی از اعضای اصلی «کمیتهٔ ملی اقدام و مشاورهٔ جوانان» شدم. در طول مدت حضورم در اینجا، توانسته‌ام با تیمی از جوانانی خارق‌العاده از سراسر کانادا کار کنم تا مشارکت جوانان در عفو بین‌الملل را بازنگری کنیم.
امروز، من در کنار سِمَتَم به‌عنوان یکی از سازماندهندگان ملی، یکی از اعضای هیئت مدیرهٔ عفو بین‌الملل کانادا (انگلیسی‌زبان) هستم. کمپین حمایتی‌ای که در حال حاضر بیشتر درگیر آن هستم، اقدام همبستگی با فلسطین است با درخواست از دولت کانادا برای قطع فروش اسلحه به اسرائیل و تحت فشارگذاشتن اسرائیل برای توقف اخراج اجباری و تخریب خانه‌ها در فلسطین و درخواست برای پایان‌دادن به نقض حقوق بشری که در آنجا رخ می‌دهد.
شما می‌توانید از طریق لینک http://bit.ly/AmnestyInternationalCA-SolidaritywithPalestine به این اقدام ملحق شوید.
لطفاً برای آن‌دسته از خوانندگان ما که کمتر با سازمان عفو بین‌الملل آشنا هستند، کمی از وظایف و فعالیت‌های این سازمان در سطح جهان و به‌ویژه دربارهٔ عفو بین‌الملل کانادا بگویید.
عفو بین‌الملل، بزرگ‌ترین جنبش حقوق بشر در جهان است که بیش از ۱۰ میلیون نفر را برای دفاع از حقوق بشر دیگران در سراسر جهان بسیج کرده است. این سازمان کاملاً بی‌طرف و مستقل از هر دولت، دین و ایدئولوژی سیاسی است. این سازمان، سازمانی مردمی است، به این معنی که از قدرت مردم در سطح محلی برای ایجاد تغییر در سطح ملی و بینالمللی بهره می‌گیرد.
این سازمان بر نقض حقوق بشر در سراسر جهان متمرکز است و کمپین‌هایی را اجرا می‌کند که می‌توانند در حمایت از حقوق بشر مؤثرترین باشند. این کمپین‌ها اغلب شامل اقداماتی مانند نامه‌نگاری به سیاستمداران برجسته، امضای دادخواست و حمایت عمومی از مسائل حقوق بشری خاص برای آموزش عمومی است.
از نظر تاریخی، عفو بین‌الملل روی پرونده‌های زندانیان عقیدتی تمرکز کرده است. این‌ها افرادی‌اند که به‌دلیل نژاد، گرایش جنسی، مذهب یا عقاید سیاسی خود غیرمنصفانه بازداشت شده‌اند.
عفو بین‌الملل حوزهٔ گذشته خود را گسترش داده است تا جایی که امروز، همچنان که بر موارد فردی متمرکز است، روی موضوعاتی با بن‌مایهٔ بزرگ‌تر، مانند سیاست و مسئول‌دانستن مقامات نیز متمرکز می‌شود.
عفو بین‌الملل کانادا مانند سایر شعب، تحت هدایت بینالمللی کار می‌کند. هر شعبه، نقض حقوق بشر را با بیشترین تأثیرگذاری از طریق بستر ملی خود، هدف قرار می‌دهد.
شما می‌توانید لیستی از جدیدترین کمپین‌های عفو بین‌الملل کانادا، کشورهای دارای اولویت و داستان‌های موفقیت ما را در اینجا پیدا کنید: https://www.amnesty.ca/our-work
از دید سازمان عفو بین‌الملل، مهم‌ترین چالش‌های پیش روی کشور کانادا چیست؟ و فکر می‌کنید چه راهکارهایی برای مواجهه با آن‌ها مؤثر است؟
برخی از موارد مهمی که کانادا در حال حاضر با آن روبروست، نقض حقوق بومیان، حقوق پناهندگان و نقض حقوق بشر شرکت‌ها است.
مردم بومی همچنان از حقوق اولیهٔ انسانی از جمله دسترسی به آب، مسکن، مراقبت‌های بهداشتی، زمین و سایر منابع ضروری محروم‌اند. آن‌ها همچنان از سوی سیستم‌های استعماری قدرت که در سیاست‌های این کشور نهادینه شده است، آسیب‌های سیستماتیک را تجربه می‌کنند.
مهاجران در سطح جهانی همچنان در کشورهایی که برای ارائهٔ حمایت‌های لازم تلاش کافی را انجام نمی‌دهند، نقض حقوق بشر را تجربه می‌کنند. ما اخیراً گزارشی را با مشارکت دیده‌بان حقوق بشر منتشر کردیم که در آن موارد نقض حقوق بشر در مورد این مهاجران در بازداشتگاه‌های مهاجرت، آمده است. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید این گزارش را بخوانید:
سرانجام، پاسخگویی شرکت‌های بزرگ ضروری است، زیرا شرکت‌های معدنی، نفت و گاز با صاحبان کانادایی بدون هیچ یا با کمترین عواقب، همچنان به سوءاستفاده از محیط زیست و نقض حقوق بشر در سطح جهانی ادامه می‌دهند.
شما می‌توانید اقدامات مختلفی را که دربارهٔ این تخطی‌ها انجام داده‌ایم، در وبسایت ما ببینید:
https://www.amnesty.ca/our-work/priority-countries/canada
کمک به شنیده‌شدن صدای ما بهترین راهی است که از طریق آن ما به‌عنوان یک جامعه می‌توانیم تأثیر زیادی بگذاریم. با نوشتن نامه به نمایندگان سیاسی، امضای دادخواست‌ها، ملاقات با نمایندگان مجلس برای حمایت از این موضوعات یا آموزش اعضای محله‌هایمان دربارهٔ شیوع آن‌ها در جامعه، می‌توانیم به‌طور مؤثری تأثیرگذار باشیم. گام‌هایی که با انجام این اقدامات برمی‌داریم، کار را در سطح سیاسی بسیار آسان‌تر می‌کند.
آیا عفو بین‌الملل کانادا مسائلی مانند کشته‌شدن شهروندان کانادایی و افراد مقیم این کشور در سرنگونیِ هواپیمای مسافربری اوکراین در تهران را هم پیگیر است؟ و اگر پاسخ مثبت است، چه کارهایی در این زمینه انجام داده‌اید و به چه نتایجی دست یافته‌اید؟ برنامهٔ شما برای پیگیری حقوق خانواده‌های جانباختگان این پرواز چیست؟
بخشی از مأموریت عفو بین‌الملل تحقیق و افشای نقض حقوق بشر است. در زمان مرگ غم‌انگیز انسان‌هایی که در فاجعهٔ حملهٔ ایران به هواپیمای مسافربری اوکراین جان باختند، عفو بین‌الملل موارد نقض حقوق بشری را که رخ داده بود، بررسی، مستند و افشا کرد.
می‌توانید نتایج تحقیقات ما را در وبسایتمان ببینید:
https://www.amnesty.org/en/countries/middle-east-and-north-africa/iran/report-iran
این گزارش‌ها برای پاسخگوکردن ایران دربارهٔ موارد مختلف نقض حقوق بشر از جمله خشونت پلیس در برابر شرکت‌کنندگان در اعتراض‌های صلح‌آمیز پس از حمله به هواپیما، مورد استفاده قرار گرفته است. آن‌ها همچنین توسط سازمان‌های دیگر که مدافع حقوق قربانیان‌اند، استفاده می‌شوند.
عفو بین‌الملل همچنان به مبارزه با نقض حقوق بشر در ایران از هر لحاظ و شکل ادامه می‌دهد. برای دریافت اطلاعات به‌روز دربارهٔ کارهایی که عفو‌بین‌الملل در خصوص ایران انجام می‌هد، می‌توانید حساب توئیتر https://twitter.com/AmnestyIran را دنبال کنید.
آیا پیگیری انتقال سرمایه‌های ناقضان حقوق بشر و پول‌های آلوده از کشورهای دیگر مانند ایران یا چین به کانادا هم در برنامه‌های عفو بین‌الملل کانادا هست؟
کار ما عمدتاً معطوف به هدف قراردادن دولت‌ها و شرکت‌هایی است که حقوق بشر را نقض می‌کنند و کمتر به افراد می‌پردازیم. تا آنجا که من می‌دانم، این موضوع برای ما حوزه‌ای نیست که رویش تمرکز زیادی بشود.
با این حال، ما با تلاش‌هایمان در زمینهٔ پاسخگو نگه‌داشتن شرکت‌ها و مقامات سیاسی که یکی از حوزه‌های اصلی کارمان است، می‌توانیم ارتباطات مالی مربوط به نقض حقوق بشر را کشف کنیم.
در گفت‌وگویی که در سال ۲۰۱۹ با الکس نیو، دبیرکل وقتِ عفو بین‌الملل کانادا، داشتیم، او چالش‌هایی مانند حقوق بومیان کانادا و نیز تشدید برخوردهای افراط‌گرایانه با مهاجران، برخوردهای برخی دولت‌های استانی مانند آلبرتا با فعالان محیط زیست و کمک‌های نظامی کانادا به کشورهای ناقض حقوق بشر مانند عربستان سعودی را از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی کانادا اعلام کرد. به‌نظر شما الان شرایط چگونه است و برنامهٔ شما برای پیگیری این موارد چیست؟
من با الکس نیو، که به‌تازگی و پس از ۲۰ سالِ خارق‌العاده از سازمان بازنشسته شده است، موافق‌ام که این‌ها مواردی‌اند که کانادا همچنان از آن‌ها رنج می‌برد. در عین حالی که موفقیت‌هایی کسب کرده‌ایم، اما برای حقوق بومیان، مهاجران و محیط زیست به مبارزه ادامه می‌دهیم.
مبارزه برای حقوق بشر درازمدت است. سال‌ها طول می‌کشد تا تغییری ایجاد شود، اما ما باید در کار خود ثابت‌قدم باشیم و به دفاع از این موضوعات ادامه دهیم.
برنامهٔ شخص من برای ادامهٔ کار در این حوزه‌ها، افزایش کمک‌رسانی در سراسر کانادا و به‌کارگیری صداهای بیشتر برای افزودن به صدایمان است برای درخواست تغییر. این شامل مشارکت بیشتر با سازمان‌های محلی است که همچنان به کار در این زمینه ادامه می‌دهند و در خارج از مراکز اصلی شهرها برای جذب داوطلب به‌منظور حمایت از کمپین‌های حمایتی ما فعالیت می‌کنند.
به‌دنبال اعلام ابراهیم رئیسی به‌عنوان رئیس‌جمهور ایران، اگنس کالامار، دبیر کل سازمان عفو بین‌الملل خواستار آن شده است که ابراهیم رئیسی به‌دلیل «جنایات علیه بشریت» تحت تحقیقات کیفری قرار گیرد. نظر شما در این زمینه چیست؟ به‌نظر شما مکانیزم چنین اقدامی چگونه می‌تواند باشد و آیا عفو بین‌الملل کانادا اقدام خاصی در این زمینه انجام خواهد داد؟
من با اگنس کالامار موافق‌ام. عفو بین‌الملل این موضوع را که ابراهیم رئیسی مسئول موارد گسترده‌ای از نقض حقوق بشر است، به‌خوبی مستند کرده است. او به‌جای انتخاب‌شدن به‌عنوان رئیس‌جمهور باید به جرم جنایت علیه بشریت در ایران، مورد تحقیق قرار گیرد.
او یادآور پابرجابودن مصونیت سیستماتیک از مجازات در ایران است و به‌دلیل تبعیض‌آمیزبودن روند انتخابات و سرکوب رأی‌دهندگان، او و سایر مقامات به‌ظاهر منتخب قبلی نمایندهٔ ارادهٔ واقعی مردم ایران نیستند.
عفو بین‌الملل به حمایت از حقوق بشر در ایران و محکوم‌کردن ناقضان حقوق بشر، به‌ویژه هنگامی که در مسند قدرت‌اند، ادامه خواهد داد.
ما همچنین به تشویق شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و سایر نهادهای بینالمللی برای تحقیق در مورد این موضوع تحت قوانین بینالمللی حقوق بشر ادامه خواهیم داد.
از آنجا که این خبری کاملاً تازه است، من نمی‌توانم در مورد استراتژی‌ها، اقدامات یا کمپین‌های خاصی که از سوی عفو بین‌الملل یا عفو بین‌الملل کانادا اجرا خواهند شد، اطلاعات به‌روزی بدهم. با این حال، ما به کاری که در حال حاضر برای مبارزه با نقض حقوق بشر در ایران انجام می‌دهیم، ادامه خواهیم داد.
با سپاس فراوان از وقتی که در اختیار ما گذاشتید.