گفت‌وگو با حامد هوشیارخواه، مربی بین‌المللی فدراسیون جهانی شنا
علیرضا فدایی – ونکوور
سلام جناب هوشیار. لطفاً خودتان را معرفی بفرمایید و از سوابق ورزشی‌تان بگویید.
با سلام خدمت شما و خوانندگان عزیز رسانهٔ همیاری، بنده حامد هوشیارخواه، مربی بین‌المللی فدراسیون جهانی شنا، مربی واترپلو، داور شنا، داور واترپلو، ناجی غریق و دارای مدرک آب‌درمانی هستم. از سن پنج‌سالگی ورزش شنا را شروع کردم، تا سن ۱۴-۱۵ سالگی آن را به‌صورت حرفه‌ای ادامه دادم و سپس وارد رشتهٔ واترپلو شدم، تا سن ۱۹ سالگی به‌صورت حرفه‌ای بازی کردم و افتخار شاگردی اساتید محترمی از جمله آقای سیروس طاهریان (قهرمان و سرمربی تیم ملی واترپلو) و مرحوم منصور گروسی را دارم. سپس وارد حیطهٔ پرافتخار مربیگری شدم و برای سالیانی مربیگری و سرمربیگری تیم‌های شنا و واترپلو استان تهران در رده‌های سنی زیر ده سال، ۱۱-۱۲ سال و ۱۳-۱۴ سال را عهده‌دار بودم که در میان آن‌ها، عزیزان بااستعدادی از جمله سپهر افجه‌ای، نیک‌آیین و نیکان حسینی، پوریا مالدار قصری، حامد ملک خانبابان، پاتریک و تئودیک شهبندری، فرشاد و فرهنگ حمیدزادگان، کارن بارانی، شروین میرزینعلی و… از استعدادیابی تا قهرمانی استانی، لیگ‌های داخلی و خارجی، تیم‌های ملی و قهرمانی آسیا را مربیگری کرده‌ام. همچنین فعالیت‌های مدیریتی، اجرایی (از جمله برگزاری مسابقات استانی، لیگ‌های کشوری، مسابقات کشوری و داوری آن‌ها و…)، مدرسی، بازرسی و نمایندگی مربیان در هیئت شنای استان تهران و فدراسیون شنا داشته‌ام و مجموعاً ۲۵ سال در رشتهٔ شنا و واترپلو فعالیت کرده‌ام.
تفاوت‌های شنا در سطح رقابتی بین ایران و کانادا را چگونه می‌بینید؟
با توجه به رده‌بندی بین‌المللی شنا، تیم‌های شنای ایران و کانادا اختلاف نسبتاً زیادی با هم دارند.
در خصوص دلایل آن می‌توان به امکانات مورد نیاز این رشته، مسائل مالی و فرهنگی و بحث استعدادیابی اشاره کنم که در آینده به جزئیات آن‌ها خواهم پرداخت.
از نظر آموزش پایهٔ شنا، ایران و کانادا را چطور مقایسه می‌کنید؟
خوشبختانه با امکان دسترسی و تحقیق در اینترنت برای مربیان دلسوز و بااستعداد کشورمان و جمعیت بیشتر کشور عزیزمان ایران، می‌توانم بگویم که از نظر آموزش پایه‌ای رشتهٔ شنا در مقام مقایسه با کشور کانادا در رده‌های سنی زیر چهارده سال در سطح بهتری هستیم. البته در قسمت بانوان و آقایان تفاوت‌های چشمگیر و معناداری هست که نیاز به توجه بیشتر دارد.
این نکته را باید در نظر داشت که با حضور افراد از کشورهای مختلف در کشور کانادا و امکانات در دسترس، آیندهٔ نسبتاً بهتری را در کانادا شاهد خواهیم بود. خوشبختانه تعدادی از عزیزان قهرمان و مربی کشورمان در استان‌های مختلف کانادا، از جمله جناب آقای استاد غلامرضا سلیمانی قهرمان، پیشکسوت، مربی و سرمربی واترپلو در استان آلبرتا، آقای مهرداد هجیر قهرمان، مربی و سرمربی سابق تیم ملی شیرجهٔ کشور عزیزمان ایران در شهر تورنتو، آقای رضا خیبری‌نژاد قهرمان و پیشکسوت رشتهٔ شیرجه و سرمربی و مربی شیرجه در شهر ونکوور و استاد عزیز آقای محسن شفیعی در شهر تورنتو، آقایان علی صالح و علیرضا موسی‌خانی از قهرمانان و مربیان خوب کشورمان در شهر تورنتو و شهر مونترآل، آقای پویان حمیدی در شهر تورنتو و آقای مهدی عماد از قهرمانان شنا و واترپلو در شهر ونکوور، حضور دارند که باعث افتخار برای هم‌وطنانمان‌اند.
و به‌زودی امیدوارم آقایان پوریا مالدار قصری و سپهر افجه‌ای از قهرمانان تیم ملی شنا و رکوردداران شنای کشورمان که افتخار استعدادیابی و مربیگری ایشان را از ابتدا دارم، وارد ونکوور زیبا شوند.
علی‌رغم تعداد زیاد جمعیت جوان در ایران، متأسفانه شنای ایران در سطح جهانی جایگاهی ندارد. دلایل آن چیست؟
به موضوع بسیار مهمی اشاره کردید، حداقل امکانات مورد نیاز رشته‌های شنا، شیرجه، واترپلو و شنای موزون، بستگی به فضای مورد نیاز این رشته‌ها، فاصلهٔ دسترسی و جمعیت شهر یا کشور دارد که با توجه به میزان تراکم جمعیت در شهرهای ایران متأسفانه اختلاف زیادی با کشور کانادا در خصوص دسترسی به استخرها و امکانات استاندارد هست.
خوشبختانه با حضور آقای محسن رضوانی (قهرمان و پیشکسوت رشتهٔ واترپلو) به‌عنوان رئیس فدراسیون شنا، شیرجه، واترپلو و شنای موزون شرایط بهتری مهیا شده است. البته حضور اساتیدی از جمله آقایان خسرو امینی (ریاست محترم کمیتهٔ فنی واترپلو فدراسیون شنای آسیا و نایب‌رئیس کمیتهٔ واترپلو فدراسیون جهانی شنا) و احمد یاقوتی و سیروس طاهریان را می‌توان به‌عنوان نقطه قوتی در شرایط کنونی فدراسیون دانست.
توجه به استعدادیابی در سنین پایین، برگزاری دوره‌های آموزشی و تکمیلی از دیگر مباحث لازم در این خصوص است و نهایتاً تأمین مالی ورزشکاران این رشته‌ها که به‌صورت عمومی قابل‌مقایسه با رشته‌های پُرطرفدار از جمله فوتبال نیست.
با توجه به تکنیک‌های یکسان شنا و آگاهی علمی از بدن‌سازی بین کشورهای صاحب مقام، چه چیز یک قهرمان را از سایرین متمایز می‌کند؟
اگر پاسخ کوتاه بخواهید باید گفت: ژنتیک، استعداد، علاقه و پشتکار در رشته‌های شنا، شیرجه، واترپلو و شنای موزون یک فرد با شرایط مناسب ذکرشده و تأمین مالی، نیاز به استفاده از پیشرفت‌های علمی و تکنولوژی، مربیان مجرب، پزشکان و روان‌پزشکان، متخصصان علوم تغذیه و ورزش است.
به‌نظر شما برای فردی که بخواهد فقط یک شنا یاد بگیرد، ساده‌ترین گزینه کدام است؟
سؤال خیلی خوبی است. در استان زیبای بریتیش کلمبیا با وجود دریاچه‌های فوق‌العاده، دانستن شنا و پای دوچرخه در آب از ملزومات زندگی است. من در شرایط خاص می‌گویم که اگر فردی فقط تمایل به یاد گرفتن یک شنا برای تفریح را دارد، شنای قورباغه بهترین گزینه است.
از منظر استعدادیابی و مربیگری (آینده‌نگری) یادگرفتن شنای قورباغه به‌عنوان اولین شنا اشتباه بزرگی است و برای یاد گرفتن شنا، اولین قدم آموزش هواگیری و نحوهٔ تنفسِ درست در محیط آب است و سپس بهتر است با شنای کرال سینه شروع کرد. پس از یادگیری کامل و صحیح تکنیک‌های شنای کرال سینه، شنای کرال پشت و شنای زیبای پروانه، نهایتاً می‌رسیم به شنای قورباغه. شنای قورباغه ممکن است برای بسیاری از افراد ساده به‌نظر برسد، ولی یادگیری شنای قورباغه به‌عنوان اولین شنا، آسیب بسیار جدی به یادگیری درست تکنیک‌های سایر شناها خواهد زد.
اگر فردی در ایران دارای مدارک مربیگری شنا و نجات‌غریق است، چطور می‌تواند خود را با مدارک کانادایی به‌روز کند؟
مانند سایر تخصص‌ها، برای به‌روزکردن مدارک مربیگری شنا و نجات‌غریق باید دوره‌های مربوطه را گذراند. بنده آمادگی دارم در صورت به حدنصاب‌رسیدنِ عزیزان دارای مربیگری شنا و ناجیان غریق از ایران، دوره‌های تطبیق را برایشان برگزار کنم.
شاداب و تندرست باشید.