بهداد اسفهبد، نخبهٔ ایرانی-کانادایی، از دستگیری و آزادی‌ مشروطش در قبال دادن اطلاعات فعالان خارج از کشور به سپاه پاسداران می‌گوید

رسانهٔ همیاری – ونکوور

بهداد اسفهبد، برنامه‌نویس ارشد پیشین شرکت‌هایی چون گوگل، فیس‌بوک و رد هت و برندهٔ یک مدال طلا و یک مدال نقره از المپیاد جهانی انفورماتیک، روز ۱۷ اوت در پستی که در وب‌سایت Medium منتشر کرد و از طریق شبکه‌های اجتماعی توئیتر و فیس‌بوک به اشتراک گذاشت، از دستگیری و آزادی مشروطش در ایران خبر داد.

او نوشت که در شب حملهٔ موشکی ایران به پایگاه‌های آمریکا در عراق و سرنگون کردن هواپیمای مسافربری شرکت هواپیمایی اوکراین برای سفری دو هفته‌ای وارد ایران شده است. به گفتهٔ او، شریک زندگی‌اش با سفر او به ایران مخالف بوده، ولی او که برای شرکت در مراسم چهلم درگذشت پدربزرگش به ایران سفر می‌کرد، فکر می‌کرده اگر بار دیگر جلوی او را بگیرند، می‌تواند اثبات کند که بی‌گناه است و جرمی مرتکب نشده، ولی اکنون اذعان می‌کند که چنین خطر و اثراتی را که می‌توانسته بر نزدیکانش داشته باشد، دست‌کم گرفته بوده است.

او نوشته است که حدود یک هفتهٔ بعد یعنی روز چهارشنبه ۱۵ ژانویهٔ ۲۰۲۰ حوالی ساعت ۱۱ صبح به وقت محلی وقتی عازم یک قرار کاری بوده است، چهار مأمور لباس شخصی با حکم بازداشت او را متوقف می‌کنند. در حکم بازداشت او که آرم سازمان اطلاعات سپاه پاسداران داشته، جرايم منتسب به او اقدام علیه امنیت ملی و همکاری با گروه‌های معاند نوشته شده بود. اسفهبد می‌نویسد که خیلی زود دریافته که مقاومت بی‌فایده است و با آن‌ها همکاری کرده است. او نوشته است که وی را به بند اطلاعات سپاه در زندان اوین برده‌اند و به‌مدت ۷ روز و هر روز ۶ ساعت بازجویی کرده‌اند. او نوشته از آن‌جایی‌که او با بازجویانش همکاری کامل داشته، در اغلب اوقات با او رفتاری «مناسب» داشته‌‌اند، ولی از اینکه «روی دیگر سکه» را در صورت عدم همکاری به او نشان بدهند، ابایی نداشته‌ و دو بار او را تحت شکنجهٔ روانی قرار داده‌اند. بهداد اسفهبد نوشت که بازجویان کنترل همهٔ دستگاه‌ها و حساب‌های ایمیل و شبکه‌های اجتماعی او از جمله حساب جی‌میل، فیس‌بوک، توئیتر، تلگرام و لینکداین او را در دست گرفته و بیش از ۳۰۰ گیگابایت اطلاعات شخصی او را دانلود کرده‌اند. 

بهداد اسفهبد باور دارد که به‌دلیل فعالیتش در جریان وقایع پس از انتخابات جنجال‌برانگیز ریاست جمهوری ایران در سال ۲۰۰۹ و شرکت او در جنبش سبز و عکس‌های او با رهبران گروه‌های اپوزیسیون در آن مقطع زمانی، موجب شده او را تحت نظر بگیرند و زمانی که از حضورش در ایران مطلع می‌شوند، دستگیرش کنند.

او نوشته است که پس از گرفتن قول همکاری از او آزادش کرده‌اند و به او گفته‌اند که پرونده‌اش را در قوهٔ قضائیه تا زمانی که به دادن اطلاعات دربارهٔ افراد مورد نظر بازجویان که او آن‌ها را می‌شناسد ادامه بدهد، به جریان نخواهند انداخت و در تمام طول این مدت مهم‌ترین دغدغه‌شان این بوده است که خانوادهٔ اسفهبد رسانه‌ها را در جریان دستگیری او قرار ندهند.

اسفهبد نوشته است که به‌اجبار این درخواست را پذیرفته است، زیرا می‌دانسته که تنها راهش برای خروج از ایران و پیوستن دوباره به شریک زندگی‌اش همین است.

به گفتهٔ او دولت کانادا پس از آگاهی از شرایط او در ایران نتوانسته‌اند کاری بکنند چرا که او طبق مقررات به‌عنوان شهروند ایرانی وارد کشور شده بوده، نه به‌عنوان شهروند کانادا.

او در زمان بازگشت به آمریکا، کشور محل اقامتش، هم ۲-۳ ساعت تحت بازجویی قرار می‌گیرد ولی نهایتاً او را آزاد می‌کنند و به گفته او از طرف سازمان اطلاعات آمریکا تماس دیگری با او گرفته نشده است.

اسفهبد نوشته است که پس از بازگشت به آمریکا نتوانسته به سر کار برگردد. او می نویسد که روز ۱۴ ژوئن نهایتاً «طبق قرار قبلی» از طریق اینستاگرام پیامی از طرف بازجویانش برای او فرستاده می‌شود، ولی او آن پیام را نادیده می‌گیرد. پس از این کار آن‌ها تلاش می‌کنند از طریق تلگرام، واتس‌اپ و سیگنال با او تماس بگیرند، ولی اسفهبد هیچ‌کدام از تماس‌ها را پاسخ نمی‌دهد.

آن‌ها چند هفتهٔ بعد با خواهر او تماس می‌گیرند و خواهرش می‌گوید که پیام آن‌ها را به برادرش خواهد رساند، ولی کنترلی روی اعمال او ندارد. 

نهایتاً روز ۱۷ اوت حکمی از طرف دادسرای عمومی و انقلاب به خانهٔ بهداد اسفهبد در تهران که خواهرش و خانوادهٔ او در آن ساکن‌اند و سندش را برای آزادی بهداد اسفهبد وثیقه گذاشته‌اند، می‌فرستند و از او می‌خواهند ظرف ۵ روز برای «اخذ آخرین دفاع» خودش را معرفی کند.

او نوشته است که نمی‌داند اقدام بعدی آن‌ها چه می‌تواند باشد. آیا می‌خواهند بیش از ۱۵ سال اطلاعاتی را که از او دانلود کرده‌اند افشا کنند، یا اینکه می‌خواهند خانواده‌اش را تحت فشار یا شکنجه قرار بدهند.

اسفهبد نوشته است از ماه ژوئن و پس از گذشت چند ماه که نتوانسته به سر کارش بازگردد، از روان‌پزشک خواسته است به او داروی آدرال بدهد. او نوشته است که نمی‌داند چقدر فرصت دارد برای جلوگیری از آزار دیگران به زندگی‌اش خاتمه بدهد، ولی تا آن زمان می‌خواهد هویت کسانی را که او را آزار داده‌اند افشا کند. 

بهداد اسفهبد، تابعیت ایران و کانادا را دارد و در حال حاضر ساکن آمریکاست. او دارای دو مدرک کارشناسی ارشد برنامه‌نویسی و MBA از دانشگاه تورنتو و مدرک کارشناسی مهندسی نرم‌افزار از دانشگاه صنعتی شریف است.

اسفهبد خدمات ارزنده‌ای در زمینهٔ قالب‌بندی و طرح‌بندی متون بر اساس استاندارد یونیکد برای زبان‌های مختلف در اینترنت انجام داده است و یکی از اعضای کمیتهٔ تدوین استاندارد صفحه کلید فارسی برای رایانه‌ها بوده است.