سیما غفارزاده – ونکوور
جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، برای سومین بار طی دوران نخست‌وزیری‌اش زیر ذره‌بین تحقیقات اخلاقی رفت. بار اول سال ۲۰۱۶ بود، زمانی‌که سفر تفریحی خانوادهٔ ترودو به جزیرهٔ اختصاصی آقاخان هزینه‌ای بیش از ۲۱۵٬۰۰۰ دلار روی دست دولت گذاشت. بار دوم اوایل سال ۲۰۱۹ بود، زمانی‌که دخالت نخست‌وزیر در پروندهٔ قضایی شرکت اس‌ان‌سی-لاوالین و برکناری جودی ویلسون-رِیبولد، وزیر دادگستری وقت کانادا، با انتشار مقاله‌ای در نشریهٔ گلوب‌اندمیل فاش شد. در هر دو مورد یادشده کمیسر امور اخلاقی ترودو را در نقض موازین و مقررات اخلاقی مقصر دانست. و این بار، موضوع تحقیقات روی قرارداد ۱۹٫۵ میلیون دلاری دولت فدرال با سازمان «خیریهٔ وی» (WE Charity) برای محول کردنِ مدیریت کمک مالی ۹۰۰ میلیون دلاری دولت برای برنامهٔ کار داوطلبانهٔ جوانان به این سازمان، در صدر اخبار قرار گرفته است چرا که این مؤسسه با خانوادهٔ ترودو، روابط نزدیک دیرینی دارد. «خیریهٔ وی» قرار بوده است که برنامهٔ اشتغال تابستانی جوانان تازه‌فارغ‌التحصیل را با بودجهٔ دولت فدرال سرپرستی کند. طبق این برنامه قرار بوده است که تازه‌فارغ‌اتحصیلان و دانش‌آموزان واجد شرایط برای ۵۰۰ ساعت کار داوطلبانه تا مبلغ ۵٬۰۰۰ دلار دریافت کنند. اکنون با طرح موضوع تضاد منافع (Conflict of interest)، این قرارداد لغو شده است و اختصاص بودجه برای این برنامه تحت نظارت مستقیم دولت خواهد بود.
سازمان «خیریهٔ وی» با نام قبلی Free the Children، مؤسسه‌ای خیریه و جنبشی برای توانمندسازی جوانان است که در سال ۱۹۹۵ توسط دو برادر کانادایی به‌نام‌‌های مارک و کِرِگ کیلبرگر ( Marc and Craig Kielburger)، که هر دو فعال حقوق بشر و کارآفرین اجتماعی‌اند، تأسیس شد. این سازمان در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین با تمرکز بر فرصت‌های تحصیل، آب، بهداشت، غذا و اقتصاد، برنامه‌هایی را برای توسعه و پیشرفت پیاده‌سازی می‌کند. این سازمان همچنین برنامه‌هایی را در جهت ترویج یادگیری خدمت‌محور – روشی آموزشی برای یادگیری مسئولیت مدنی و اجتماعی – برای جوانان در کانادا، آمریکا و بریتانیا طرح و اجرا می‌کند. گرچه این سازمان ارزیابی‌های بسیار خوبی از طرف شخصیت‌های حقوقی بی‌طرفی مانند Charity Navigator دریافت کرده است، ساختار داخلی آن از طرف کارکنانش به‌خاطر مسائلی مانند کنترل و پنهان‌کاری مورد انتقاد قرار گرفته است.
جمعهٔ گذشته چارلی انگس (Charlie Angus)، نمایندهٔ مجلس فدرال از حزب ان‌دی‌پی، اعلام کرد که ماریو دیان (Mario Dion)، کمیسر امور اخلاقی، با درخواستش مبنی بر شروع تحقیقات دربارهٔ جاستین ترودو برای نقض بند ۷ قانون تضاد منافع و اخلاقیات در ارتباط با محول کردن مدیریت کمک مالی ۹۰۰ میلیون دلاری به «خیریهٔ وی»، موافقت کرده است. همچنین طبق گفتهٔ دیان، مایکل بَرِت (Michael Barrett)، نمانیدهٔ محافظه‌کار مجلس، نیز در درخواستی جداگانه خواهان تحقیقات در این زمینه شده است. و در ادامه، سه‌شنبهٔ همین هفته، نمایندگان اپوزیسیون دو طرح پیشنهادی را برای استخراج اطلاعات بیشتر دربارهٔ این موضوع به‌تصویب رساندند. گفته می‌شود این‌گونه مصوبات در مجلس اقلیت، کار چندان دشواری نیست چرا که لیبرال‌ها تعداد رأی کافی برای جلوگیری از تصویب شدن طرح‌های پیشنهادی توسط اپوزیسیون را ندارند.
ترودو در دفاع از خود گفته است اینکه «خیریهٔ وی» به‌عنوان شریک دولت در اجرای برنامهٔ «خدمات کمک مالی دانش‌آموزان کانادا» انتخاب شود، تصمیمِ بخش خدمات عمومی دولت بوده است، نه او. وی همچنین تأکید کرده است که این سازمان «بهترین و تنها» گروهی بود که دولت می‌توانست برای مدیریت این برنامه با آن کار تیمی کند و اظهار تأسف کرده است که چنین فرصتی با این جنجال از دست رفته، ولی دولت همچنان به کار خود و ایجاد فرصت برای آنکه جوانان به کشورشان خدمت کنند، ادامه خواهد داد.
روابط دیرینهٔ خانوادهٔ ترودو با «خیریهٔ وی» شامل خود او و مادرش، مارگارت ترودو، است که به دفعات در برنامه‌های WE Day شرکت کرده‌اند. شایان ذکر است که مارگارت ترودو از سفیران این سازمان خیریه است. همچنین همسر نخست‌وزیر، سوفی گِرِگور ترودو، میزبانی پادکست‌هایی برای گروهی به‌نام WE Well-being را بر عهده دارد. WE Day سری برنامه‌های سالانه‌ای است که برای توانمندسازی جوانان در ابعاد استادیوم توسط این خیریه برگزار می‌شود و WE Well-being نیز برنامه‌ای است که به توانمندسازی جوانان، آموزگاران و خانواده‌ها می‌پردازد تا به ترویج تندرستی و آسایش خود و جامعهٔ خود بپردازند.
البته «خیریهٔ وی» اعلام کرده است که اعضای خانوادهٔ ترودو هیچ حق‌الزحمه‌ای برای حضور در برنامه‌های آن‌ها دریافت نمی‌کنند*، هرچند هزینهٔ سفرهای سوفی ترودو برای انجام کار داوطلبانه‌اش با این سازمان به او پرداخت شده است.
حال باید دید نتیجهٔ این تحقیقات به چه خواهد انجامید و آیا بار دیگر کمیسر امور اخلاقی ترودو را مقصر خواهد شناخت یا خیر.
*این آخرین خبر منتشره در زمان نگارش این یادداشت بود، هرچند گزارش جدیدی که توسط سی‌بی‌سی منتشر شده است، گویای آن است که پیرو پرس‌وجوی این خبرگزاری، نهایتاً «خیریهٔ وی» اعلام کرده است که مارگارت ترودو برای سخنرانی در ۲۸ برنامه جمعاً حدود ۲۵۰،۰۰۰ دلار و الکساندر ترودو، برادر نخست‌وزیر، برای سخنرانی در ۸ برنامه جمعاً حدود ۳۲،۰۰۰ دلار حق‌الزحمه دریافت کرده‌اند.