سیما غفارزاده – ونکوور
در حالی‌که خوشبختانه استان بریتیش کلمبیا پس از موفقیت در کنترل شیوع بیماری کووید-۱۹، به‌تدریج قرار است مرحله به مرحله اجازه دهد تا کسب‌وکارها با شرایط جدیدی شروع به کار نمایند، آمار و ارقام مربوط به موارد جدید و مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری در استان‌های شرقی کانادا و برخی از کشورهای اروپایی و خصوصاً همسایهٔ جنوبی‌مان همچنان ناامیدکننده و قابل تأمل است. تا لحظهٔ نگارش این یادداشت، بیش از ۲۹۸٬۰۰۰ نفر در دنیا قربانی این ویروس جدید شده‌اند و آمار مرگ‌ومیر در آمریکا همچنان در حدود روزانه ۱۶۰۰ تا ۱۷۰۰ نفر است…
و اما، عوارض کووید-۱۹ تنها به تهدید سلامتی و جان انسان‌ها و رکود اقتصادی و تبعات آن محدود نمی‌شود. پیش از این در همین ستون یادداشتی دربارهٔ تأثیرات قرنطینه روی افزایش خشونت‌های خانگی نوشته بودم. طبیعتاً افزایش گزارشات مربوط به خشونت‌های خانگی در نتیجهٔ قرنطینه، تنها عارضهٔ غیرمستقیم شیوع این ویروس جدید نیست و تبعات گوناگون این پاندمی می‌تواند از زوایای مختلفی بررسی شود. یکی از مشکلاتی که از روزهای آغازین شیوع این بیماری مشاهده شده و رو به افزایش بوده است، برخوردهای نژادپرستانه و فاشیستی‌ای است که چینی‌تبارها در سراسر دنیا با آن مواجه بوده و هستند. دیده‌بان حقوق بشر اوایل این هفته اعلام کرد که دولتها باید در جهت جلوگیری از خشونت‌‌ها و تبعیض‌های نژادی مرتبط با پاندمی کووید-۱۹ و تحت پیگرد قراردادن حملات علیه چینی‌ها و چینی‌تبارها، اقداماتی فوری انجام دهند. دبیرکل سازمان ملل متحد در این رابطه گفته است که پاندمی همچنان دارد به خروش سونامیِ تنفر، بیگانه‌هراسی و طرد کردن و ترساندن دامن می‌زند، و از دولتها خواسته است تا سریعاً در این زمینه اقدام کنند تا ایمنی جوامع ما در مقابل ویروس تنفر تقویت شود.
در این زمینه بعضاً مشاهده شده است که برخی رهبران دولتی و مقامات رسمی با سخنرانی‌های ضدِچینی، به‌نوعی تنفر، نژادپرستی و بیگانه‌هراسی را تشویق کرده‌اند. همچنین چندین حزب سیاسی و برخی گروه‌ها در کشورهایی مانند آمریکا، بریتانیا، ایتالیا، اسپانیا، یونان، فرانسه و آلمان با متوسل شدن به بحران کووید-۱۹، تلاش کرده‌اند سیاست‌های ضدِمهاجرت، برترپنداری نژاد سفید، ملی‌گرایی افراطی، یهودستیزی و بیگانه‌هراسی را پیش ببرند و پناهجوها، خارجی‌ها، شخصیت‌های برجسته و رهبران سیاسی را شیطان بخوانند.
از فوریهٔ گذشته، چینی‌ها و چینی‌تبارها در سراسر دنیا در معرض حمله و ضرب‌وشتم، آزارواذیت‌های خشونت‌آمیز، تهدید و تبعیضات نژادی مرتبط با پاندمی، بوده‌اند. شهر ونکوور نیز مستثنی نبوده است؛ ماه گذشته، پلیس ونکوور گزارش داد که اخیراً در بحبوحهٔ پاندمی کووید-۱۹، افزایش شدیدی در حملات تنفرآمیز علیه مردمان آسیای شرقی مشاهده شده است، از آن جمله می‌توان به حملهٔ هولناک فرد میانسالی به مرد سالمند ۹۲ ساله‌ای در یک فروشگاه محلی اشاره کرد که اواسط ماه مارس رخ داد.
در همین ارتباط هفتهٔ گذشته، گروهی از کانادایی‌های چینی‌تبار با انتشار بیانیه‌ای از افزایش حملات تنفرآمیز و نژادپرستانه علیه جامعهٔ چینی‌تبار کانادا، ابراز نگرانی کرده‌اند و اظهار داشته‌اند که آنها نیز مانند بقیهٔ کانادایی‌ها و مردم سراسر دنیا، نگرانی‌ها، ترس‌ها و درد و رنج‌های ناشی از کووید-۱۹ را متحمل می‌شوند. این گروه همچنین نگرانی خود را از عملکرد دولت چین در پنهان کردن اطلاعات مربوط به ویروس جدید در مراحل اولیهٔ شیوع، ابراز کرده‌اند. همچنین گفته‌‌اند که آنها نیز خود خشمگین‌اند و اینکه کووید-۱۹ چطور شروع شد، از کنترل خارج شد و به پاندمی انجامید، برایشان جای سؤال دارد. آنها می‌گویند سرکوبِ متخصصان درمان و بهداشت را توسط دولت چین به‌دلیل آنکه در دسامبر ۲۰۱۹ مکاتباتی دربارهٔ مشاهدهٔ علائم پدیده‌ای شبه سارس در ووهان کرده بودند، محکوم می‌کنند و خواستار تحقیق و بررسی در این زمینه هستند، درست مثل بقیهٔ مردم دنیا، اما در عین حال، آنها معتقدند که نباید اجازه داد این معضل پاندمی موجب شود که برخی به خود اجازه دهند نژادپرستی را ترویج دهند و دست به حملات نژادپرستانه بزنند. این گروه از افراد کانادایی چینی‌تبار خواهان آن‌اند که دولت کانادا به مطالبهٔ جهانیِ تحقیقات مستقل دربارهٔ منشأ کووید-۱۹ و مسئولیت دولت چین در منع به‌موقعِ ارائهٔ اطلاعات در مورد ویروس جدید کرونا و شیوع اولیه‌اش، بپیوندد. آنها به تمام کانادایی‌ها فراخوان داده‌اند که در کنار هم یک‌صدا هرگونه تحریکات و ارتکاب جرم‌های نفرت‌محور نسبت به چینی‌تبارها را به بهانهٔ کووید-۱۹، محکوم کنند. آنها همچنین از عموم مردم خواسته‌اند که با نمایندگان حوزهٔ خود تماس بگیرند و از آنها بخواهند که جرم‌های نفرت‌محور علیه کانادایی‌های چینی‌تبار را محکوم کنند و از مطالبهٔ جهانیِ تحقیقات مستقل دربارهٔ کووید-۱۹ حمایت و پشتیبانی کنند.
کووید-۱۹ نه تنها سلامتی و جان انسان‌ها را تهدید می‌کند، بلکه به شکل‌های گوناگون سلامت روح و روان آنها را نیز هدف قرار داده است. با امید به آنکه هر چه زودتر دنیا از شر این ویروس خلاصی یابد و نیز هر یک از ما به سهم خود در کاهش صدمات و تبعات فوق‌الذکر تلاش کنیم.