سیما غفارزاده – ونکوور
کمتر از سه ماه قبل در اولین یادداشت سال ۲۰۲۰، از خبر داغ کشته شدن قاسم سلیمانی توسط آمریکا نوشتم و در پی‌اش از فاجعهٔ سرنگونی هواپیمای اوکراینی، که در واقع حین نگارش آن یادداشت رخ داد و تا بستن و انتشار آن شماره از نشریه، هنوز معلوم نشده بود که هواپیما مورد هدف موشک‌های سپاه پاسداران قرار گرفته است؛ فاجعه‌ای که به کشته شدن ۱۷۶ بی‌گناه منجر شد و همچنان داغش در دل‌ها تازه است…
باورش دشوار است که اکنون سال ۱۳۹۹ را در حالی آغاز می‌کنیم که ویروس مرگ‌باری به نام کووید-۱۹ دنیا را دچار بحران کرده است. ویروس جدیدی که کشف آن در ۳۰ دسامبر سال ۲۰۱۹ گزارش شد، ولی شاید کمتر کسی فکرش را می‌کرد که به این سرعت و حدت همه‌گیر شود. ویروسی که تا لحظه‌ٔ نگارش این یادداشت، ۱۷۶ کشور را درگیر کرده و ظرف نزدیک به سه ماه، بیش از ۹٬۰۰۰ مرگ‌ومیر در دنیا به‌جا گذاشته است، که حدود ۸۰٪ از این تعداد در سه کشور چین، ایتالیا و ایران بوده‌اند و باقی بیشتر در برخی کشورهای اروپایی مانند اسپانیا، فرانسه، بریتانیا و همچنین کشور همسایهٔ جنوبی، آمریکا، که به‌لحاظ مرگ‌ومیر ناشی از این ویروس در ردهٔ ششم جدول قرار دارد… کانادا با حدود ۶۰۰ مورد مبتلا و نُه مورد مرگ‌ومیر تا این لحظه، همچنان شاید در مقایسه با کشورهای یادشده از وضعیت بهتری برخوردار باشد، اما دولت استان بریتیش کلمبیا با توجه به هفت مورد مرگ گزارش‌شده در این استان، سه‌شنبهٔ همین هفته وضعیت اضطراری اعلام کرده است که فعلاً قرار است دو هفته ادامه داشته باشد و پس از آن نیز ممکن است تمدید شود. شتاب تغییرات در اقدامات دولت و اتخاذ تصمیمات جدید به‌قدری بالاست که به‌طور مثال وقتی همین هفتهٔ قبل اعلام شد که استان انتاریو تعطیلات بهاری مدارس را دو هفته بیش از معمول تمدید کرده است، وزیر آموزش استان بی‌سی بلافاصله گفت که چنین تصمیمی در دستور کار این استان نیست، اما ابتدای همین هفته این وزارتخانه حتی از تصمیم وزارت آموزش استان انتاریو هم فراتر رفت و اعلام کرد که تمامی مدارس استان تا اطلاع ثانوی تعطیل خواهد بود! هرچند، برای حفظ سلامت عمومی این تصمیم مهم و حتی غیر قابل اجتناب بوده است، می‌توان تصور کرد که تا چه اندازه والدینی را که مجبورند در این شرایط بیرون از خانه کار کنند و از همه مهم‌تر، پزشکان، پرستاران و تمام کسانی را که در حرفه‌شان به‌نوعی با خدمات بهداشت و سلامت سروکار دارند، تحت تأثیر قرار می‌دهد. البته که دولت‌‌ها، چه در سطح استانی و چه فدرال، تمام تلاش خود را دارند تا در این شرایط بحرانی، مردم تحت فشار هر چه کمتری قرار گیرند، اما می‌توان تصور کرد که این منابع نیز به‌هر حال محدود است و ما شهروندان باید تک به تک خود را مسئول بدانیم و تا جای ممکن از تشدید این بحران بکاهیم؛ کارهایی مانند شستن مداوم دست‌ها، قرنطینهٔ ۱۴ روزه در صورت برگشت از سفر به خارج از کانادا یا داشتن علائم بیماری که حالا دیگر همه با آن آشنا هستند، کمک به افرادی که در قرنطینه‌اند و کسی را ندارند تا مایحتاج اولیه‌شان را برایشان تهیه کنند (در این زمینه، همین شماره گفت‌وگویی داشته‌ایم با گروهی که در ونکوور به‌طور داوطلبانه این خدمات را ارائه می‌دهند)، اساساً در خانه ماندن تا جای ممکن و فاصله‌گیری از دیگران که این روزها همه آن را با عنوان social distancing بسیار شنیده‌اند، و البته حفظ آرامش و مهربان بودن با دیگران.
ما نیز در رسانهٔ همیاری، از شمارهٔ پیش تلاش کرده‌ایم توان و تمرکزمان را روی بحرانی که گریبان بیشتر دنیا از جمله کانادا را گرفته است، بگذاریم. همین موجب شده است که از مطالب معمول و متداولمان بکاهیم و تا جای ممکن به اخبار روز و خصوصاً انعکاس اقدامات و تصمیمات دولت‌های استانی و فدرال کانادا و انتشار راهکارهای پیشگیری از ابتلا به این بیماری که توسط مراجع ذی‌صلاح در استان منتشر شده است، بپردازیم. از همین‌رو، ممکن است تا مدتی برخی مطالب متداول مانند «دیدنی‌های ونکوور»، «خشونت خانگی» و امثالهم به‌طور مرتب میان دیگر مطالب دیده نشود.
همچنین، با در نظر گرفتن قرنطینه‌های ۱۴ روزهٔ اختیاری و ترجیح بر عدم خروج‌های غیرضروری از خانه و از سوی دیگر، لغو بسیاری از برنامه‌های فرهنگی و هنری به‌دلیل نگرانی‌های ناشی از امکان ابتلا به ویروس کووید-۱۹، با پیشنهاد تعدادی از دوستان اهل هنر و ادب برای تشویق افراد به ماندن در خانه، تصمیم گرفتیم تا پست‌هایی حاوی برنامه‌های هنری و ادبی به‌صورت زنده یا ضبط‌شده در گروه فیس‌بوکی «همیاری ایرانیان ونکوور» داشته باشیم تا هم فرصتی برای لذت بردن از برنامه‌های هنری و فرهنگی به‌صورت مجازی ایجاد بشود و هم طی کردن این دوره برای این دسته از عزیزان آسان‌تر شود.
سال ۱۳۹۸، غم‌ها و تلخی‌های بسیاری به‌همراه داشت، و سال ۱۳۹۹ را در حالی آغاز می‌کنیم که ویروس مرگ‌باری به نام کووید-۱۹ دنیا را دچار بحران کرده است… اما، انسان تنها به امید زنده است. از طرف خود و همکارانم در رسانهٔ همیاری، سالی همراه با تندرستی و آرامش برای شما آرزومندم؛ امید که با کمک همدیگر این بحران را پشت سر بگذاریم و این آرزو محقق شود.
*عنوان این مطلب مطلع شعری است از مهدی اخوان ثالث:
عید آمد و ما خانهٔ خود را نتکاندیم / گردی نستردیم و غباری نفشاندیم
دیدیم که در کسوت بخت آمده نوروز/ از بیدلی او را زِ در خانه براندیم
. . .