در ادامهٔ شربت‌های تابستان
صدیقه فیروزی – ونکوور
شربت خاکشیر یکی از اصیل‌ترین و گواراترین و مفیدترین انواع شربت‌های ایرانی است که باعث کاهش اثرات گرمازدگی در تابستان می‌شود و همچنین دارای خواصی چون رفع بی‌حالی و سرگیجهٔ ناشی از گرماست و باعث تقویت معده می‌شود مهم‌ترین نکته در تهیهٔ این نوشیدنی تابستانی خوب شستن دانه‌های خاکشیر است. ابتدا با نحوهٔ شستن خاکشیر، سپس طرز تهیهٔ شربت آن با طعم‌های مختلف و جذاب آشنا می‌شویم.
شستن خاکشیر
ابتدا آن را درون کاسه‌ای مناسب ریخته و روی آن آب گرم می‌ریزیم. بعد از اضافه کردن آب، کاملاً هم می‌زنیم و به کمک یک چنگال خاکشیرهای گلوله‌شده را باز می‌کنیم. معمولاً خاکشیر با خاک ریز و برگدانه‌های ریز سبزرنگ خود گیاه همراه است. چند دقیقه اجازه می‌دهیم دانه‌ها ته‌نشین شوند و آب کاسه را با حوصله تخلیه می‌کنیم. این عمل را چند مرتبه انجام می‌دهیم تا دیگر برگ و خاشاکی روی آب نماند.
مرحلهٔ بعد، خاک و ریگ‌زدایی از دانه‌های خاکشیر است. در این مرحله باید خاکشیر با کمی آب را، آهسته آهسته به کاسه‌ای دیگر انتقال دهیم. خاکشیر شسته‌شده به کاسه جدید منتقل می‌شود و ریگ و ماسه‌های ریز در کف ظرف اول ته‌نشین می‌ماند. این عمل را نیز چندین مرتبه انجام می‌دهیم تا مطمئن شویم دیگر ریگ و ماسه‌های ریز ته کاسه خاکشیر باقی نمانده است.
حال خاکشیر تمیز شده و آمادهٔ درست کردن انواع شربت‌های خوشمزه است. فقط کافی‌ست مقدار مشخصی از خاکشیر شسته‌شده، آب سرد، شکر یا شربت گیاهی و گلاب را مخلوط کنیم. میزان اضافه کردن شکر در این شربت کاملاً بستگی به ذائقهٔ افراد دارد. البته توصیه ما استفاده کردن از شربت گیاهی به‌جای شکر است.
یکی از بهترین شربت‌های مادربزرگم برای رفع عطش و گرمازدگی پارچ پر از خاکشیر، آبلیموی تازه و عسل بود، البته با تکه‌های بزرگ و نامساوی یخ… (جایخی یخچالش چند تا کاسه آلومینیومی پر یخ داشت که با یک ضربه دسته‌ٔ هاون یخ را نصف می‌کرد.) البته لیمو به‌همراه پالپ‌هایش خوش‌طعم‌تر است.
یکی دیگر از بهترین طعم‌ها اضافه کردن زعفران است…
بعضی‌ها این شربت را با طعم آلو بخارا دوست دارند. در این نوع، چند آلو بخارا را به شربت اضافه می‌کنیم و حدود پنج ساعت وقت می‌دهیم تا آلوها پس از نرم شدن به شربت طعم مناسب را بدهند.
تخم شربتی
تخم شربتی همان تخم گیاه ریحان است. مصرف ناشتا و در طول روز این شربت، برای لاغری و برای متعادل کردن مشکلات فشار خون بالا و همچنین فشار خون پایین می‌تواند مفید باشد.
به دو روش مختلف می‌توان شربت تخم شربتی را تهیه کرد.
مواد لازم این شربت دو لیوان آب، دو قاشق غذاخوری تخم شربتی، یک و نیم قاشق غذاخوری آبلیموی تازه و به‌مقدار دلخواه شکر یا شربت گیاهی است.
در روش اول تهیهٔ شربت، ابتدا تخم شربتی را در ظرفی مناسب می‌ریزیم، به آن آب اضافه می‌کنیم و چند بار هم می‌زنیم تا اگر خاکریزه‌ای دارد، جدا شده و ته نشین شود، سپس به ظرف مورد نظر منتقل می‌کنیم. باید دقت کرد تا مواد ته‌نشین‌شده داخل ظرف جدید نشود. سپس آب سرد بریزید و به‌مدت ده تا پانزده دقیقه به‌هم می‌زنیم تا زمانی‌که ماده‌ای ژله‌مانند اطراف تخم شربتی ایجاد شود.
سپس آب و آبلیمو و شیرهٔ گیاهی را اضافه می‌کنیم و برای خوش‌طعم و خوش‌رنگ‌تر شدن می‌توانیم کمی زعفران نیز به آن اضافه کنیم.
در روش دوم ابتدا آب و شکر را روی حرارت قرار می‌دهیم و مدام هم می‌زنیم تا کمی غلیظ شود. سپس آن را از یک صافی رد می‌کنیم و صبر می‌کنیم تا خنک شود. از این روش برای خاکشیر هم می‌توان استفاده کرد.
پس از خنک شدن، گلاب را به آن اضافه می‌کنیم. بعد از آن تخم شربتی‌های شسته‌شده را اضافه می‌کنیم و هم می‌زنیم و اجازه می‌دهیم تا تخم شربتی‌ها خوب لعابدار شوند. بعد از آن، هنگام سرو به آن یخ اضافه می‌کنیم.
خاکشیر و تخم شربتی
برای تهیهٔ این شربت، به‌میزان مساوی از هر دو استفاده می‌شود. شکر یا شربت گیاهی و لیموی تازه به‌همراه پالپ… هم بسته به ذائقه اضافه می‌شود. تخم شربتی زمانی کوتاهی لازم دارد تا توی آب لعابدار شود. این شربت به‌علت خاصیت سردی، برای کهیر و جوش صورت هم توصیه شده است.