علیرضا فدایی – ونکوور
تعداد محدودی از کشورها هستند که فوتبال (یا در آمریکای شمالی، ساکر) در آنها ورزش اول و محبوبترین نیست. یکی از آن کشورها کاناداست که با وجود رشد و محبوبیت روزافزون فوتبال در آن، ورزش هاکی روی یخ هنوز ورزش محبوب و بهنوعی ورزش ملی آن محسوب میشود. گویا این ورزش از بازی هاکی روی چمن سرچشمه گرفته و توسط مهاجرین اروپایی در کانادا و خصوصاً شهر مونترآل تولد یافته است.
همانند بسیاری از ورزشها، قانون کلی این بازی بسیار ساده است. شش بازیکن (من جمله یک دروازه بان) از هر تیم در مقابل هم قرار میگیرند و در حال اسکیتکردن و با استفاده از چوب بازیشان سعی میکنند که توپ یا مهرهٔ وسط بازی را به سمت دروازهٔ یکدیگر هدایت کنند. با وجود اینکه ۷۴ کشور فدراسیون هاکی روی یخ دارند، تردیدی نیست که قدرتهای برتر این رشته کانادا، آمریکا، روسیه و تعداد انگشتشماری از کشورهای اروپایی میباشند. رقابت در هاکی روی یخ بین زنان حتی از این هم کمرنگتر میشود و بهنوعی تنها به کانادا و آمریکا ختم میشود. این نبودِ رقابت کافی باعث شده است که حتی دستاندرکاران المپیک به فکر بیافتند تا این رشته از المپیک زمستانی را بین زنان حذف کنند.
لیگ هاکی آمریکای شمالی (NHL)، بزرگترین و پردرآمدترین لیگ دنیاست که از تیمهای آمریکایی و کانادایی تشکیل شده است و مانند بسیاری از لیگهای ورزشی، تعداد زیادی از ورزشکاران نخبه از کشورهای مختلف در آن به بازی مشغولاند. البته این لیگ، بازمانده و تلفیقی از چندین لیگ قدیمی هاکی است. هر سال قهرمان دستهٔ شرق و غرب با همدیگر به بازی میپردازند تا قهرمان جام استنلی مشخص شود. قهرمانی در این جام از نظر اهمیت در مقایسه با ورزش فوتبال، همانند قهرمانی در جام باشگاههای اروپا است. جالب است که از ۳۰ تیم حاضر در لیگ هاکی آمریکای شمالی فقط ۷ تیم از کشور کانادا و بقیه از کشور آمریکا هستند. این در حالی است که محبوبیت این رشته در کشور آمریکا بههیچعنوان به پای فوتبال آمریکایی، بیسبال و بسکتبال نمیرسد. جالب است بدانید که این لیگ چیزی بهنام دست دوم ندارد که تیمهای انتهایی به آن سقوط کنند. قرار است که یک تیم از شهر لاسوگاس به این لیگ اضافه شود. بعد از این لیگ، KHL قرار دارد که مختص کشورهای شرق اروپا و شوروی سابق است.
هاکی روی یخ دارای مسابقات قهرمانی جهان در ردههای سنی مختلف است و یکی از رشتههای اصلی المپیک زمستانیست و تیم ملی کانادا در دو دورهٔ اخیر به قهرمانی در آن دست یافته است. کشور کانادا دارای بیشترین تعداد بازیکن ثبتشده است و بازیکنان جوان بسیاری در لیگهای پایینتری همچون WHL مشغول بازیاند. نمایندهٔ شهر ونکوورِ کانادا در لیگ اصلی آمریکای شمالی، تیم Vancouver Canucks است.
تردیدی نیست که این بازی بسیار مشکل و از لحاظ فیزیکی طاقتفرساست. همانند بسیاری از ورزشها، صد البته بازیکنانی که در آن میدرخشند و رقمهای چندمیلیونی دریافت میکنند، از مهارت و هوش بالایی برخوردارند. البته آنچه از ویژگیهای این بازیست، برخورد و خشونت در آن است. بازیکنان این رشته از کلاه و لوازم ایمنی کامل استفاده میکنند، اما خب تصویر کنید فردی ۱۰۰ کیلویی که بر روی اسکیت با سرعت حتی ۳۰ کیلومتر در ساعت هم در حال حرکت باشد، با شما برخورد کند! بدتر از آن برخوردهای عمدی و درگیریهای همراه با مشتزنی بین بازیکن است، که بدون انتقاد هم نیست. خصوصاً پس از خودکشی چند نفر از بازیکنهای اهل درگیری فیزیکی، بسیاری دوست دارند که زدوخورد در این رشته حذف شود.
چند سالی است که در کانادا ثبتنام کودکان در ورزش فوتبال از هاکی پیشی گرفته است و این روند به احتمال زیاد با ادامهٔ حضور مهاجران در این کشور ادامه خواهد یافت. مهاجرانی که هاکی در کشورشان یا پرطرفدار نبوده و یا اصلاً وجود نداشته است. هزینهٔ بالای تهیهٔ وسایل و امکانات این ورزش هم مزید بر علت است و البته از جو نامطلوب ورزشگاهها که توسط برخی از والدین ایجاد میشود نیز نباید گذشت؛ متأسفانه برخی از والدین فراموش میکنند که احتمال حضور فرزندشان در لیگ برتر بسیار ناچیز است و حتی در صورت تحقق این آرزو عمر حرفه ای ورزشکاران در این رشته بسیار کوتاه است. شاید نباید فراموش کرد که ورزش در نهایت یک بازی است.
با وجود محبوبیت روزافزون فوتبال در کانادا، ورزش هاکی روی یخ از قدمت و ریشهٔ عمیقی در این کشور برخوردار است و امیدوارم تیم کانادا همچنان در مسابقات بینالمللی افتخارآفرینی کند.