دکتر مهسا فرشچی – ونکوور
یکی از پوسیدگی‌های رایج دندان‌های شیری که در بسیاری از کودکان مشاهده می‌شود، تحت عنوان پوسیدگی شیشهٔ شیر است. این پوسیدگی دندان زمانی ایجاد می‌شود که نوزاد در حال استفاده از شیشهٔ شیر یا شیشهٔ محتوی نوشیدنی‌های قندی به خواب می‌رود.
با اینکه دندان‌های شیری دندان‌های موقت کودک‌اند و بعد از سن ۶ سالگی به‌تدریج جای خود را به دندان‌های دائم می‌دهند، دندان‌های شیری همچنان اهمیت به‌سزایی دارند. کودکان برای آنکه بتوانند غذا بخورند، صحبت کنند و لبخندی زیبا داشته باشند، نیازمند دندان‌های قوی و سالم‌اند. از طرفی چنانچه دندان‌های شیری سالم باشند و در زمان مقرر بیافتند، می‌توان مطمئن بود که دندان‌های دائمی به‌درستی رشد خواهند کرد. بنابراین بسیار مهم است که مراقبت‌های دهان و دندان از سنین نوزادی آغاز شود تا از دندان‌های دائمی که برای سالیان سال در دهان کودک باقی خواهند ماند، محافظت صورت بگیرد. لازم به تذکر است که دندان‌های شیری نیز مانند دندان‌های دائمی مستعد ایجاد پوسیدگی‌اند.
دلایل ایجاد پوسیدگی شیشهٔ شیر چیست؟
این پوسیدگی معمولاً در دندان‌های جلویی فک بالا ایجاد می‌شود اما می‌تواند بقیهٔ دندان‌ها را نیز درگیر کند.
معمولاً عامل ایجاد این نوع از پوسیدگی این است که دهان نوزاد به دفعات و برای مدت طولانی در معرض نوشیدنی‌های شیرین قرار می‌گیرد. مخصوصاً زمانی که نوزاد در حالی‌که شیشهٔ شیر یا نوشیدنی قندی در دهانش قرار دارد، به خواب می‌رود.
پیشگیری از پوسیدگی شیشهٔ شیر
- بعد از هر بار غذادادن به کودک، لثه‌های او را با پارچه‌ای تمیز و مرطوب یا گاز استریل مرطوب پاک و تمیز کنید.
- وقتی دندان‌های کودکتان رویش پیدا کرد، با مسواک و خمیردندان مخصوص کودکان دندان‌هایش را مسواک بزنید. مقدار خمیردندان در هر بار مصرف باید به اندازهٔ دانهٔ نخود باشد.
- همواره به مسواک‌زدن کودک خود نظارت کامل داشته باشید تا مطمئن شوید که باقیماندهٔ خمیردندان را نمی‌بلعد و به بیرون تف می‌کند. کودکان معمولاً در سن ۶ یا ۷ سالگی می‌توانند بدون نظارت بزرگ‌تر‌ها دندان‌هایشان را مسواک بزنند.
- فقط شیر یا شیر مادر را برای استفادهٔ کودک در شیشهٔ شیر بریزید. از ریختن مایعات شیرین مثل آب قند، آب میوه و سایر نوشیدنی‌های شیرین در شیشهٔ شیر اجتناب کنید.
- قبل از اینکه کودک برای خواب به رختخواب برود، باید شیشهٔ شیرش را بخورد. به بیان دیگر نباید با شیشهٔ شیر به خواب برود.
- پس از ۶ ماهگی بعد از هر نوبت شیردادن، به‌خصوص در طول شب، مقدار کمی آب به کودک بدهید تا دهانش تمیز شود.
- اگر کودک شما از پستانک استفاده می‌کند، پستانکی تمیز به او بدهید. هرگز پستانک را قبل از مصرف کودک آمیخته به مواد شیرین یا عسل نکنید.
- در یک سالگی، کودک را تشویق کنید که از فنجان برای مصرف نوشیدنی‌ها استفاده کند.
وقتی اولین دندان کودک در دهان او ظاهر می‌شود، برای چک‌آپ کلی دهان و دندانش او را نزد دندان‌پزشک ببرید. این نکته را به‌خاطر بسپارید که شروع زودهنگام رعایت بهداشت دهان و دندان، کلید دست‌یابی به سلامت دهان و دندان در تمام عمر است.