علیرضا فدایی – ونکوور
نوشتن مقاله راجع به تغذیهٔ گیاه‌خواری از طرف کسی که نه تنها گیاه‌خوار نیست، بلکه عاشق گوشت و خصوصاً گوشت قرمز است، احتمالاً عجیب به‌نظر می‌رسد. گویا سن که بالاتر می‌رود و انسان کمی عاقل‌تر و بالغ‌تر می‌شود، به نظرات و تفکرات دیگران بیشتر احترام می‌گذارد و سعی می‌کند کمی هم دربارهٔ مسائلی که برایش ناآشناست، تفکر کند. در کنار مسائل مطرح‌شده در مورد تولید و مصرف گوشت، که به‌نظر من هیچ‌کدام غیرمنطقی نیست، تأثیر نخوردنِ گوشت بر روی کارایی ورزشکاران همیشه برای من سؤال بوده است. از این‌رو گفتگویی با دو خانم ورزشکار و مدرس ورزش اهل ونکوور یعنی نیکی لفلر (Nikki Lefler) و زوزانا فاجکوزوا (Zuzana Fajkusova) انجام داده‌ام که امیدوارم مورد توجه‌تان باشد.
یکی از ایرادهای به رژیم گیاه‌خواری این تفکر است که تأثیر منفی بر روی کارایی ورزشکار می‌گذارد. نظر شما در این مورد چیست؟
نیکی: خُب، بستگی دارد، چون رژیم‌های گیاه‌خواری با هم متفاوت‌اند. بعضی افراد لب به گوشت نمی‌زنند ولی انواع غذاهای ناسالم از جمله نوشابه‌های پر از شکر می‌خورند. تغذیه به این صورت به وضوح کمکی به کارایی ورزشی نمی‌کند و چون گوشت نمی‌خورید لزوماً به این معنی نیست که تغذیهٔ سالمی دارید. نزدیک ۲۰ سال طول کشید که ما رژیمی برای خود بسازیم که مناسب ما باشد.
گیاه‌خواری را پیشنهاد می‌کنید یا پاک گیاه‌خواری (Veganism) را؟
نیکی: برای من، این مسیری کاملاً طبیعی بود که رژیم غذایی صددرصد گیاهی داشته باشم. متأسفانه جامعهٔ ما به پروتئین اعتیاد دارد و بر این باور است که اگر تخم‌مرغ، گوشت و لبنیات مصرف نکنیم، دچار مشکلات شدیدی خواهیم شد. رژیم گیاهی سالم به اندازهٔ کافی پروتئین گیاهی به بدن می‌رساند و در ضمن بسیاری از مشکلات ناشی از تغذیهٔ گوشت و لبنیات را موجب نمی‌شود.
اگر چند سال بعد تحقیقات ثابت کنند که رژیم گیاه‌خواری برای بدن مضر است، آیا دست از گیاه‌خواری برمی‌دارید یا اینکه صرف‌نظر از ارزش غذایی، گیاه‌خواری برای شما جنبهٔ اخلاقی دارد؟
زوزانا: تصور نمی‌کنم هیچ‌وقت تغذیهٔ گیاهی از مواد طبیعی، ناسالم اعلام شود. من عقیده دارم که بدنم می‌داند به چه چیز احتیاج دارد و ظرف ۲۰ سال گذشته هم از تغذیه‌ام راضی بوده‌ام. در مورد انتخاب این رژیم از نظراخلاقی، باید بگویم هیچ حیوانی نباید برای زنده‌ماندنِ من بمیرد.
آیا تشویق دیگران به گیاه‌خواری یک‌جور هدف زندگی برای شماست؟
زوزانا: ما هیچ قصد نداریم که دیگران را متقاعد به باورهای خودمان بکنیم و این‌را با اعمالمان ثابت می‌کنیم نه گفته‌هایمان. در عین حال اگر کسی خواست در مورد گیاه‌خواری بیشتر یاد بگیرد با کمال میل او را تشویق و کمک می‌کنیم و از این کار لذت می‌بریم. خیلی دوست داریم که شاهد تغییرات در زندگی افراد باشیم و گیاه‌خواری می‌تواند آغاز بسیاری تغییرات از نظر جسمی، روحی و معنوی باشد.
می‌توانید برنامه غذایی یک روز خود را به عنوان مثال بیان کنید؟
زوزانا: بستگی به فعالیت روزانه‌مان دارد ولی نمونهٔ زیر برای یک روز با فعالیت معمولی ۹۰ دقیقه در روز است:
صبحانه: مخلوط نوشیدنی سبز (کلم پیچ، اسفناج، سیب، موز، آب لیمو، شاهدانه، سپیرولینا)
بین غذا: یک عدد میوه
ناهار: یک سالاد سبز بزرگ با تخم کدو، نخود، مخمر غذایی و لیمو
بین غذا: یکی از غذاهای پروتئینی که در خانه درست می‌کنیم
شام: ساندویچ گیاهی با هویچ، لبو و جوانهٔ گندم
Thanks to Nikki Lefler and Zuzana Fajkusova