قسمت قبلی این مطلب را در اینجا بخوانید
دکتر محرم آقازاده – ونکوور
اشاره
کودکان از دورهٔ ابتدایی و از آن به بعد استعداد و توانایی مورد نیاز برای مدیریت مقدار اندکی از پول را دارند. آنان می‌توانند پولی را که در اختیار دارند، برای مقاصد گوناگونی کنار بگذارند. موضوع‌های درآمد و برنامه‌ریزی از موضوع‌های بسیار مهمی‌اند. درآمد دستمایهٔ اولیه برای برنامه‌ریزی‌کردن است. همچنین، برنامه‌ریزی‌کردن، مهارتی برای رسیدن به کسب درآمد است. بنا بر این، این دو موضوع در کنار هم، کودک را در فهم و عمل یاری می‌کند. هزینه‌ها، نخستین گام برای فهمِ خرج‌کردن مبتنی بر برنامه یا بودجه است.
اشخاص با مدیریت هزینه‌های خود در دورهٔ کودکی، برای مسئولیت‌پذیری مالی در دنیای بزرگسالی آماده می‌شوند. بزرگسالانی که دارای مهارت بودجه‌ریزی و هزینهٔ مبتنی بر بودجهٔ خود دارند، روابط خانوادگی سالم‌تری را برقرار می‌کنند و به استحکام اقتصاد خانواده کمک می‌کنند.
والدین می‌توانند فرزندانشان را یاری کنند تا از عهدهٔ برنامه‌ریزی مخارج خود، بر اساس درآمدی که دارند، برآیند.
اهداف عینی درس
- فهم نحوهٔ بخش‌کردن پول موجود بین انواعی از هزینه‌ها بر اساس برنامهٔ هزینه‌کردن
- یادگیری نحوهٔ ایجاد توازن بین درآمد و هزینه‌ها
- کسب اطمینان و مهارت در برنامه‌ریزی هزینه‌ها
فعالیت‌هایی برای دانش‌آموز
در زیر چند نوع فعالیت معرفی می‌شود که متناسب با سن فرزندانتان می‌توانید آن‌ها را مورد استفاده قرار دهید یا آنکه خودتان بر اساس فعالیت‌های معرفی‌شده، فعالیت دیگری را برای فرزند یا فرزندانتان در نظر بگیرید.
فعالیت شمارهٔ ۱- خرج‌کردن درآمد
مجموعه‌ای از اقدام‌ها یا رفتار پیش‌بینی‌شده در زیر را با فرزندتان در میان بگذارید. تعداد چهار عدد دکمه یا مشابه آن را به فرزندتان بدهید. فرض کنید دکمه‌های داده‌شده به فرزندتان پول است. برگ‌های زیر را بر روی میز یا جای صافی قرار دهید و از فرزندتان بخواهید برای خرید‌کردن در هر یک از موقعیت‌ها اقدام کند. در فرایند انجام‌دادن کار دخالتی نکنید. پس از پایان کار خرید، دربارهٔ حاصل کار با فرزندتان صحبت کنید. به استدلال‌های او گوش بدهید. شما نیز استدلالتان را بیان کنید. تلاش کنید با آوردن دلایل، به توافق برسید.
پس از این که فرزندتان فعالیت مربوط به پول‌خرج‌کردن را انجام داد و دربارهٔ آن بحث کردید، مفهوم برنامه‌ریزی را به ایشان معرفی کنید. در واقع، برنامه‌ریزی‌کردن، اقدامی اندیشمندانه برای نشان‌دادن رفتاری در آینده است. رفتار آینده می‌تواند پول‌خرج‌کردن، سرمایه‌گذاری، تحصیل و هر چیزی دیگری به‌نفع شخص، اطرافیان و جامعه باشد.
فعالیت شمارهٔ ۲- برنامه‌ریزی
برنامه‌ریزی در اینجا به معنای نگه‌داشتن حساب هزینه‌ها و در عین حال اندیشیدن به آینده است. کودک باید بیاموزد همراه با هزینه‌کردن، به پس‌انداز‌کردن هم توجه کند. با درنظرگرفتن این واقعیت، یکی از وظایف والدین آن است که، هر دو مفهوم هزینه‌کردن و برنامه‌ریزی‌کردن را به فرزندشان یاد بدهند. برای جاانداختن این مفاهیم، نیاز به ابزار است. یکی از این ابزارها، برنامهٔ هزینهٔ روزانه است. برنامهٔ هزینهٔ روزانه‌ای که در اینجا ارائه شده است، فقط برای نشان‌دادن ابزاری نمونه است. شما می‌توانید با توجه به ابزار ارائه‌شده، با همراهی فرزندتان برنامهٔ هزینهٔ روزانه را مطابق با واقعیت‌های زندگی خودتان تنظیم کنید.
آزمون
جواب درست هر سؤال را با گذاشتن علامت (√) مشخص کنید.
۱- برنامه‌ریزی برای هزینه‌کردن، تصمیم‌گیری در نحوهٔ هزینه‌کردن پول موجود است.
- آری خیر
۲- داشتن برنامهٔ نوشتاری، بهترین راه برای مدیریت‌کردن هزینه‌ها است.
- آری خیر
۳- برنامه‌هایی که برای هزینه‌کردن در نظر گرفته می‌شود، باید با والدین در میان گذاشته شود.
- آری خیر
۴- آیا همه دارای برنامهٔ مشابهی برای هزینه‌کردن‌اند؟
آری √ خیر
۵- برنامه‌ای که برای هزینه‌ها تدارک می‌کنم تا آخر سال بدون تغییر می‌ماند.
آری √ خیر
۶- پول‌دادن به نیازمندان بخشی از برنامۀ هزینه‌های من را تشکیل می‌دهد.
آری √ خیر
۷- برنامهٔ هزینه‌کردن را می‌توان تغییر داد.
الف. فقط هفته‌ای یک‌بار
ب. فقط ماهی یک‌بار
پ. فقط هر شش ماه یک‌بار
ت. هر موقع نیاز باشد.
۸- داشتن سپرده یا ذخیرهٔ مالی، پول مورد نیاز برای کدام یک از موارد زیر را فراهم می‌آورد؟
الف. هزینه‌های اضطراری
ب. هزینه‌های پیش‌بینی‌نشدهٔ سال آینده
پ. هزینه‌های پنج سال آینده
ت. همه موارد الف، ب و پ
۹- برنامهٔ هزینه‌ها را چگونه می‌توان به پیش برد.
الف. با درنظرگرفتن هزینه‌های روزانه
ب. درخواست از یک دوست یا والدین برای انجام آن
پ. تصمیم‌گیری به‌موقع برای رفتن به فروشگاهی برای خرید
ت. کنترل‌کردن پول توجیبی
۱۰- کدام یک از موارد زیر در برنامهٔ هزینه‌کردن قرار نمی‌گیرد:
الف. هزینهٔ رفت‌وآمد
ب. تفریح
پ. خرید شانسی (مانند کیندر، و…)
ت. خرید لباس