دکتر مهسا فرشچی – ونکوور
همان‌طور که می‌دانید، تغذیهٔ صحیح در سلامت تمامی اعضای بدن تأثیری انکارنشدنی دارد، سلامت دهان و دندان نیز از این قاعده مستثنا نیست. کیفیت تغذیهٔ فرزندان شما تأثیر به‌سزایی روی وضعیت دندان‌ها، لثه، استخوان نگهدارندهٔ دندان‌ها و بافت‌های دهان دارد و البته عکسِ این مسئله نیز صادق است. وجود بیماری‌های لثه، پوسیدگی، شکستگی یا فقدان دندان‌ها یا هر نوع مشکل دیگری در دهان تأثیر منفی قابل ملاحظه‌ای در کیفیت و کمیت غذاخوردن فرزندان شما خواهد داشت.
یکی از نگرانی‌های والدین به‌خصوص آن‌ها که کودکان دبستانی دارند، وضعیت سلامت دندان‌های فرزندانشان می‌باشد. به‌همین دلیل، والدین نیاز دارند که فواید و مضرات مواد غذایی بر دندان‌ها را به فرزندان خود آموزش دهند و با انتخاب میان‌وعده‌های سالم برای مدرسه در حد امکان از پوسیدگی دندان‌های کودکان خود پیشگیری کنند.
رعایت موارد زیر کمک زیادی به پیشگیری از ایجاد پوسیدگی دندان‌های دانش‌آموزان طیِ سال تحصیلی می‌کند
همان‌طور که می‌دانید پوسیدگی دندان به‌واسطهٔ فعالیت باکتری‌های خاصی در دهان اتفاق می‌افتد. این باکتری‌ها با تخمیر مواد غذایی باقی‌مانده در اطراف دندان‌ها اسیدی تولید می‌کنند که سطح مینای دندان را حل می‌کند و فرایند پوسیدگی و تخریب دندان آغاز می‌شود. بخش پروتئینی ساختار دندان نیز به‌واسطهٔ فعالیت آنزیمی باکتری‌ها از بین می‌رود و تخریب دندان تسریع می‌شود.
اگرچه اصلی‌ترین راه پیشگیری از پوسیدگی دندان رعایت بهداشت، مسواک‌زدن و نخ‌کشیدن است، با این حال نباید از نقش مهم تغذیه در پوسیدگی دندان غفلت کرد. بیشترین میزان پوسیدگی دندان به‌واسطهٔ غذاهای چسبناک (مثل چیپس، پفک و برخی از دیگر انواع اسنک‌ها)، خوراکی‌های حاوی قند (انواع کیک، شکلات، و بیسکوئیت)، آب‌نبات‌هایی که به کُندی در دهان حل می‌شوند و نوشیدنی‌های شیرین (نوشابه، آبمیوه، شیرکاکائو و…) اتفاق می‌افتد. خوردن این مواد غذایی و تمیزنکردن دهان بلافاصله بعد از مصرفشان، خطر پوسیدگی دندان را بازهم بیشتر می‌کند.
نوشابه‌های گازدار به‌علت اسید و قند بسیار بالایشان، خطر پوسیدگی دندان را به‌‌شدت افزایش می‌دهند. گرچه تولید نوشابه‌های بدون قند این مشکل را تا حدی رفع کرده است، ولی مشکل دوم به‌قوت خود باقی می‌باشد و آن اسید نوشابه است که در صورت استفادهٔ مداوم، می‌تواند به‌راحتی به مینای دندان‌ها آسیب برساند.
خوراکی‌های مفید برای میان‌وعده در مدرسه
گنجاندن مواد غذایی غنی از ویتامین به‌عنوان میان‌وعده در عین تقویت سلامت عمومی، در کاهش میزان پوسیدگی دندانی نیز مؤثر خواهد بود. میوه و سبزیجات حاوی ویتامین سی ( پرتقال، گوجه فرنگی، نخود سبز، توت فرنگی…) نقش مهمی در سلامت لثه‌ها دارند. گاز زدن میوه و سبریجات سفت مانند سیب، هویج ، کرفس و براکلی علاوه بر داشتن ویتامین های مفید، به تمیزشدن دندان‌ها نیز کمک می‌کند. به‌لحاظ تغذیه‌ای، بهترین نوشیدنی آب ساده، دوغ و یا شیر است.
مراجعـه بـه دندان‌پزشک هـر شـش مـاه یک‌بار، پرکردن پوسیدگی‌های مختصر به‌منظـور جلوگیری از پیشرفت آن‌ها، مسـواک‌زدن صحیـح روزی ۲ مرتبـه (قبل از رفتن به مدرسه و هنگام خواب) و اسـتفاده از نـخ دنـدان در پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها مفید می‌باشند.