گزارش بررسی و تصویب طرح افزوده شدن نوروز به تقویم رسمی شهر ونکوور در صحن شورای این شهر
سیما غفارزاده – ونکوور
چهارشنبه، ۳۰ ژانویهٔ ۲۰۱۹، اعضای شورای شهر ونکوور در پایان روزی پرکار پس از ۱۲ ساعت بررسی طرح‌ها و پروژه‌های مختلف، حوالی ساعت ۹ شب، طرح پیشنهادی جین سوانسون، عضو شورای شهر ونکوور، دربارهٔ افزودن نوروز به تقویم شهر ونکوور را به‌عنوان آخرین بخش از کارشان بررسی کردند و به‌تصویب رساندند. بی‌شک حضور افرادی که این انتظار طولانی ناامیدشان نکرد و صبورانه ساعات مدید منتظر ماندند تا با شهردار و اعضای شورای شهر صحبت کنند و آن‌ها را قانع نمایند که چرا نوروز شایستگی ورود به تقویم رسمی شهر ونکوور را دارد، بسیار جای قدردانی دارد. از همین رو، و از آنجا که در دو گفت‌وگوی جداگانه در همین شماره با سارا سقایی، امیر باجه‌کیان و جین سوانسون، عوامل اصلیِ ایده‌پردازی، پیشنهاد و تصویب این طرح، جزئیات روند کار مطرح و صحبت شده است، در این گزارش علاوه بر متن طرح پیشنهادی یادشده، تنها به فرازهایی از صحبت‌های این سخنرانان در صحن علنی شورای شهر ونکوور که البته شامل سارا سقایی و امیر باجه‌کیان نیز می‌شود، می‌پردازیم.
متن طرح پیشنهادی جین سوانسون به شورای شهر ونکوور
نوروز جشن اعتدال بهاری و روز آغاز سال نو برای میلیون‌ها نفر از مردم جهان است که در بیش از ۱۵ کشور از اروپای شرقی گرفته تا مرکز و جنوب آسیا جشن گرفته می‌شود. این روز در بیش از ۱۰ کشور جهان تعطیل رسمی است و در فهرست میراث فرهنگیِ غیرملموس بشریت یونسکو قرار داده شده است.
در سال ۲۰۰۹ پارلمان کانادا لایحه‌ای را به‌تصویب رساند که به‌موجب آن نوروز رسماً به تقویم ملی کانادا افزوده شد. استان بریتیش کلمبیا هم روز ۲۰ مارس را به‌عنوان روز نوروز در بی‌سی اعلام کرد.
نوروز مناسبتی است که پیونددهندهٔ مردمی با پیشینه‌ها و فرهنگ‌های متنوع با طبیعت است و ونکوور به چندگونگی و ارتباطش با طبیعت به‌خود می‌بالد.
ایران در بین ۱۰ کشوری است که مهاجران به ونکوور از آنجا می‌آیند و زبان فارسی در بین ۱۰ زبان غیررسمی نخستی است که در شهر ونکوور رواج دارد.
بنابراین پیشنهاد می‌شود که شورا موارد زیر را تصویب کند:
شهر ونکوور نوروز، آغاز سال نوی خورشیدی، را به تقویم جشن‌ها و مناسبت‌های خود بیافزاید.
شهر ونکوور با جامعهٔ فارسی‌زبان ارتباط برقرار کند و برای برگزاری جشن مختصری در یک نیم‌روز در تاریخی حوالی بیستم مارس در شهرداری با مشارکت شهردار و اعضای شورای شهر مشارکت نماید.
در این جلسه هشت نفر سخنانی ایراد کردند که عصاره‌ای از آن به‌ترتیبی که در صحن شورای شهر حاضر شدند، در اینجا از نظر شما می‌گذرد. شایان ذکر است که تعداد سخنرانانی که اعلام آمادگی کرده بودند، حدود دو برابر تعدادی بود که در نهایت صحبت کردند؛ متأسفانه به‌دلیل آنکه جلسه به درازا کشید، تعدادی از افراد نتوانسته بودند تا پایان جلسه بمانند. اسامی سخنرانان به‌ترتیب ایراد سخنرانی از این قرار بود: امیر باجه‌کیان، لیا فلاح، سویل باغبان کریمی، مریم خضرزاده، رز اسلامی، نسیم پیک‌آزادی، طاها وسطاکلایی و سارا سقایی
فرازهای از صحبت‌های سخنرانان در حمایت از طرح افزوده شدن نوروز به تقویم ونکوور
امیر باجه‌کیان
به‌عنوان یک مهاجر و به‌عنوان یک ونکووری از تبار ایرانی، بر من است، بر ماست که هدیه‌ای با خود بیاوریم؛ تحفه‌ای برای قدردانی به این خانهٔ جدید. در فارسی، نوروز یعنی روزِ جدید؛ جشن تولدِ دوبارهٔ طبیعت که با نقطهٔ اعتدال شب و روز در بهار مشخص می‌شود.
در این زمانه، سیاست‌مداران خصوصاً در همسایگی جنوبی ما، غرق در فکر دیوارها و جدایی‌ها هستند. در حالی‌که نوروز دربارهٔ ساختن پل‌هاست میان مردم؛ پل‌هایی ساخته‌شده بر اساس ارزش‌های مشترک انسانی.
من اینجا نیستم تا فقط از شورای شهر بخواهم که فرهنگ مرا مفتخر و محترم دارند. من به اینجا آمده‌ام تا از شما بخواهم به ما اجازه بدهید آن را با شما و با دیگر ونکووری‌ها قسمت کنیم.
لیا فلاح
نوروز مرزهای فرهنگی، زبانی، مذهبی و ملی را درمی‌نوردد و قلب میلیون‌ها انسان را به‌هم پیوند می‌دهد. چنین نیست که نوروز به‌‌سادگی تنها منشأ افتخار ایرانیانی باشد که برایشان مهم است و آن را جشن می‌گیرند، بلکه نوروز فرصتی است برای همبستگی تمام ملت‌های عاشق صلح و برپادارندهٔ صلح در سراسر جهان.
به‌عنوان دختری ایرانی-کانادایی، من افتخار می‌کنم که در کشوری که از چندگونگی تجلیل می‌کند، زندگی می‌کنم و من باور دارم که قدرت و توان ونکوور از جوامع چندفرهنگی‌اش است و برای آنکه اجازه می‌دهد آن جوامع از توانایی‌های خود تجلیل کنند.
تنها اگر چند تایی را بخواهیم نام ببریم، ما سال نو چینی، نمایش و رژهٔ جامعهٔ اقلیت‌های جنسی، ماه تاریخ سیاهان در فوریه، روز مردمان بومی، و مهم‌تر از همه، روز جهانی رفع تبعیض نژادی را – در روز ۲۱ مارس که درست روز بعد از سال نو ایرانی است – جشن می‌گیریم. بنابراین، من از شما خواهش می‌کنم افزودن نوروز را به جشن‌های تقویم رسمی لحاظ نمایید، چرا که این فرصت را برای خانواده‌ها ایجاد خواهد کرد تا سنت و پیشینهٔ خود را به کودکان و نسل‌های آینده‌شان انتقال دهند.
سویل باغبان کریمی
پس از ۵ سال زندگی در اینجا، آنچه که در اینجا شاهدش بوده‌ام این است که ایرانیان نوروز را در محفل‌های خصوصی یا نهایتاً برنامه‌هایی حاشیه‌ای جشن می‌گیرند. اغلب گفته می‌شود که ایرانی‌ها دلتنگ خانه‌شان (homesick) هستند یا منزوی‌اند، خب، شما هم اگر جایی به‌عنوان مهاجر زندگی می‌کردید که کریسمس جشن گرفته نمی‌شد، چه احساسی داشتید؟
از آنجایی که کانادا کشوری است که چندفرهنگی را پذیراست، بنابراین بایستی با توجه به فرهنگ و سنت‌های مهاجران از فرهنگ‌های گوناگون، آن‌ها را به‌رسمیت شناخت. این مانند جاده‌ای دوطرفه است، اگر می‌خواهیم مهاجران در خانهٔ دوم خود فعال باشند و در امور گوناگون مشارکت داشته باشند، بایستی وجود آن‌ها و پیشینه‌شان نیز دیده و لحاظ شود.
مریم خضرزاده
در میان اولین چیزهایی که از اولین بار ورودم به ونکوور و سپس به ویکتوریا به یاد دارم، عطر و بو است، و پس از آن هر بار که به اینجا برگشتم، کانادا همان بو را داشت؛ اقیانوس، سبزی و عطر باران در هوا. کم کم این حس به من دست داد که اینجا را می‌شناسم. و پس از آن من دیگر دو خانه داشتم؛ ایران و کانادا. نوروز، اولین روز بهار، نیز در ذهن من و هزارن ایرانی دیگر در ونکوور، با «آن عطر و بو» خاطرات عمیقی را در درون ما بیدار می‌کند.
همواره نسل‌های بی‌شماری از ایرانیان، افغان‌ها، تاجیک‌ها، ترک‌ها و کردها، همچنین دیگر ملیت‌هایی از آسیا، اروپا و آفریقا نوروز را جشن گرفته‌اند. آنان در جشن گرفتنِ بهار متبحر شده‌اند و پتانسیل فراوانی دارند که در چنین جشنی همکاری و مشارکت کنند.
من دوست دارم به نوروز، نه‌تنها به‌عنوان تجدید سنت، بلکه به‌عنوان چیزی واقعی که می‌آید – و بعد ناپدید می‌شود – چه ما متوجهِ آن بشویم، چه نه؛ فکر کنم و این مایهٔ خوشحالی من است که بگویم بودن در اینجا، کانادا، بسیار به من دربارهٔ اینکه نوروز واقعاً چه معنایی دارد و چرا جشن گرفته می‌شود، آموخته است. گاهی اوقات، وقتی ما کمی دورتر می‌شویم، چیزها را خیلی روشن‌تر می‌بینیم.
رز اسلامی، با تشکر از شورای شهر برای پذیرفتن وی به‌عنوان سخنران، ضمن اشاره به اینکه ایشان طراح سفرهٔ هفت‌سین است، گفت که مایل است در صورت تصویب طرح و برگزاری جشن نوروز در ونکوور، طراحی سفرهٔ هفت‌سین را به‌عهده بگیرد.
نسیم پیک‌آزادی (به‌نمایندگی از طرف مؤسسهٔ روشنا)
نوروز چیزی بیش از جشن گرفتنِ لحظهٔ اعتدال شب و روز [در بهار] است. نوروز همچنین ستایش عظمت زندگی در صلح و آرامش با یکدیگر، و به ارمغان آوردنِ پذیرش و احترام به تفاوت‌ها در جامعهٔ چندفرهنگی ماست.
ما معتقدیم که احترام به مراسم فرهنگی، کودکان را پر از اشتیاق می‌کند و به آن‌ها حسی قوی از بودن در جامعهٔ [فرهنگی خود] می‌دهد.
و ما دوست داریم شاهد خاطراتی باشیم که هر چه بیشتر با چندگونگی، روشن‌بینی و پیشینه‌های گوناگون غنی شده باشد.
به‌عنوان مؤسسه‌ای که هدف آن بازمعرفیِ فرهنگ ایرانی، از طریق هنر و دیگر روش‌های آموزشی یادگیری، به کودکان است، ما قویاً از افزوده شدن نوروز به دیگر برنامه‌های زیبایی که در ونکوور – این خانهٔ فوق‌العاده‌مان – در ونکوور جشن می‌گیریم، حمایت می‌کنیم.
طاها وسطاکلایی
من کمی غمگین‌ام که جزو آخرین سخنران‌ها هستم، چون با توجه به صحبت‌هایی که دوستان پیش از من کردند، ممکن است صحبت‌هایم چندان زیبا و رمانتیک به‌نظر نرسد، ولی تلاش می‌کنم یکی دو نکته اضافه بکنم. یکی آنکه با توجه به مشکلات سیاسی و تحریم‌های اقتصادی کشور ایران، مهاجرانی که از ایران به اینجا می‌آیند، همچنان روند رو به رشدی دارد، و رسمیت بخشیدن به جشن نوروز، مهم‌ترین سنت ما، ارزش فراوانی برای ما خواهد داشت و موجب خواهد شد که ما حس کنیم با خانه‌مان پیوند داریم. نکتهٔ دوم اینکه با توجه به صحبت‌هایی که با افرادی از خاورمیانه کرده‌ام که از میان آنان بسیاری نوروز را جشن می‌گیرند، اغلب آن‌ها نگرانی‌هایی در زمینهٔ تشدید فضای اسلام‌هراسی و تمایلات ضد خاورمیانه داشته‌اند، و رسمیت بخشیدن به نوروز به‌منزلهٔ حس آرامش و آسایش خاطری برای این گروه از افراد خواهد بود. و در آخر فکر می‌کنم نوروز به‌عنوان جشنی غیرمذهبی تا حدودی می‌تواند سنت و فرهنگ منطقه‌ای را که در رسانه‌های اصلی جایی برای مطرح شدن نمی‌یابد، نمایندگی کند.
سارا سقایی
من پیش و بیش از هر چیز مایل‌ام از جین سوانسن تشکر کنم برای اعتمادی که به ما کرد و این طرح را پیشنهاد داد. ایشان به ما و ضرورت اینکه نوروز باید به تقویم شهر ونکوور اضافه شود، اعتماد کرد و پذیرفت که آن را برای بررسی به شورا پیشنهاد دهد، نه از سر لطف و اینکه چون ما از او درخواست کرده بودیم و من همچنین از همهٔ اعضای شورا تشکر می‌کنم که با وجود روزی چنین طولانی این ساعات پایانی را ماندند تا به صحبت‌هایمان گوش بدهند و از ما نخواهند که دو هفتهٔ دیگر برگردیم.
نوروز، همان‌طور که در خودِ طرح هم آمده و دیگر دوستان هم در صحبت‌هایشان اشاره کردند، جشنی است چندفرهنگی و چندقومیتی، ولی من به‌نمایندگی از طرف جامعهٔ ایرانی صحبت می‌کنم، که بنا به تجربهٔ من اغلب نامحسوس‌اند و دیده نمی‌شوند. با نگاهی به آمار واقعاً شوکه می‌شویم وقتی که می‌بینیم در همین ونکوور چه جمعیت ایرانی‌ای ساکن است، و از نظر من، خصوصاً با توجه به فعالیتم در اتحادیهٔ مستأجران ونکوور، این حس نامحسوس بودن و دیده نشدن برای این جمعیت عواقبی دارد. گاه به تراژدی‌هایی می‌انجامد. اینکه حس تعلق ندارند و حقوق خود را نمی‌شناسند. نمی‌دانند که مهم است زندگی خوبی داشته باشند. فراموش می‌کنند که مهم است حقوقی داشته باشند، برای اینکه حس می‌کنند شهروند درجه دو هستند.
علاوه بر نکته‌ای که یکی دیگر از سخنرانان اشاره کرد، اینکه در چنین شرایط سیاسیِ مصیبت‌باری این طرح چقدر می‌تواند کمک‌کننده باشد، یکی از مشکلات در جامعه‌ای که من نمایندگی‌اش می‌کنم، مانع «زبان» است، و من به‌دلیل فعالیت‌هایم با کار شورای شهر آشنا هستم، ولی در شهرداری نمی‌بینم چیزی به‌زبان فارسی منتشر بشود و مردم را به مشارکت فرابخواند. بنابراین یکی از دلایلی که به‌نظرم این طرح اهمیت دارد، همین دعوت از مردم است؛ اینکه ما می‌دانیم شما اینجا هستید و شما را به‌رسمیت می‌شناسیم و برای همین از شما می‌خواهم که این طرح را لحاظ بفرمایید.
* * * * *
در پایان، جین سوانسون نیز طی صحبت کوتاهی از سارا سقایی تشکر کرد که به کمک دوستانش نوروز را به او شناسانده‌اند. سپس رأی‌گیری انجام گرفت و طرح به اتفاق آرا به‌تصویب رسید. لطفاً برای اطلاع از جزئیات بیشتر در زمینهٔ روند شکل‌گیری و تهیه و ارائهٔ این طرح به گفت‌وگوی ما با جین سوانسون و همچنین گفت‌وگوی مشترکی که با سارا سقایی و امیر باجه‌کیان انجام داده‌ایم و در همین شماره منتشر شده است، مراجعه نمایید.