نیکی فتاحی – نورث ونکوور
عکس‌ها: فریبا فرجام
در روز سه‌شنبه، ۱۱ سپتامبر، جلسات هفتگی گارگاه داستان‌نویسی استاد محمد محمدعلی طبق روال معمول برگزار شد، اما با این تفاوت که در این غروب بارانی، کارگاه ایشان پذیرای فرخنده حاجی‌زاده، داستان نویس، شاعر و فعال اجتماعی بود، که همراه دیگر میهمانان این جلسهٔ فوق‌العاده به‌علاوهٔ اعضای ثابت هفتگی کارگاه، در این نشست حضور داشتند.
نیمهٔ اول جلسه با خوشامدگویی‌های محمد محمدعلی آغاز شد و در ادامه طبق روال معمول کارگاه، ایشان به بیان مطالبی در باب خیال‌پردازی در داستان، تفاوت تخیل و وهم در داستان‌نویسی و ویژگی‌های این ژانر ادبی صحبت کردند و در ادامه با یادآوری کوتاهی از فعالیت‌ها و آثار زنده‌یاد فتح‌الله بی‌نیاز، خواندن داستان «مسیر» را به دکتر فرزان سجودی، از دیگر میهمانان ویژهٔ جلسه، واگذار کردند.
پس از خوانده شدن داستان، مهمانان و دیگر اعضای کارگاه، نقدها، نظرها و سؤالاتشان را یک به یک مطرح کردند و پیرو سخنان استاد محمدعلی به بررسی ویژگی‌های ژانر خیال‌پردازی در این داستان پرداختند. سپس استاد محمدعلی به معرفی مبسوطی از خانم حاجی‌زاده پرداختند:
«فرخنده حاجی‌زاده، آزاده بانوی هفت اقلیم را می‌توانید در ویکی‌پدیا جستجو کنید و شرح حال مبسوط او را بخوانید. فرخنده حاجی‌زاده جزو زنان هفت اقلیمی است و من از سال ۱۳۶۹ که او را در کلاس‌های شعر و قصهٔ دکتر رضا براهنی دیدم و شیفته‌اش شدم.
در اقلیم اول، او مادر است. مادر پیمان سلطانی و پژمان سلطانیِ ناشر
در اقلیم دوم، او کارمند وزارت علوم و فناوری است. کتابدار بوده و اکنون بازنشسته است.
در اقلیم سوم، او ناشر است. مدیر انتشاراتی «ویستار». ویستاری که علاوه بر نشر کتاب، محل تجمع اهل قلم و علاقه‌مندان به کتاب بود و در سال ۱۳۸۶ جلو فعالیت آن گرفته شد.
در اقلیم چهارم، او مدیر مسئول و سردبیر مجلهٔ ادبی هنری «بایا» و «گفتمان» بود که هر دو به محاق کشیده شدند.
در اقلیم پنجم، او فعال اجتماعی است. نگاه کنید به هفت ساحت این اقلیم: عضویت در اتحادیهٔ ناشران، عضویت در تعاونی توزیع‌کنندگان کتاب تهران، عضویت در شورای کتاب کودک، همکاری با فرهنگ‌نامهٔ کودکان، همکاری با جمع صنفی فرهنگی زنان ناشر، همکاری با بنیاد فرهنگی زبان و عضویت در کانون نویسندگان ایران از سال ۱۳۸۷ که این مقطع مهمی‌ست در هفت اقلیم فرخنده حاجی‌زاده و نیاز به توضیح دارد. کانون نویسندگان ایران تا پیش از این تاریخ چند فراز مهم را پشت سر گذاشته بود. اگر چندان دور نروم، دورهٔ اول آن از ۱۳۴۷ تا ۱۳۴۸ که به تعطیلی کشید. دورهٔ دوم از ۱۳۵۷ تا خرداد ۱۳۶۰ که به محاق رفت، دورهٔ سوم از زلزلهٔ رودبار ۱۳۶۹ شروع شد و به‌صورت جلسات مشورتی کم و بیش بود تا در سال ۱۳۷۳ متن ۱۳۴ نویسنده منتشر شد و پیامد آن ماجرای اتوبوس ارمنستان بود که در سال ۱۳۷۵ اتفاق افتاد و در ادامهٔ آن قتل‌های زنجیره‌ای ۱۳۷۷ شروع شد و کانون نویسندگان زنده‌نامان، محمد مختاری و محمدجعفر پوینده را از دست داد. دورهٔ چهارم از سال ۱۳۷۸ شروع شد و به‌دلایلی واضح و ممانعت‌های آشکار و پنهان، اکثر اعضای قدیمی و تولیدگران سرشناس ادبی کنار رفتند و به‌تدریج اعضای تازه‌نفسی چون دکتر فریبرز رئیس‌دانا، دکتر ناصر زرافشان، دکتر کاظم کردوانی، فرخنده حاجی‌زاده، جاهد جهانشاهی، رضا خندان مهابادی و دیگر عزیزان با پایمردی نام کانون را زنده نگه داشته‌اند.
در این خصوص حرف و سخن بسیار است و اما اقلیم ششم فرخنده حاجی‌زاده شعر است. نگاه کنید به مجموعه شعرهای «طلعت منم» و «اعلام می‌کنم».
در اقلیم هفتم او داستان‌نویس است. نگاه کنید به مجموعه داستان‌ها و رمان‌ها: خلاف دموکراسی، تقدیم به کسی که قاتلم نبود، خالهٔ سرگردان چشم‌ها، از چشم‌های شما می‌ترسم، من منصور و آلبرایت، نامتعارف، آقای مترجم و گزارش قصهٔ «سینهٔ سهراب»، گزارش قصهٔ «زن عجم خوبه یا تی.ان.تی؟».
باید گفت فرخنده حاجی‌زاده در این اقلیم نگاه جدی به ترجمهٔ آثارش داشته است و تعداد قابل توجهی از داستان‌های سه مجموعهٔ او به زبان‌های دیگر از جمله انگلیسی، ایتالیایی و ترکی استانبولی ترجمه شده است.
نکتهٔ آخر اینکه از فرخنده حاجی‌زاده آثاری در زمینهٔ گفتمان ادبی و کتاب‌شناسی اساطیر و ادیان و مجموعه‌ای از نقد ادبی منتشر شده است.»
و سپس جلسه را به میهمان ویژه، خانم حاجی‌زاده سپردند. داستان «خلاف دموکراسی» داستانی بود که ایشان برای خواندن در این جلسه انتخاب کرده بودند. داستان توسط خود ایشان خوانده شد و شنوندگان هم سراپا گوش بودند. سکوت حضار با صدای شرشر باران و نوای داستان‌خوانی نویسنده همراه شد.
نقدهای مفصل استاد محمدعلی، دکتر سجودی، دکتر خدامی و دیگر شرکت‌کنندگان در جلسه، داستان «خلاف دموکراسی» را مورد بررسی قرار دادند و شرکت‌کنندگان سؤالات خود را مطرح کردند. در انتها خانم حاجی‌زاده به سؤالات پاسخ داده و جلسه را خاتمه دادند. کتاب «باورهای خیس یک مرده» نوشتهٔ محمد محمدعلی توسط حضار امضا شد و به خانم حاجی زاده به رسم یادبود اهدا گردید.
از میهمانان حاضر در جلسه می‌توان از دکتر فرزان سجودی، دکتر فریبا خدامی، علی نگهبان، علی رادبوی، حسین رادبوی، مجید میرزایی، مرتضی مشتاقی، وحید ذاکری، شامل کناری و دیگر عزیزان نام برد.