ویرایش و بازنویسی: مسعود سخایی‌پور، LJI Reporter – ونکوور
فَنی «بابی» روزنفلد (Fanny “Bobbie” Rosenfeld) ورزشکار رشتهٔ دوومیدانی و نویسندهٔ ورزشی متولد ۱۹۰۴ روسیه است. دوستان فَنی به‌دلیل مدل موی باب، وی را «بابی» صدا می‌کردند.
او به‌عنوان بهترین ورزشکار زن کانادایی در نیمهٔ اول قرن بیستم شناخته شده است. اما شهرت او بیشتر به‌علت کسب مدال در مسابقات دوومیدانی در المپیک تابستانی سال ۱۹۲۸ در آمستردام است. او همچنین در بسکتبال، هاکی، سافت‌بال و تنیس نیز مهارت داشت. جایزهٔ بابی روزنفلد نیز به‌افتخار او نام‌گذاری شده است. فَنی در سال ۱۹۹۶ در فهرست تالار مشاهیر ورزشی انتاریو قرار گرفت و پس از خداحافظی با دنیای ورزش حرفه‌ای به‌مدت بیست سال نویسندهٔ ستون ورزشی به‌نام «Sports Reel» در روزنامهٔ «The Globe and Mail» بود.
فَنی در ۲۸ دسامبر ۱۹۰۴ در اکاترینوسلاو (دنیپرو کنونی در اوکراین) متولد شد. او دومین فرزند خانواده‌ای یهودی بود. در سال ۱۹۰۵ خانوادهٔ روزنفلد به کانادا مهاجرت کردند و در بری، انتاریو نزد اقوام خود ساکن شدند. پدر خانواده به کار آهن‌فروشی و دوره‌گردی مشغول شد که شغل اغلب یهودیان مهاجر کانادا در اوایل قرن بیستم بود. او سرانجام توانست مغازهٔ فروش اجناس دست دوم برای خود دست و پا کند. مادر فَنی که سه دختر دیگر نیز به دنیا آورده بود، به خانه‌داری مشغول بود.
با وجودی‌که خانوادهٔ روزنفلد یک خانوادهٔ مهاجر معمولی از طبقهٔ کارگر محسوب می‌شد، ولی دختر بزرگ خانواده هرچیزی بود غیر از یک دختر معمولی. فَنی از همان دوران کودکی در ورزش بسیار موفق بود. او ورزش را در مدرسهٔ مرکزی و مؤسسهٔ دانشگاهی بری فرا گرفت. فَنی در خاطرات خودش نوشته است که اولین بُرد زندگی‌اش را در ۹ سالگی در مسابقهٔ دو ۵۰ یاردی در یک پیک‌نیک به دست آورد که جایزهٔ آن تنها وعده‌ای ناهار مجانی بود. در سال ۱۹۲۲ خانوادهٔ روزنفلد به تورنتو نقل مکان کردند.
فَنی پس از اتمام دوران دبیرستان در ۱۹۲۳ به‌عنوان تُندنویس در کارخانهٔ شکلات‌سازی «پاترسون» مشغول به کار شد. این کارخانه مانند سایر کارخانه‌های آن زمان کارمندان زن خود را به ورزش تشویق می‌کرد و حامی چندین تیم ورزشی بود. فَنی در بسیاری از این تیم‌ها بازی کرد و به‌عنوان کاپیتان تیم هاکی کارخانه انتخاب شد که به بهترین تیم هاکی انتاریو در زمان خود تبدیل شد. او همچنین برای تیم سافت‌بال هایند اند داچ (Hind & Dauche) که یکی از قوی‌ترین تیم‌های لیگ زنان تورنتو محسوب می‌شد نیز بازی کرد. علاوه بر آن، وی برای پرکردن اوقات فراغت خود به انجمن بانوان جوان عبری (YWHA) تورنتو پیوست که مرکز تیم بسکتبال بود. انجمن آن‌ها در همان سال برندهٔ مسابقات قهرمانی تورنتو و انتاریو شد و به دور نهایی راه یافت. سپس فَنی عضو انجمن زنان ورزشکار تورنتو شد. فَنی قهرمانی تنیس روی چمن سال ۱۹۲۴ تورنتو را از آن خود کرد.
اما شهرت او از آنجایی آغاز شد که فَنی در پیک‌نیکی در شهر «بورتون» توانست قهرمان کانادایی، رزا گراس، را در یک مسابقهٔ دو سرعت ۱۰۰ یاردی (۹۱ متری) شکست بدهد. فَنی با همراهی گراس در تیم دو امداد CNE در مقابل تیم باتجربهٔ فلایرز شیکاگو آمریکا به میدان رفت. برخلاف فلایرزها که همگی لباس‌های ورزشی مناسب به تن داشتند، فَنی با شورت شنای برادرش، جوراب‌های پدر و لباس تیم سافت‌بال «هایند اند داچ» حضور پیدا کرد. پس از پیروزی، رقابت ورزشی او و گراس همچنان ادامه یافت و به بحث داغ دنیای ورزش تبدیل شد. گراس در دو سرعت ۱۰۰ یارد سال ۱۹۲۴ پیروز شد و به مقام نخست دست یافت، اما روزنفلد توانست سال بعد این مقام را از آن خود کند و رکورد جهانی برجا بگذارد. فَنی در تابستان همان سال (۱۹۲۵) در مسابقات قهرمانی دوومیدانی بانوان انتاریو در یک روز توانست در پرتاب دیسک، پرتاب وزنه، دو سرعت ۲۰۰ متر، دو با مانع و پرش از ارتفاع به مقام نخست و در پرتاب نیزه و دو سرعت ۱۰۰ متر به مقام دوم دست یابد. همچنین به ورزش‌های چوگان، گلف و اسکی سرعت هم مشغول بود. در اواسط دههٔ ۱۹۲۰ نام فَنی در اکثر روزنامه‌های ورزشی شهر به چشم می‌خورد.
فَنی در دههٔ ۱۹۲۰ بازیکن هاکی بود و به‌عنوان یکی از اَبَرزنان هاکی شناخته می‌شد. وی طی دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ یکی از مشهورترین بازیکنان زن هاکی کانادا بود. در مسابقات قهرمانی هاکی انتاریو در سال‌های ۱۹۲۷ و ۱۹۲۹ یار وسط تیم «پترسون پتس» تورنتو بود. تیم «پتس» بخشی از لیگ زنان تورنتوی شمالی محسوب می‌شد. در سال ۱۹۲۴، فَنی به تشکیل انجمن هاکی زنان انتاریو (LOHA) کمک کرد و از سال ۱۹۳۴ تا ۱۹۳۹ مدیر این انجمن بود. در اواخر ۱۹۳۶، او نه‌تنها مدیر LOHA بود، بلکه به‌عنوان خزانه‌دار و دبیر انجمن نیز در آنجا خدمت کرد. او در سال ۱۹۳۲-۱۹۳۱ به‌عنوان بهترین بازیکن هاکی سال انتاریو انتخاب شد.
روزنفلد در طول مسابقات انتخابی المپیک توانست در دوومیدانی چند رکورد را از آنِ خود کند، ازجمله پرش طول سه‌گام، پرش طول یک‌گام و پرتاب دیسک. فَنی دو ۱۰۰ متر سرعت را ۰٫۴۵ ثانیه بیشتر از رکورد ثبت‌شدهٔ جهانی انجام داد. سرانجام به مسابقات المپیک تابستانی ۱۹۲۸ آمستردام هلند راه یافت. این اولین باری بود که کانادا تیم بانوان به المپیک فرستاد. زنان در پنج رشتهٔ دوومیدانی شرکت کردند. فَنی در دو امدادی ۴۰۰ متر مدال طلا به دست آورد. در دو ۱۰۰ یارد سرعت (۹۱ متر) نیز مدال نقره را از آن خود کرد و به ستارهٔ ملی و بین‌المللی تبدیل شد.
این نخستین باری بود که زنان اجازهٔ شرکت در مسابقات دوومیدانی در بازی‌های المپیک را به‌دست آورده بودند، با وجود آنکه عضو کانادایی فدراسیون بین‌المللی ورزشکاران آماتور یعنی دکتر آرتور لمب به شرکت زنان در رشتهٔ دوومیدانی المپیک رأی مخالف داده بود. شش عضو بی‌نظیر گروه بانوان المپیک کانادا روزنفلد، جین تامپسون، ایتل اسمیت، میرتل کوک، ایتل کتروود و جین بل در صحنهٔ جهانی نشان خود را به جا گذاشتند و چندین مدال برای کانادا به ارمغان آوردند. پس از بازگشت از مسابقات المپیک از تیم بانوان کانادا استقبال گرمی به عمل آمد.
بهترین ورزشکار زن کانادا در نیمهٔ اول قرن بیستم
پس از المپیک ۱۹۲۸، فَنی به برنامهٔ ورزشی فشردهٔ خود ادامه داد. اما در سال ۱۹۲۹ به آرتروز مزمن دچار شد و ۸ ماه را در بستر بیماری سپری کرد و تا یک سال با عصا راه رفت. در سال ۱۹۳۱ به دنیای ورزش بازگشت و به بازی سافت‌بال ادامه داد و در سال ۱۹۳۲ به‌عنوان بهترین بازیکن هاکی بانوان در انتاریو انتخاب شد. در ماه مهٔ همان سال، روزنفلد حرفهٔ جدیدی را به‌عنوان روزنامه‌نگار ورزشی در روزنامهٔ Montreal Daily Herald آغاز کرد. او در مونترآل بسیار فعال بود و توانست به تشکیل اتحادیهٔ سافت‌بال بانوان استان کبک کمک کند و به‌عنوان اولین مدیر این اتحادیه خدمت کند.
در سال ۱۹۳۳ بیماری آرتروز بار دیگر به سراغ فَنی آمد و او مجبور شد ورزش حرفه‌ای را برای همیشه ترک کند. او در دنیای ورزش همچنان فعال باقی ماند و تیم دوومیدانی کانادا را در مسابقات جهانی بریتانیای کبیر در لندن مربیگری کرد. او همچنین در بخش اجرایی انجمن‌های هاکی و سافت‌بال استانی بانوان به خدمت مشغول شد. در بهار سال ۱۹۳۹، فَنی روزنفلد مدیر تیم سافت‌بال «لنگلیز لیک‌ساید» شد. این تیم در دیدار خیریه در ورزشگاه «مدیسون اسکوئر گاردن» مقابل چشم ۱۴٬۰۰۰ تماشاگر به میدان رفت.
در سال ۱۹۳۶، روزنفلد به دپارتمان ورزشی روزنامهٔ The Globe and Mail پیوست و اولین ستون ورزشی او در سال ۱۹۳۷ به چاپ رسید. نام این ستون «Sports Reel» بود و تا سال ۱۹۵۷ ادامه یافت. روزنفلد در این ستون به اخبار محلی، ملی و بین‌المللی مردان و زنان می‌پرداخت. او از طریق این تریبونی که به دست آورده بود، به دفاع از حقوق ورزشی زنان پرداخت و به‌ویژه انتقادکنندگان فعالیت‌های ورزشی زنان را به چالش کشید. این عده باور داشتند فعالیت‌های ورزشی ظرافت زنانه را از بین می‌برد. پس از بسته‌شدن ستون ورزشی، وی مدیریت بخش تبلیغات روزنامه را به‌عهده گرفت و به‌علت بیماری بازنشسته شد. فَنی در ۱۳ نوامبر ۱۹۶۹ در تورنتوی کانادا درگذشت و در گورستان «لمپتون مایلز» به خاک سپرده شد.
فَنی (بابی) روزنفلد در دورانی که بسیاری از مورخان آن را عصر طلایی ورزش بانوان در کانادا لقب نهاده‌اند، یک ورزشکار استثنایی بود. برندهٔ دو مدال المپیک بود و یکی از اولین زنان کانادایی‌ای که در این مسابقات شرکت کرد. موفقیت‌های او راه را برای فعالیت‌های ورزشی بسیاری از زنان ورزشکار هموار کرد و با هنجارهای غلط اجتماع خود در مورد توانایی‌های فیزیکی زنان جنگید. او به الگوی بسیاری از زنان به ویژه دختران طبقهٔ کارگر تبدیل شد. به‌عنوان یک روزنامه‌نگار نیز نقش مهمی در دفاع از پیشرفت زنان در ورزش کانادا داشت. موارد زیر از جمله افتخارات وی به شمار می‌رود:
ورزشکار زن نیمهٔ اول قرن بیستم کانادا (۱۹۵۰)
عضو تالار مشاهیر ورزشی کانادا (۱۹۵۵)
تعیین جایزهٔ بابی روزنفلد برای ورزشکار زن سال از سوی جراید کانادا (۱۹۷۸)
عضو تالار مشاهیر ورزشی یهودی بین‌المللی (۱۹۸۲)
پارک بابی روزنفلد در تورنتو (۱۹۹۱)
چاپ تمبر پستی روزنفلد از سوی پست کانادا (۱۹۹۶)
عضو تالار مشاهیر ورزشی انتاریو (۱۹۹۶)
در ۲۸ دسامبر ۲۰۲۲ گوگل به‌مناسبت ۱۱۸مین زادروز فَنی روزنبرگ دودلی* منتشر کرد.
*گوگل دودل (به‌انگلیسی: Google Doodle) تغییر موقتی از لوگوی اصلی گوگل در صفحهٔ اصلی‌اش است که در مناسبت‌های خاص مانند تولد اشخاص مهم، سال نو، تعطیلات ویژه به‌جای لوگوی اصلی به‌کار می‌رود
منبع: ویکی‌پدیا
