بریتیش کلمبیا – هوای تازه در دموکراسی کانادا

مریم عابدی – ونکوور

جدیدترین مجلس قانونگذاری بریتیش کلمبیا، بعد از سپری‌شدن قریب به سه هفته، تدریجاً آخرین جزئیات و ترکیب آیندهٔ قدرت در استان بریتیش کلمبیا را مشخص می‌کند. پس از انتظاری طولانی و کش‌وقوس‌های فراوان در نتایج انتخابات طی هفته‌های اخیر، سرانجام، همان‌طور که از سیاست‌های کلی سه حزب اصلی بریتیش کلمبیا برمی‌آمد، حزب سبز بریتیش کلمبیا، حمایت خود را از حزب دموکراتیک نوین بریتیش کلمبیا اعلام کرد. حزب ان‌دی‌پی و حزب سبز، هر دو بر مخالفتشان با توسعهٔ خط لولهٔ کیندر مورگن و به‌کاربردن تمام توانشان برای توقف آن تأکید کردند. از دیگر موارد اشتراک دو حزب، توافق بر قطع حمایت‌های مالی شرکت‌ها و اتحادیه‌ها به احزاب و نیز تغییر سیستم انتخاباتی استان از سیستم اکثریتی فعلی به سیستم تناسبی است.

بی‌شک نتایج انتخابات اخیر از ابتدا تا کنون، از بسیاری جهات در سطح کانادا نادر بوده‌ است. بریتیش کلمبیا در این انتخابات فرصت داشت تا یا به تمدید قدرت لیبرال‌های بی‌سی برای ۴ سال دیگر تن دهد، و زمامداری ۲۰ ساله برای لیبرال‌های بی‌سی را رقم بزند یا با انتخاب یک دولت جدید با وعدهٔ بهبود اوضاع برای همهٔ مردم، به حزب دموکراتیک نوین فرصت تشکیل دولت بدهد تا وعده‌های حزب در آن متجلی و خواسته‌های همهٔ مردم و نه فقط طبقهٔ مرفه‌تر در آن پاسخ داده شود.

در ۲۹ مه، یعنی بیست روز پس ازآنکه مردم بی‌سی پرشمارتر از هربار به پای صندوق‌ها رفتند، دو حزب سبز بی‌سی و دموکراتیک نوین بی‌سی به توافقی جالب توجه دست یافتند. اگرچه این توافق و تشکیل دولت اقلیت در کانادا امری چندان بدیع نبوده‌ است، به تأیید ناظران سیاسی مجموعهٔ این رخدادهای سیاسی امری نادر – و به تأکید مخبران شبکه‌های خبری دورانی مهیج و پرتلاطم را در بریتیش کلمبیا، آلبرتا و نیز در اتاوا رقم زده‌ است.

اندرو ویور

کریستی کلارک پس از غیبتی طولانی، درست پیش از انتشار جزئیات توافق ان‌دی‌پی و حزب سبز، در حضور رسانه‌ها اعلام کرد که فوراً استعفا نخواهد داد و انتقال قدرت در استان را به رأی اعتماد و تصمیم نمایندگان در صحن علنی مجلس واگذار خواهد کرد، و نه به تصمیم‌هایی که در پشت درهای بسته گرفته شده‌ است. کریستی کلارک حزب سبز را در مذاکره با تیم لیبرال بی‌سی ناموفق خواند و نیز علت عدم حضورش بر سر میز مذاکرات را عدم درخواست از سوی اندرو ویور عنوان کرد.

کمتر از سی دقیقه پس از کنفرانس خبری نخست وزیر کریستی کلارک، جان هورگان رهبر حزب دموکراتیک نوین بریتیش کلمبیا و اندرو ویور در کنفرانسی خبری جزئیات بیشتری از توافق خود را به اطلاع عموم رساندند و نمایندگان منتخب حزب‌ ان‌دی‌پی در حضور رسانه‌ها و جلوی دوربین به امضای مفاد توافق‌نامه پرداختند.

بر اساس این توافق‌نامه، نمایندگان منتخب حزب سبز توافق کردند که برای مدت ۴ سال، در مواردی که دولت استان نیازمند رأی اعتماد از مجلس است، مانند تصویب لایحهٔ بودجه و تخصیص اعتبارات، به دولت رأی اعتماد بدهند تا بدین‌ ترتیب ثبات دولت اقلیت برای ۴ سال تضمین بشود. در سایر موارد نمایندگان حزب سبز، مستقلاً و بر اساس تشخیص خود رأی خواهند داد. جان هورگان و اندرو ویور رهبران دو حزب ان‌دی‌پی و سبز تأکید کردند که چنین سازوکاری امکان همکاری سیاسی نمایندگان تمام احزاب به شیوه‌ای نوین را فراهم خواهد کرد و نمایندگان برای تصویب پیشنهادات خود ملزم به جلب نظر نمایندگان سایر احزاب خواهند بود. این توافق، با ائتلاف دو حزب و تشکیل دولت اکثریت تفاوت دارد و حزب سبز در این توافق استقلال حزبی خود را حفظ خواهد کرد.

جان هورگان

یکی از موارد مورد توافق هر دو حزب سبز و ان‌دی‌پی، تغییر سیستم انتخاباتی در بریتیش کلمبیا از سیستم اکثریتی به سیستم تناسبی است که بر این اساس، این موضوع قرار است در سال آتی، هم‌زمان با برگزاری انتخابات شهرداری‌های استان، مورد همه‌پرسی قرار گیرد. مجلس اقلیت جدید، باید در این فاصله نظر مثبت اهالی بریتیش‌ کلمبیا را برای اعتماد به ثبات مجلس‌های اقلیت جلب کند. یکی از انتقادات وارد بر سیستم‌های انتخاباتی تناسبی، احتمال بیشتر تشکیل دولت‌های اقلیت و بی‌ثبات است.

مجلس در روزهای آتی تشکیل جلسه خواهد داد و کریستی کلارک به‌عنوان رهبر حزب واجد بیشترین کرسی مجلس و نخست وزیر قانونی استان در برابر نمایندگان منتخب مردم قرار خواهد گرفت. بنابر توافق اخیرِ حزب ان‌دی‌پی و حزب سبز، کریستی کلارک رأی اعتماد مجلس را به‌دست نخواهد آورد. کریستی کلارک به نایب فرماندار در بریتیش کلمبیا مراجعه خواهد کرد تا استعفای خود را در پی ازدست‌دادن اعتماد مجلس تسلیم کند. سپس جان هورگان آمادگی خود را برای تشکیل دولتی با حمایت مجلس، به نایب فرماندار در بی‌سی اعلام خواهد کرد و متعاقباً دولت اقلیت جدید را تشکیل خواهد داد.

این توافق و تشکیل دولت جدید، سایه‌ای از ابهام و تردید بر اجرای طرح توسعه خط لولهٔ کیندر مورگن افکنده و موجب واکنش‌هایی از سوی ریچل ناتلی، نخست وزیر آلبرتا (از حزب ان‌دی‌پی) و نیز جاستین ترودو که برای ملاقات با پاپ فرانسیس در رم به‌سر می‌برد، شد. تأکید دو حزب سبز بی‌سی و ان‌دی‌پی بی‌سی بر مخالفت با گسترش خطوط لوله و تانکرها، خصوصاً با طرح کیندر مورگن، نمایندگان حزب ان‌دی‌پی در مجلس فدرال را نیز در موقعیتی دشوار قرار داده‌ است. برای اجرایی‌شدن این طرح، صدور چند مجوز استانی دیگر نیز مورد نیاز است که با تحولات سیاسی اخیر در بریتیش کلمبیا دچار سرنوشتی نامشخص خواهد شد. ریچل ناتلی بر آنکه این طرح در راستای منافع کل کاناداست تأکید دارد، و این تلویحاً مخالفت و سنگ‌اندازی در اجرای این طرح را به موضوعی کشوری و امنیتی ارتقا می‌دهد. همچنین جاستین ترودو قرارداد را تمام‌شده می‌داند و تغییرات سیاسی در بریتیش‌ کلمبیا را بر اجرای آن بی‌تأثیر توصیف می‌کند. کشمکش دولت بریتیش‌ کلمبیا و دولت فدرال حتی می‌تواند به دعوایی دادگاهی بدل شود.

نظرسنجی‌های پس از انتخابات، گویای خواست مردم بر همکاری در مجلس قانونگذاری و تصمیم‌گیری موردی و نه ائتلاف و یا تشکیل مجلس اکثریت بوده‌ است. بنا بر توافق بین دو حزب سبز و حزب ان‌دی‌پی، طرح‌ها و لوایح پیشنهادی هر یک از احزاب لیبرال بی‌سی و یا ان‌دی‌پی می‌تواند با حمایت نمایندگان حزب سبز به تصویب برسد. بی‌شک، ترکیب این مجلس اقلیت، با آزادی عمل خاص حزب سبز، جلوهٔ جدیدی از دموکراسی را در بریتیش کلمبیا رقم خواهد زد.

ارسال دیدگاه