دکتر سیدعلى یوسفى نمین، متخصص مدیریت آموزش و امور پذیرش دانشگاهى کانادا مایل‌استون کالج – ونکوور
با سلام و عرض ادب خدمت والدین محترم و دانش‌آموزان عزیز ساکن ونکوور و تمامی مخاطبان گرامی این صفحهٔ آموزشی، با توجه به نزدیک‌شدن تاریخ امتحانات دانش‌آموزان و نیاز به انجام برخی تغییرات و به‌کارگیری برخی تمهیدات در فرصت باقیمانده، بر آن شدیم تا در مقالهٔ این شماره و چند شمارهٔ آتی به بررسی نحوهٔ مطالعهٔ دروس و آمادگی برای امتحانات و عوامل و فاکتورهای مؤثر در آن بپردازیم.
بررسی اطلاعات ارائه‌شده و نحوهٔ عملکرد کلیهٔ عوامل درگیر در فرایند مطالعه و آماده‌سازی علمی برای آزمون‌ها در این مقطع زمانی، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. لذا از کلیهٔ والدین محترم درخواست می‌شود مطالب مندرج در این شماره را نه به‌شکل کلی، بلکه در هر کدام از موضوعات با توجه و درنظرگرفتن شرایط فرزند خودشان و به‌طور جداگانه مورد بررسی قرار دهند.
و مانند همیشه تأکید ما بر این است که از هرگونه قیاس با اعضای فامیل، دوستان یا افراد دیگر چه در حضور و چه در عدم حضور دانش‌آموز بپرهیزید، چه بسا که مطلع باشید قیاس نادرست که اصولاً در امر آموزش بسیار متداول است، نه‌تنها دارای اثر مثبتی نیست، بلکه دارای مضرات جبران‌ناپذیر فراوانی نیز می‌باشد.
همان‌طور که مستحضرید، فرایند یادگیری که متعاقب فرایند آموزش (البته نوع صحیح آن) انجام می‌پذیرد، از سه مرحلهٔ اصلی تشکیل شده است:
مرحلهٔ اول: فهم و درک و یادگیری
مرحلهٔ دوم: مرور و به‌خاطرسپاری اطلاعات
مرحلهٔ سوم: استخراج اطلاعات، به‌کارگیری و استفادهٔ درست از آن‌ها
که در ذیل به تشریح هر کدام از مراحل می‌پردازیم.
مرحلهٔ اول: در مرحلهٔ فهم و یادگیری، غیر از تأثیر پایه و به‌قول قدیمی‌تر‌ها، بنیهٔ علمی دانش‌آموز به‌خصوص در دروسی که این فاکتور در یادگیری آن‌ها نقش بسیار مؤثری دارد، ارتباط مدرس با دانش‌آموز، تبحر مدرس در آموزش، قدرت درک و فهم دانش‌آموز و نحوهٔ انتقال مطالب دارای نقش اساسی در فرایند یادگیری‌اند.
مرحلهٔ دوم: در مرحلهٔ مطالعه، مرور و به‌خاطرسپاری اطلاعات، نقش اصلی توسط دانش‌آموز انجام می‌شود و هرگونه نقص و اشکال در اجرای مرحلهٔ اول در اینجا متبلور شده و خود را نشان می‌دهد. این مرحله فرصت خوبی برای مطرح‌شدن اشکالات توسط دانش‌آموز و راهنمایی و هدایت آموزگار با هدف حل مشکلات مطروحه است. انجام نسخه‌برداری از کتاب یا جزوات به‌شکل خلاصه‌نویسی، تهیهٔ فلش‌کارد‌ها و مرور متداوم و پیوسته نقش اساسی را در موفقیت این مرحله ایفا می‌کند.
مرحلهٔ سوم: مرحلهٔ استخراج اطلاعات، به‌کارگیری و استفاده از اطلاعات برای پاسخ‌دهی به سؤالات در زمان آزمون، مرحله‌ای‌ست که تعداد بسیار زیادی از فاکتورهای مختلف دیگر نیز که شاید در خیلی از موارد دارای پایه‌ای ریشه‌دارند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها تغییر شرایط جسمی و روحی دانش‌آموز به‌واسطهٔ استرس آزمون است، می‌توانند نقش بسیار مؤثری روی نتایج حاصل داشته باشند.
بنابراین می‌بایست در این مرحله تا جایی که امکان‌پذیر است، به حل موارد «قابل حل» در زمان باقیمانده پرداخت تا نقش موارد دیگری که چاره‌ای برای رفع آن‌ها، حداقل در بازه‌های زمانی موجود وجود ندارد، کم‌رنگ‌تر شوند، گرچه این موارد نیز در صورت عدم رسیدگی و پیگیری تخصصی می‌توانند نقش بسیار مخربی داشته باشند. از دیگر موارد بسیار مهم و مؤثر در این مرحله میزان آشنایی دانش‌آموز با نوع و فرمت سؤالات، زبان مورد استفاده در آزمون و قدرت ذهنی در استخراج مطالب یادگیری‌شده و انتقالش به ورقهٔ آزمون است.
روش بررسی: یک دانش‌آموز خوب، هنگام مطالعه و مراجعه به نمونه‌سؤالات سال‌های گذشته، به‌راحتی متوجه خواهد شد که عدم امکان پاسخگویی به سؤالات به‌واسطهٔ «نداشتن دانش کافی و عدم یادگیری مطالب» یا «مرور و به‌خاطرسپاری» و یا «نحوهٔ استخراج و استفاده از مطالب در هنگام پاسخگویی به سؤالات» بوده است.
بنابراین، با توجه به موارد ذکرشده، از دانش‌آموزان عزیزم و همچنین والدین محترم تقاضامندم که با درک دقیق مواردی که توضیح داده شد، بررسی نمایند که احتمالاً در کدام مرحله از موارد بالا ممکن است دارای کاستی‌هایی باشند و بلافاصله در جهت رفع آن اقدام نمایند.
همچنین عرض می‌نمایم که همان‌طور که مطلع‌اید، ایجاد هرگونه تغییری بدون توجه دقیق به موارد بالا و عدم شناخت دقیق علت ایجاد هر گونه ناهنجاری، نه تنها کمکی به حل قضیه نخواهد کرد، بلکه می‌تواند باعث ایجاد بار سنگین کمبود وقت برای جبران و یا ایجاد هزینه شود.
به‌دنبال تجربیات غنی گذشته، اطمینان داریم بررسی و رسیدگی دقیق به موارد ذکرشده منجر به حادث‌شدن اتفاقات بسیار خوبی در آیندهٔ نزدیک خواهد شد.
و در آخر، همانند گذشته تمامی عزیزان را به استفاده از مشاوره و خدمات آموزشی تخصصی با کارشناسان متخصص و باتجربهٔ مجموعهٔ CMC دعوت می‌کنم و بالاخص همفکری با این عزیزان را که این روز‌ها خرسند و شادمان از نتایج خوب پذیرش‌های دانش‌آموزان خوبمان از دانشگاه‌های بین‌المللی می‌باشند (درج‌شده در کانال تلگرام کالج و اینستاگرام)، بسیار مفید و ارزنده برمی‌شمارم.
ارادتمند تمامی عزیزان هموطن،
شاد، آرام، صبور و تندرست باشید.
