علیرضا فدایی – ونکوور
هر چهار سال یک‌بار علاقه‌مندان ورزش برگزاری مسابقات المپیک و جام ملت‌های اروپا را در فاصلهٔ زمانی حدود یک ماه شاهدند. از آنجا که مسابقات فوتبال المپیک به‌دلیل محدودهٔ سنی و عدم حضور بسیاری از چهره‌های نامدار چنگی به دل نمی‌زند، این تقارن برای طرفداران فوتبال غنیمتی است.
مسابقات فوتبال جام اروپا در حالی به پایان رسید که طبق پیش‌بینی خالی از اتفاقات غیرمنتظره نبود. باید اعتراف کنم که حضور ۲۴ تیم برای اولین بار نگرشی منفی در من ایجاد کرده بود، چرا که به‌نحوی می‌توانست رکود سطح کیفی مسابقات را در پی داشته باشد. اما کاملاً در اشتباه بودم. تیمی مثل ولز که پس از سال‌ها به مسابقه‌ای بزرگ راه یافته بود، به نیمه‌نهاییِ مسابقات راه یافت و تیمی مثل ایسلند که برای اولین بار در تاریخش به تورنمنتی اصلی راه یافته بود، با شکست تیم‌هایی مثل انگلستان تحسین همه را برانگیخت. این در حالی بود که این دو تیم بدون افزایش تعداد تیم‌ها شاید هیچ‌وقت این موقعیت‌ها را پیدا نمی‌کردند.
افزایش حضور فقط ۸ تیم در سال ۱۹۹۲ به ۲۴ تیم در سال ۲۰۱۶، خود بیانگر رشد فوتبال در اروپا است و صد البته دگرگونی‌های سیاسی در این زمان و تقسیم برخی کشورها به کشورهای جدید هم بی‌‌تأثیر نبوده است. تیم پرتغال برای اولین بار به یک مقام بزرگ بین المللی رسید و این در حالی بود که در عین ناباوری و مصدومیت فوق ستارهٔ خود رونالدو، تیم میزبان، فرانسهٔ قدرتمند را شکست داد. تیم پرتغال راهی طولانی پیموده و جای خود را بین تیم‌های مطرح دنیا باز کرده است. به خاطر دارم که این تیم با وجود انجام بازی‌ها‌ی تماشاگر‌پسند، حتی از راه‌یابی به مسابقات جام اروپا و جام جهانی در دههٔ نود ناتوان بود.
و اما مسابقات المپیک در حالی در راه است که در لحظهٔ نوشتار این مقاله تیم روسیه از حضوری کلی در این مسابقات منع نشده است. این به دنبال اتهام به کشور روسیه برای تقلب سازمان‌یافته و روپوشانی ورزشکاران این کشور برای استفاده از مواد نیروزاست. این مسئله بی‌‌اختیار مرا به‌یاد دوران جنگ سرد و رقابت بلوک شرق و غرب می‌اندازد که به‌نظرم هنوز آتش زیر خاکستر است.
به دید من مسابقات المپیک مدت‌هاست که از هدف واقعی خود دور شده و پس از سال‌ها جنگ سرد سیاسی، تبدیل به کسب‌وکاری بسیار بزرگ شده است. اتهام به کشور روسیه در حالی است که به جرئت می‌گویم سایر کشورها و ورزشکاران چندان از تقلب و استفاده از داروهای غیرمجاز مبرا نیستند. گویا همه به‌شکلی اطلاع دارند که سایر تیم‌ها طریقهٔ استفاده از مواد نیروزا را به‌نحوی که دستشان رو نشود بلدند، و آن‌ها در صورت عدم استفاده در موقعیت ضعف قرار خواهند گرفت. این مسائل بی‌‌شک با روح ورزش و رقابت سالم تناقض بسیار دارد.
تقریباً پیش از برگزاری هر المپیک، موضوعِ هزینهٔ سنگین و ضرر مالی برای شهر برگزارکننده مطرح می‌گردد ولی با این‌حال مسابقات برگزار می‌شود تا تابلویی تبلیغاتی برای شرکت‌های غول پیکر باشد. در برنامه‌ای تلویزیونی، گزارشگری از حضور همیشگی شرکت کوکاکولا در همهٔ مسابقات بزرگ صحبت می‌کرد و اینکه چطور به‌نحوی غیرمستقیم تبلیغ می‌شود نوشیدنی‌های گازدار که به‌وضوح ناسالم‌اند، اگر با انجام ورزش همراه باشند، چندان مضر نیستند.
کشور برزیل در حالی میزبان این مسابقات است که همین ۲ سال پیش سابقهٔ شکست در جام جهانی را در کشور خود دارد. این کشور که همیشه قربانی خشونت‌های مسلحانه، فقر و ناامنی بوده، پس از سال‌ها اقتصاد روبه‌رشد، دوباره شاهد رکود اقتصادی است. امیدوارم با وقوع کشتارهای جمعی در نقاط مختلف دنیا شاهد واقعه‌ای مانند المپیک مونیخ ۱۹۷۲ (۱۱ ورزشکار اسرائیلی توسط تروریست‌های عرب کشته شدند) نباشیم.
ای کاش دگرگونی بزرگی در این مسابقات رخ دهد و شاهد رقابتی سالم و پیوند دوستی در بین کشورها باشیم.
